حدود 480 روز از تیغ تحول بر رخ "سلامت" می‌گذرد و "درمانی" که هر روز در سایه بی‌توجهی‌های مالی و مدیریتی، نحیف‌تر و دایره خدماتش محدودتر می‌شد، اکنون رنگی بر رخسارش نشسته و تا حدی هم بر آلام مراجعینش مرهم گذاشته است...

به گزارش سرویس سلامت ایسنا، مشکل اورژانسی وزارت بهداشت تلقی می‌شد، روز به روز عرصه را بر مراجعینش تنگ‌تر می‌کرد‌ و به اقدامی عاجل نیاز داشت؛ به همین دلیل بود که "درمان" به عنوان پیشانی طرح تحول نظام سلامت در نوک پیکان جراحی بزرگ قرار گرفت.

طرح تحول نظام سلامت با اولویت حوزه درمان 15 اردیبهشت ماه 93 کلید خورد و هشت بسته اصلی خدمتی یکی پس از دیگری به اجرا درآمد. در مجموع طرح تحول نظام سلامت در حوزه درمان با هدف کاهش سهم جیب مردم در پرداخت هزینه‌های درمان و همچنین افزایش دسترسی به دارو و درمان در مراکز دولتی اجرایی شد و امروز با گذشت حدود 16 ماه از اجرای آن در بیمارستان‌های دولتی، اقدامات انجام شده برای شمارش زیاد است.

عملکرد و دستاوردهای حدود یکسال گذشته حوزه درمان را همزمان با هفته دولت با دکتر محمد آقاجانی، معاون درمان وزیر بهداشت به گفت‌وگو نشستیم که در پی می‌خوانید:

پوشش بیمه سلامت به 95 درصد رسید

آقاجانی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سلامت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان اینکه طرح تحول نظام سلامت ابتدا در حوزه درمان آغاز و متعاقب آن برنامه‌های حوزه بهداشت نیز به آن اضافه شد و در آینده‌ای نزدیک هم برنامه‌های حوزه آموزش به آن می‌پیوندد، با اشاره به برنامه بیمه کردن و کاهش فرانشیز که در قالب طرح تحول نظام سلامت طی 14 ماه اجرا شد، گفت: در جریان برنامه طرح تحول نظام سلامت 9 میلیون نفر دارای دفترچه بیمه سلامت شدند؛ به این معنی که 9 میلیون نفر به پوشش بیمه‌ای کشور اضافه شده و سطح پوشش بیمه سلامت به حدود 95 درصد رسید.

کاهش چشمگیر هزینه‌های بیماران در بیمارستان‌های وزارت بهداشت

وی افزود: دومین دستاورد آن است که 9 میلیون نفر در قالب طرح تحول در بیمارستان‌ها بستری شده و از برنامه کاهش پرداخت استفاده کرده و از آن متنفع شدند. یعنی پرداختی‌های مردم در بیمارستان‌های وزارت بهداشت از 37درصد به سه درصد برای روستاییان و شش درصد در شهرها کاهش یافت.

افزایش 193 درصدی در دسترسی به دارو در بیمارستان‌ها

آقاجانی با اشاره به چند اتفاق مهم دیگر در همین راستا ادامه داد: پیش از این قریب به صد در صد بیماران بستری در بیمارستان‌ها در طی دوره بستری خود یک یا چند مرتبه برای خرید دارو و لوازم پزشکی به خارج از بیمارستان ارجاع می‌شدند و این رقم در حال حاضر به سه درصد کاهش یافته است و امیدواریم روزی بتوانیم آن را به صفر برسانیم. اتفاق دیگر اینکه دسترسی مردم به اقلام دارویی در بیمارستان‌های دولتی 193 درصد رشد کرده است. یعنی از 329 قلم به 962 قلم رسیده است.

