از کنکور به عنوان رخداد اصلی نظام آموزشی کشور یاد می‌شود. آزمونی که آینده تحصیلی دانش‌آموزان را تعیین می‌کند و همواره از حساسیت‌های بالایی برخوردار بوده و نام آن با استرس گره خورده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خوزستان، افسردگی و ناامیدی و یا افت تحصیلی، عمده تبعاتی است که داوطلبان بعد از ناکامی در ورود به دانشگاه و یا عدم قبولی در رشته مورد نظر با آن مواجه می‌شوند. شاید بتوان کنکور را به دو مرحله قبل از کنکور و مرحله بعد از آن تا اعلام نتایج تقسیم کرد، دو مرحله‌ای که ممکن است برای بسیاری از افراد مراحلی سخت و پراسترس باشد که می‌تواند در تمام زندگی تاثیر بگذارد.
آزمون کنکور سراسری سال 94 هفته گذشته برگزار شد و در خوزستان 60 هزار داوطلب در این آزمون شرکت کردند.
"هدف من قبولی در یک رشته خوب و رشته‌ای که دوست دارم است تا بتوانم در آینده روی پای خود بایستم و کار کنم؛ دوست دارم استقلال داشته باشم" این صحبت‌های "اسما" است که امسال برای نخستین‌بار در کنکور شرکت کرده است.
وی در مورد شرایط روحی خود قبل از کنکور گفت: خیلی استرس داشتم. دو، سه روز اصلا خواب نداشتم. بعضی شب‌ها خواب‌های بد می‌دیدم و البته ذوق و شوق هم داشتم. هم خوشحال بودم و هم می‌ترسیدم.
اسما که حالا فارغ‌التحصیل رشته علوم تجربی است، عنوان‌کرد: همه حواسشان به من بود و به من روحیه می‌دادند و تشویقم می‌کردند.
وی به جلسه روز کنکور اشاره کرد و افزود: این همه کتاب و جزوه خواندم حتما باید به دردم بخورند. دوستانم استرس داشتند و من هم قبل از جلسه امتحان خیلی ترسیدم ولی آرام آرام استرسم کم شد با اینکه سر جلسه استرس داشتم اما خوشحال بودم و فقط به فکر دانشگاه بودم.
کنکور امسال هم برگزار شد و گذشت اما هنوز کنکور، غول ترسناکی برای دانش‌آموزان و دردسر مزمنی خانواده‌ها است. باید پرسیده شود که اصلا چرا کنکور در جامعه و مردم این چنین بزرگ و مهم شده است.
رباب دغاغله، کارشناس ارشد روانشناسی در مورد دلایل مهم‌بودن کنکور برای افراد و خانواده‌ها اظهار کرد: در جامعه ما قبولی در کنکور به معنای تامین آینده شغلی و مالی و به‌دست آوردن جایگاه اجتماعی است؛ همچنین به معنی تایید خانواده، دوستان و اطرافیان است و به همین خاطر قبولی در این آزمون برای اکثر خانواده‌ها و جوانان موضوع بسیار مهم و بعضا حیاتی است.
وی با بیان اینکه عدم قبولی در کنکور با اعتماد به نفس افراد ارتباط دارد، گفت: عدم قبولی در آزمون کنکور ممکن است برای بسیاری به معنی از دست‌دادن جایگاه اجتماعی، امنیت شغلی و مالی آینده باشد و از سوی دیگر بر جلب توجه، محبت، شروع مقایسه بین افراد تاثیر می‌گذارد. به همین خاطر عدم قبولی کنکور مستقیما با عزت نفس و اعتماد به‌نفس افراد سروکار دارد.
شرط موفقیت ورود به دانشگاه نیست
این روانشناس ادامه‌داد: برای موفقیت و رسیدن به هر هدفی از جمله قبولی در کنکور باید زمان و امکانات لازم برای رسیدن به آن هدف را فراهم کنیم. این امکانات و شرایط در کنکور شامل حمایت خانواده، کلاس کنکور و برنامه‌ریزی است. اگر علی‌رغم تلاش‌ها قبول نشدیم به معنی پایان زندگی نیست، بلکه باید روش رسیدن به خواسته‌هایمان را در زندگی تغییر دهیم.
