دبیر علمی جشنواره شعر فجر درباره دعوت از جریان روشنفکری برای حضور در جشنواره‌ها به اظهارنظر پرداخت. او همچنین با نام بردن از یدالله رویایی، موضعش را درباره این شاعر اعلام کرد.
به گزارش خبرنگار ادبیات ایسنا، نشست رسانه‌ای دهمین جشنواره شعر فجر با حضور مهدی قزلی - مدیر بنیاد شعر و ادبیات داستانی و دبیر اجرایی جشنواره - و اسماعیل امینی - دبیر علمی جشنواره - روز دوشنبه (21 دی‌ماه) در بنیاد شعر و ادبیات داستانی برگزار شد.
در این نشست مهدی قزلی در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا که بنیاد شعر و ادبیات داستانی چه نقشی در معرفی و انتخاب هیات علمی جشنواره شعر فجر (محمدعلی بهمنی، حجت‌الاسلام و المسلمین زکریا اخلاقی، بیوک ملکی، جواد محقق، محمدرضا تقی‌دخت، حسین آهی، مریم حسینی و علی‌محمد مودب) داشته است و همچنین معیار انتخاب داوران در این جشنواره چیست گفت: هیات علمی جشنواره شعر فجر از وزیر ارشاد حکم می‌گیرد و اعضای آن پیشنهاد معاون فرهنگی وزارت ارشاد هستند. اما معاون فرهنگی (سیدعباس صالحی) برای انتخاب‌هایش حتما از ما به عنوان بنیاد شعر و ادبیات داستانی مشورت‌هایی می‌گیرد و ما در این مشورت دادن اقتضائاتی را در نظر می‌گیریم کما اینکه تعداد کسانی که برای انتخاب به معاون فرهنگی پیشنهاد می‌کنیم بیش از هفت هشت نفر است.
او اظهار کرد: داور‌ها را ما انتخاب نمی‌کنیم. من دبیر اجرایی جشنواره هستم و داوران را خود اعضای هیات علمی با توجه به ورود افراد به حوزه‌های مختل شعر و آمادگی آنها در مواجهه با کتاب‌های تازه منتشرشده انتخاب می‌کنند. داوران ما به لحاظ عالم بودن، شاعر بودن و مسلط بودن باید ملاک‌های مورد نظر را داشته باشند و بتوانند گونه‌های مختلف شعری را پوشش بدهند؛ به گونه‌ای که بتوانند تمام ادوار شعر در دو سه سال گذشته را مدنظر قرار بدهند. شیوه انتخاب معیار هیات علمی، اجماع است. کار داوران یک جریان حقوقی است که معیار برای انتخاب داوران در اجماع خود اعضای هیات علمی است.
قزلی گفت: من فکر می‌کنم اعضای هیات علمی امسال از تنوع برخوردارند و از استاد دانشگاه، شاعر پیشکسوت، شاعر جوان و شاعر جدی در حوزه شعر کلاسیک در آن حضور دارد.
او در پاسخ به این سوال ایسنا که آیا فکر نمی‌کنید انتخاب هیات علمی از یک طیف فکری باعث شود که مثل سال‌های گذشته وقتی نامزدها را معرفی می‌کنند افرادی خواهان انصراف دادن از جشنواره شوند گفت: انصرافی‌ها و جدا شدن برخی از نامزدها از جریان جشنواره تنها مربوط به سال گذشته نبوده و در همه دوره‌ها این اتفاق رخ داده است. من معتقدم جشنواره کاملا ملی و با جامعیت برگزار می‌شود و تنوع در هیات علمی به گونه‌ای است که ما امسال شاهد پوشش دادن حوزه‌های متنوعی خواهیم بود.
در ادامه اسماعیل امینی دبیر علمی دهمین دوره جشنواره شعر فجر نیز در پاسخ به این سوال‌های ایسنا اظهار کرد: فضای غالب رسانه‌ها نگاه سیاسی است و آنها همه چیز را از نظر سیاسی می‌بینند اما نه خود من سیاسی هستم و نه جشنواره شعر فجر؛ اما اغلب رسانه‌ها در اختیار اهل سیاست هستند.
او افزود: سال گذشته ما به بسیاری از افراد در طیف‌های مختلف زنگ زدیم و از آنها برای حضور در جشنواره دعوت کردیم اما بعضی‌ها به دلایل شخصی تمایل نداشتند حضور پیدا کنند و برخی نیز کسب و کارشان در مخالفت است.