وی با بیان اینکه داروهای موجود در بیمارستان‌های ما قریب به 200 درصد رشد کرده است، ادامه داد: این موضوع سبب می‌شود که مردم برای تهیه دارو به خارج از بیمارستان مراجعه نکنند. همچنین در همین راستا قیمت لوازم مصرفی و پزشکی نیز در قالب این برنامه کاهش یافت و با تنظیم بازار و برنامه‌ریزی وزارت بهداشت جهت خریدهای هدایت شده در حوزه بیمارستانی، قیمت لوازم و تجهیزات پزشکی مورد استفاده بیمارستان‌ها کاهش یافت؛ به این ترتیب هزینه‌ها را به این شکل کم کردیم و منابع ذخیره شد.

توقف رشد سزارین در ایران و کاهش 5.5درصدی این روش زایمانی

آقاجانی به بسته خدمتی ترویج زایمان طبیعی اشاره و آن را از مهم‌ترین برنامه‌های طرح تحول در قالب سیاست‌های جدید جمعیتی دانست و گفت: خوشبختانه بعد از یک دوره حدود 20 ساله که هر سال میزان سزارین به نسبت زایمان طبیعی در حال رشد بود، این روند در سال 93 متوقف شد و برای اولین بار به میزان 5.5 درصد نیز کاهش پیدا کرد و برای اولین بار در دو دهه گذشته در زمینه سزارین این نتیجه رقم خورد.

وی افزود: در این برنامه تاکنون 548 زایمان طبیعی به شکل رایگان در بیمارستان‌های وزارت بهداشت انجام شده است و خوشبختانه توانستیم میزان مرگ و میر مادران و نوزادان را همراه با کاهش میزان سزارین پایین آوریم؛ یعنی هم شاخص سزارین و هم شاخص مرگ و میر مادر و نوزاد کاهش یافته است.

به گفته وی، در قالب همین برنامه 366 بلوک زایمانی یا در حال ساخت یا بهینه‌سازی و نوسازی است. ضمنا در همین برنامه بنا شد که 1100 واحد اختصاصی زایمان جهت حفظ حریم خصوصی مادران ساخته شود و امکان حضور همسران در کنار مادران هنگام زایمان برای افزایش انگیزه آنها وجود داشته باشد. همین‌طور این کار در زمینه کاهش عفونت‌های بعد از زایمان نیز موثر است.

ارتقای کیفیت هتلینگ و نوسازی 30هزار تخت بیمارستانی

معاون درمان وزارت بهداشت با اشاره به برنامه ارتقای کیفیت هتلینگ، آن را یکی از بزرگترین برنامه‌های وزارت بهداشت در جریان طرح تحول نظام سلامت عنوان و اظهار کرد: حجم این پروژه به وسعت اکثر شهرهای کشور است، یعنی ما در 540 بیمارستان کشور با وسعت بیش از 2 میلیون مترمربع عملیات بازسازی و نوسازی را آغاز کردیم که خوشبختانه تاکنون بازسازی حدود 1.4 میلیون مترمربع آن به پایان رسیده و 700 هزار متر مربع نیز در حال اجراست. همچنین در این قالب 30 هزار تخت بیمارستانی به طور کامل نوسازی شدند.

رضایتمندی مردم به 86 درصد رسید

آقاجانی با بیان اینکه این اقدامات موجب شد تا رضایتمندی مردم از خدمات بیمارستانی وزارت بهداشت به 86 درصد برسد، گفت: براساس آخرین نظرسنجی‌ها رضایتمندی مردم از بیمارستان‌های دولتی با اقداماتی که دولت انجام داده به 86 درصد رسیده است.

آمبولانس‌های هوایی و انتقال 1373 بیمار اورژانسی طی 14 ماه

وی با اشاره به بسته پنجم طرح تحول نظام سلامت در حوزه درمان ادامه داد: ارتقای خدمات اورژانس هوایی پنجمین برنامه ما در قالب طرح تحول سلامت بود. این برنامه را ابتدا با 14 پایگاه اورژانس هوایی آغاز کردیم و در حال حاضر توانسته‌ایم 17 اورژانس هوایی را تاسیس کنیم. البته نیاز کشور 44 پایگاه اورژانس هوایی است. آمار ماموریت‌های این 17 پایگاه به سرعت رو به افزایش است و فرهنگ آمبولانس هوایی در حال نهادینه شدن است. هرچه این فرهنگ نهادینه‌تر می‌شود و تیم‌های ما ورزیده‌تر می‌شوند، آمار ماموریت‌های ما نیز سیر صعودی چشمگیری پیدا می‌کند.