وی در مورد برخورد با عدم قبولی در کنکور و تاثیر آن بر زندگی داوطلبان عنوان کرد: در برخورد با نتیجه کنکور نخستین کار پذیرش و روبه‌رو شدن با واقعیت و عدم انکار آن است و بعد از آن برنامه‌ریزی برای گزینه‌های دیگر مانند حرفه، شغل و وارد شدن به بازار کار و یا حتی امتحان مجدد است. در این حالت زندگی فرد به دلیل نتیجه کنکور تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد.
دغاغله خاطرنشان کرد: باید بدانیم که قبولی در کنکور و مدرک دانشگاهی یکی از راه‌های موفقیت است اما کافی نیست و تنها شرط موفقیت هم نیست. آدم‌های موفق بسیاری وجود دارد که علی‌رغم کسب موفقیت‌های بسیار، اما به دانشگاه نرفته بودند.
وی در پاسخ به اینکه چرا کنکور باعث اضطراب در افراد و خانواده‌ها می‌شود، اظهار کرد: علت هر اضطرابی ابهام است. وقتی ندانیم با چه چیزی قرار است روبه‌رو شویم و قدرت پیش‌بینی و کنترل وقایع را خارج از توان ببینیم دچار اضطراب می‌شویم. فرد ممکن است احساس کند که همه چیز برای قبولی در کنترل او نیست و به همین دلیل فکر کردن به نتیجه آن باعث افزایش اضطراب می‌شود.
این کارشناس ارشد روانشناسی تصریح‌کرد: هر فرد عملکرد خود در کنکور را می‌داند و اگر عملکردش به هر دلیلی مطابق انتظارش پیش نرفته باشد صحبت درباره نتیجه وی را دچار نگرانی و استرس می‌کند. صحبت‌های مانند "من مطمئن هستم قبول می‌شوی" هر چند امیدبخش و با هدف روحیه دادن باشد اما موجب اضطراب و نگرانی در دوطلب می‌شود. بنابراین در خانواده‌ها نباید در مورد نتیجه امتحان زیاد صحبت شود. همچنین برای پیشگیری از تبعات روحی منفی باید به داوطلب اطمینان داد و گفته شود که "نتیجه هرچه باشد ما به تو افتخار می‌کنیم و دوستت داریم."
وی تصریح‌کرد: فرد مدت زیادی از اوقاتش را با برنامه‌ریزی‌های فشرده، برای آماده شدن در کنکور پر کرده و حال پس از کنکور باید وقتش را با برنامه‌های مفیدی پر کند. خانواده‌ها در این مقطع می‌توانند بهترین شرایط را برای داوطلب فراهم و به او کمک کنند.
رییس سابق اداره مشاوره دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز خاطرنشان‌کرد: افرادی که نتیجه کنکور را متناسب با تلاش‌شان ببینند و واقع‌بینانه فکر کنند و بپذیرند که همانقدر که تلاش کرده‌اند، نتیجه گرفته‌اند در این صورت دچار احساس یاس و ناامیدی نمی‌شوند.
دغاغله در مورد بروز افسردگی بعد از نتیجه کنکور توضیح داد: افرادی که مهارت‌های درونی آنها ضعیف است یعنی به‌طور کلی به چالش‌های مختلف زندگی فکر می‌کنند، کنترل وقایع و به‌دست آوردن موفقیت را وابسته به تلاش خود نمی‌دانند بلکه آن را بیشتر وابسته به عوامل خارجی مثل شانس می‌دانند، طبیعتا در صورت عدم قبولی و یا عدم پذیرش در رشته مورد نظر دچار سرخوردگی و حتی افسردگی می‌شوند.
وی تاکیدکرد: در صورت شدت ناامیدی داوطلبان بعد از نتیجه کنکور، لازم است داوطلب به مشاور مراجعه کند تا حل این مساله و دیگر مهارت‌های زندگی را آموزش ببیند.
کنکور پله‌ای است در نردبان موفقیت. با این پله راحت و زود می‌شود از این نردبان بالا رفت ولی باید بدانیم که بدون این پله و بدون این نردبان هم می‌شود به موفقیت رسید. تنها کافی است کمی دید و نگاه خود را به کنکور تغییر دهیم تا به جای آن‌که مثل همیشه سختی آن را ببینیم کمی هم راحتی آن را ببینیم.
گزارش از سیداحمد مقدم‌موسوی، خبرنگار ایسنای خوزستان
انتهای پیام