این شاعر گفت: برای مثال ما وقتی برای کنگره‌های دفاع مقدس از برخی طیف‌های روشنفکری دعوت می‌کنیم به ما می‌گویند ما در برنامه‌های دولتی شرکت نمی‌کنیم اما وقتی از همین افراد دعوت می‌کنیم که در سفارت یک کشور یا خارج از کشور برای دهه فجر شعر بخوانند قبول می‌کنند. این به خاطر آن است که این دعوت برای آنها یک سفر همراه دارد. این نشان می‌دهد که آنها پنهانی این کار را می‌کنند اما برای کارهای داخلی چون نامشان سرخط خبرها می‌رود، نمی‌پذیرند که حضور پیدا کنند. البته از همین جنس شاعرانی هم داریم که خیلی خوب هستند و این‌گونه رفتار نمی‌کنند؛ ولی آنها که شعرشان چیزی ندارد معمولا چنین رفتارهایی از خود نشان می‌دهند.
اسماعیل امینی در واکنش به این حرف که مگر تمام ظرفیت شعری ایران تنها نام چند نفر است که هر سال در جشنواره شعر فجر و هیات علمی تکرار می‌شود و آیا این اتفاق به خاطر رویکرد سیاسی جشنواره نیست که شما رسانه‌ها را به سیاسی‌کاری متهم می‌کنید گفت: نخیر. این جشنواره سیاسی نیست و من هم دبیر این جشنواره هستم و تا به حال اظهار نظر سیاسی نداشته‌ام. 40 سال است من شعر می‌گویم ولی تا به حال کسی از من اظهارنظر سیاسی نشنیده است. اینجا جشنواره شعر فجر حوزه سیاست نیست و معیارهای من هم برای انتخاب کتاب سیاسی نیستند اما حتی در بین دانشجویان وقتی می‌خواهم کتابی را معرفی کنم آنها با نگاه سیاسی کتاب را ورق می‌زنند و اگر شعر شاملو در شعر باشد آن را می‌خوانند و اگر نباشد من را متهم می‌کنند که کتابم بد است.
او افزود: در هیچ جای دنیا سیاست این‌قدر جدی گرفته نمی‌شود ولی متاسفانه در اینجا بین ادبیات و هنر نیز مسائل سیاسی است.
او در ادامه گفت: مثلا یدالله رویایی مگر چقدر آثارش خوانده می‌شود؟ اصلا کجای شعر ایران بوده است؟ نه شعرش شعر است و نه حتی مقالاتش، مقاله. او مقاله‌ای درباره مولانا نوشته است که همه ابیاتش را از سنایی آورده و حتی وزن آنها را هم تشخیص نداده؛ کاری که یک مخاطب معمولی شعر به راحتی می‌تواند انجام دهد. اما چون اینجا هیچ کس نمی‌خواند و دقت نمی‌کند کسی هم نمی‌پرسد که چرا رویایی خوب است. بله برای اینکه فحش می‌دهد و مخالفت می‌کند. اما من این چیزها را نمی‌بینم؛ شعر را می‌بینم.
به گزارش ایسنا، در بخش دیگری از این نشست اسماعیل امینی در توضیحاتی درباره این دوره از جشنواره گفت: در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی جریان شعر فارسی تحولاتی پیدا کرده که نه از نظر اینکه ما خود طرفدار انقلاب هستیم بلکه حتی اگر منظر یک ناظر علمی هم به آن نگاه کنیم می‌بینیم که شعر فارسی بعد از انقلاب چه به لحاظ رشد شاعران و چه گستردگی و تنوع گونه‌های شعری توسعه پیدا کرده است.
او افزود: در سال‌های بعد از انقلاب تمام گونه‌های شعری در کنار هم رشد پیدا کرده‌اند و الان می‌توانیم بگوییم همه در کنار هم جلو رفته‌اند و دیگر آن جدال‌های بیهوده درباره قالب‌های شعری کنار گذاشته شده است.