معاون درمان وزارت بهداشت ادامه داد: خوشبختانه در طی این14 ماه که از آغاز طرح تحول نظام سلامت می‌گذرد، توانستیم 1373 مجروح شدید یا بیمار اورژانسی بدحال را با 886 سرتی پرواز جابه‌جا کنیم که اگر خدمات آمبولانس هوایی نبود، بسیاری از این مجروحان و بیماران جان خود را از دست می‌دادند.

پزشکانی که در 406 بیمارستان دولتی مقیم شدند...

آقاجانی به بسته مقیمی پزشکان در بیمارستان‌های دولتی اشاره و اظهار کرد: این برنامه در 406 بیمارستان اجرا شد؛ به طوری که هر شب قریب به 900 پزشک متخصص و فوق تخصص در بیمارستان‌ها به عنوان کشیک حاضر هستند. در این برنامه حدود 7000 متخصص در 19 رشته تخصصی با عنوان پزشک متخصص مقیم فعالیت می‌کنند که این موضوع باعث شده دسترسی مردم در ساعات مختلف شبانه‌روز و ایام تعطیل به پزشکان متخصص و برای بیماران بدحال و اورژانسی فراهم شود.

استقرار 4800 پزشک تمام وقت در 291 شهر محروم

وی در ادامه درباره بسته حمایت از ماندگاری پزشکان توضیح داد: قریب به 3400 پزشک متخصص مشمول این برنامه شده‌اند و جمعا 4800 پزشک اعم از عمومی، متخصص و فوق تخصص که مشمول این برنامه هستند در 291 شهر محروم مستقر شدند. خوشبختانه توانستیم در این برنامه همه پزشکان را تمام وقت کنیم، یعنی تمام وقت‌شان را در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های دانشگاهی وزارت بهداشت قرار دارند.

افزایش 3برابری پزشکان تمام وقت در مناطق محروم

معاون درمان وزارت بهداشت از سه برابر شدن پزشکان تمام وقت در مناطق محروم خبر داد و گفت: در گذشته پنج درصد پزشکان ما در مناطق محروم به صورت تمام وقت کار می‌کردند، اما در حال حاضر صددرصد پزشکان مشمول برنامه ماندگاری تمام وقت هستند؛ به طوری پزشکان تمام وقت ما در این مناطق سه برابر شده‌اند. این مهم از اهداف برنامه پنجم توسعه است که تا حد زیادی محقق شده است.

معاون درمان وزارت بهداشت درباره مشوق‌های درنظر گرفته شده برای پزشکانی که در به صورت تمام وقت در مناطق محروم خدمت‌رسانی می‌کنند، گفت: یکی از مشوق‌هایی که برای برنامه ماندگاری داده می‌شود، رقم ثابتی است که بسته به درجه محرومیت شهر پرداخت می‌شود. شهرها 4 درجه "الف"، "ب"، "ج" و "د" دارند و هرچه به سمت شهرهای حاشیه‌ای‌تر، محروم‌تر و کم‌برخوردارتر از نظر امکانات رفاهی و اقتصادی و اجتماعی می‌رویم، میزان پرداختی ما به پزشک نیز افزایش می‌یابد. بنابراین میزان پرداختی به پزشکان در این برنامه براساس محرومیت شهر و عملکرد پزشک متفاوت است.

آقاجانی افزود: شهرهای الف محروم‌تر و معمولا کم جمعیت‌تر هستند که براساس 3K به پزشکان پرداخت می‌شود، اما میزانی که بابت ماندگاری به ازای هر شب می‌پردازیم، بالاترین رقمش برای شهرهای "الف" است. این شهرها به شدت محروم هستند، مانند مناطق مرزی کردستان، جزیره ابوموسی و... که مکان‌هایی هستند که به شدت از نظر امکانات شهری کم برخوردار بوده و دسترسی در آنها به امکانات درمانی و شهری کم است.

596 کلینیک ویژه و توجه به خدمات سرپایی

آقاجانی در تشریح بسته دیگر طرح تحول سلامت یعنی ارتقای کیفیت ویزیت که در قالب آن توجه خاصی به خدمات سرپایی شده، گفت: برنامه تحول سلامت فقط برای بخش بستری نیست، بلکه در آن به خدمات سرپایی نیز پرداختیم و در حال حاضر در 596 کلینیک ویژه 11 هزار پزشک عمومی متخصص و فوق تخصص در قالب این برنامه فعالیت می‌کنند و تاکنون 35 میلیون بار ویزیت را به صورت سرپایی برای مردم با حداقل هزینه انجام دادند.

وی افزود: ما مشوق‌هایی را به پزشکان می‌دهیم که آنها به شکل تمام وقت در این کلینیک‌ها کار کنند. حسن این برنامه این است که مردم حداقل پرداختی را دارند، اما پزشک رقمی متناسب با خدمتش را دریافت می‌کند تا انگیزه کار در این مراکز را داشته باشد و آن شهر محروم و خدمت تمام وقت را رها نکند. کلینیک‌های ویژه در سراسر کشور مستقر هستند اما تمرکز آنها در مناطق محروم است.

دستاوردهای فرابسته‌ای "تحول" در "درمان"

معاون درمان وزارت بهداشت در ادامه با بیان اینکه برنامه طرح تحول نظام سلامت فقط شامل دستاوردهای درون بسته‌ای نیست، به برخی دستاوردهای فرابسته‌ای این طرح اشاره و اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین تاثیرات فرابسته‌ای طرح تحول این است که ما حمایت‌طلبی خود را برای حوزه سلامت کشور افزایش دادیم؛ یعنی نشان دادیم اگر در این حوزه هزینه شود، رضایتمندی مردم و سرمایه اجتماعی حاکمیت افزایش می‌یابد. برنامه‌های تحول در نظام سلامت با حمایت دولت آغاز شد و اجرای این برنامه‌ها، حمایت بیشتر حاکمیت را به ارمغان آورد و سلامت را در برنامه‌های دولت اولویت داد.

معاون درمان وزارت بهداشت افزود: اجرای این برنامه‌ها این موضوع را که دولت باید سلامت را همیشه جزو اولویت‌های بالای کشور ببیند، تحکیم کرد. همچنین سهم سلامت از منابع عمومی را نیز افزایش داد.

آقاجانی با بیان اینکه ما کارآیی منابع را اعم از منابع مالی، فیزیکی و انسانی در برنامه تحول سلامت افزایش دادیم، گفت: به این معنی که در هر یک از این برنامه‌ها تقریبا همه ناوگان اعم از تجهیزات، فضای فیزیکی و نیروی انسانی ما در مجموع 540 بیمارستان وزارت بهداشت و پلی‌کلینک‌های وابسته به آن تا حد بسیار زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به طوری که ضریب اشغال تخت‌ها در بیمارستان‌ها افزایش یافته و تمام ناوگان تقریبا با تمام ظرفیت خود کار می‌کنند. بنابراین این بهبود بهره‌وری از دستاوردهای فرا برنامه‌ای طرح تحول است.

وی در ادامه تشریح دستاوردهای فرا بسته‌ای طرح تحول سلامت افزود: ما به تکمیل بیمه پایه کمک کردیم و بر اساس تعریفی که ارائه دادیم، مشخص شد که کدام خدمات تحت پوشش بیمه پایه نیستند و طرح تحول این دسته از خدمات را پوشش داده است و در واقع خدماتی که در برنامه طرح تحول احصاء شد که لازم بود به بسته بیمه پایه اضافه شوند.