دبیر علمی جشنواره شعر فجر اظهار کرد: در هیچ دوره‌ای از تاریخ ایران ما به این اندازه شاعر زن نداشته‌ایم. همچنین می‌توانیم بگوییم پدیده‌ای به عنوان شعر جوان و حتی شعر کودک مختص بعد از انقلاب است. جشنواره شعر فجرنیز پاسخی است به این پرشماری تولیدات ادبی و تعداد کتاب‌هایی که در سال منتشر می‌شود. البته این هم هست که تنها جایی که کتاب‌های شعر در آن داوری می‌شوند فقط جشنواره شعر فجر نیست و جمع‌های دیگر نیز می‌توانند انتخاب‌های خود را داشته باشند. آروزی ما هم این است که جمعی از نخبگان ادبی بتوانند کتاب‌های مورد نظر خود را در جایزه‌ای دیگر انتخاب و معرفی کنند.
امینی گفت: اعتبار هر جشنواره‌ای به هیات علمی، داوران و پشتیبانی‌کنندگان آن جایزه است نه مقدار جایزه.
او سپس به شیوه بررسی تک‌شعر در دوره‌های گذشته این جشنواره و تغییر آن از سال گذشته به بررسی کتاب‌های شعر منتشرشده در طول یک سال در فضای ادبی کشور اشاره کرد و گفت: این مساله دلایل مختلفی داشت از جمله اینکه در شیوه قبلی بسیاری از شاعران به دلایل مختلف امکان حضور در جشنواره را پیدا نمی‌کردند و یا خبردار نمی‌شدند که برای ما اثری ارسال کنند و یا اصلا خیلی خوش نداشتند که خود اثری را به جشنواره بفرستند. اما در روش جدید ما با بررسی تمام کتاب‌های منتشرشده همه بضاعت شعری کشور را مورد داوری قرار می‌دهیم و هیچ کس را از گردونه بیرون نمی‌گذاریم.
مهدی قزلی نیز با بیان اینکه امیدوار است امسال سال تثبیت جشنواره در معرفی بهترین کتاب شعر سال باشد اظهار کرد: امسال هم جشنواره در دو بخش رقابتی و غیررقابتی که محافل شعری است برپا می‌شود و ما در برپایی محافل شعری 15 برنامه برگزار خواهیم کرد.
دبیر اجرایی جشنواره شعر فجر در پاسخ به سوالی درباره جابه‌جایی رقابت کتاب‌های شعر از جایزه کتاب سال به جشنواره شعر فجر گفت: جایزه کتاب سال جایزه کتاب بوده، اما اینجا بنیاد شعر و ادبیات داستانی است و دلیل این کار هم این است که در کتاب سال هیات‌های علمی کتاب‌ها را به صورت علمی بررسی می‌کردند که در واقع در حوزه شعر و ادبیات به ضرر ادبیات تمام می‌شد چون مثلا در دوره‌ای که آدم‌های بزرگی در ادبیات داشته‌ایم هیچ وقت در جایزه کتاب سال کتابی از آنها برگزیده نشده است.
او افزود: ضمن اینکه هر دو جایزه زیر نظر معاونت فرهنگی وزارت ارشاد برگزار می‌شود و الان هم تنها بخش جوایز ادبی از خانه کتاب به بنیاد شعر و ادبیات داستانی تفویض شده است تا کار تخصصی‌تر دنبال شود و ما هم امیدواریم امسال در جشنواره شعر فجر برنده یا تقدیرشونده داشته باشیم.
او در پاسخ به سوال خبرنگاری که از او درباره تعداد کتاب‌هایی که قرار است در جشنواره شعر فجر داوری شوند، پرسید گفت: فکر می‌کنم تعداد این کتاب‌ها نزدیک به سه‌هزار کتاب باشد. البته این آمار خیلی دقیق نیست و روشن است که بسیاری از این کتاب‌ها در بررسی‌های اولیه به شدت ریزش می‌کند.
مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی همچنین درباره داوران گفت: ما داوران را قبل از اعلام نامزدها معرفی نخواهیم کرد؛ برای اینکه داوران در آرامش کارشان را انجام دهند.
قزلی همچنین گفت: ما در برپایی محافل شعری تمرکزمان بر اطراف و اکناف کشور است ضمن اینکه دنبال برگزاری دو سه محفل در خارج از کشور هم هستیم. اولین محفل ما روز شنبه 26 دی‌ماه برگزار می‌شود. یک محفل نیز برای افغانستانی‌های مقیم ایران داریم و پیگیر هستیم در جاهایی مثل ایلام، خراسان شمالی، همدان و کرمان محفل شعر داشته باشیم. همچنین امیدواریم بتوانیم برنامه‌ای در سیستان و بلوچستان و در آذربایجان غربی تدارک ببینیم.
انتهای پیام