افزایش اعتبار دفترچه‌های بیمه در بیمارستان‌های دولتی

آقاجانی یکی دیگر از دستاوردهای فرابسته‌ای طرح تحول سلامت را افزایش اعتبار دفترچه‌های بیمه دانست و افزود: قبل از اجرای طرح تحول نظام سلامت به تدریج طوری شده بود که داشتن یا نداشتن دفترچه برای شهری و روستایی تفاوتی نداشت. در حال حاضر درست است که در مراکز، بیمارستان‌ها و مطب‌های خصوصی دفترچه بیمه پایه ارزش زیادی ندارد، اما در بیمارستان‌های دولتی بسیار با ارزش شده است. در حال حاضر خدمات سرپایی با 15 درصد فرانشیز، خدمات بستری با سه و شش درصد فرانشیز ارائه می‌شوند و منجر شده که مردم هزینه بسیار کمی را پرداخت کنند.

بستری که برای پزشک خانواده و نظام ارجاع فراهم شد

وی افزود: تمایل به بیمه شدن و توسعه فرهنگ بیمه در کشور، موجب شد تا حد زیادی عدالت در دسترسی به خدمات درمانی هم به صورت فیزیکی و هم به صورت مالی ایجاد شود. این امر همچنین بستری برای نظام ارجاع ایجاد می‌کند. گاهی نظام ارجاع در ذهن با این موضوع که باید پزشک خانواده را در کشور راه اندازی کنیم، مترادف می‌شود. این موضوع درست است، اما ارجاع آن به کجا باشد؟ پزشک خانواده سطح اول ارائه خدمات است. سوال این است؛ بعد از اینکه پزشک عمومی بیمار را ویزیت کرد، او را به کجا ارجاع دهد؟ پاسخ این «کجا»، کلینیک‌های ویژه هستند.

آقاجانی ادامه داد: یعنی کلینیک‌های موجود و جدید ما بستری را ایجاد می‌کنند که می‌توانند ظرفیت سرپایی کشور را تا حدود 50 درصد پاسخ دهند و آن زمان بستر مناسبی برای نظام ارجاع خواهند بود. بنابراین بدون ایجاد سطح دوم ارائه خدمات، صحبت از نظام ارجاع حرفی نمایشی است. ما باید ابتدا سطح دوم را ایجاد کنیم و بعد به سراغ ایجاد نظام ارجاع رویم. ایجاد سطح یک ارائه خدمات کار ساده‌تری است، اما سطح دوم و سوم آن دشوارتر و پرهزینه‌تر است. خوشبختانه طرح تحول نظام سلامت، بستری عالی را برای نظام ارجاع ایجاد می‌کند.

حمایت "تحول"از تولید داخل دارو و لوازم مصرفی

وی از دیگر دستاوردهای فرابستری در طرح تحول سلامت را حمایت از تولیدات داخلی دانست و گفت: داروها و لوازم مصرفی تولید داخل در برنامه طرح تحول سلامت مورد حمایت جدی قرار گرفته‌ است. البته نمی‌گویم که این حمایت کامل بوده و ما در وضعیت ایده‌آل به سر می‌بریم، اما تصریح می‌کنم که وضعیت تولیدات داخل و حمایت آن‌ها از سوی وزارت بهداشت بسیار بهتر از گذشته است.

معاون درمان در ادامه تشریح دستاوردهای فرابسته‌ای طرح تحول نظام سلامت گفت: دستاورد مهم دیگر افزایش رضایتمندی مردم است. اجرای همه این برنامه‌ها برای دست یافتن به رضایت مردم است. زمانی که از مجموع خدمات، همه شاخص‌ها را جمع می‌کنیم و همچنین بر اساس نظرسنجی‌هایی که از مردم انجام شده، 85 درصد مردم از کل خدمات رضایت دارند. افتخار ما این است، ما چیز دیگری جز این رضایتمندی را نمی‌خواهیم و سایر مسائل همه ذیل این موضوع قرار می‌گیرند.

انتهای پیام