رییس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی گفت: با ایجاد تفرقه بین شیعه و سنی، دشمنان اسلام خوشحال می‌شوند، البته اشکالی ندارد که در محافل علمی، بدون تعصب و برای یافتن حق، بر روی مسائل به صورت مودبانه بحث شود و این مساله با وحدت منافات ندارد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)منطقه قم، آیت‌الله مصباح یزدی در دیدار جمعی از دانش آموختگان غیرایرانی طرح ولایت، با بیان این‌که «این مباحث در عمل نباید سبب اختلاف باشد»، افزود: حتی اگر در بحث‌های علمی مشاهده شد فردی با تعصب عمل کرده و به دنبال حق نیست، نباید خیلی درپی بحث با او بود، اما در عین حال باید روابط اجتماعی و سیاسی را حفظ کرد.

وی اظهارکرد: در مقام ایجاد وحدت بین شیعه و سنی باید قطعیات اسلام را مبنا قرار دهیم و بر مواردی که اختلافی است، خیلی تاکید نکنیم؛ به این معنا که سعی نکنیم با پافشاری بر روی یک مطلب غیرضروری، دیگران را طرد کنیم؛ چراکه اگر بنا بود علمای طرفین به خاطر مسائل غیرضروری همدیگر را طرد کنند و کارشان به تکفیر بکشد، سنگ روی سنگ بند نمی‌شد و مسلمانان نمی‌توانستند با هم زندگی کنند.

وی ادامه داد: این‌که اهل بیت(ع) نیز بر نماز خواندن در مساجد اهل سنت، عیادت از مریضان و شرکت در تشییع جنازه اهل سنت سفارش می‌کنند، این مساله را تایید می‌کند.

این عضو مجلس خبرگان در ادامه با اشاره به این‌که «دو نوع اختلاف در فهم در جامعه انسانی وجود دارد»، افزود: گاه اختلاف طولی است و گاه عرضی؛ اختلاف طولی یعنی اختلاف در مرتبه فهم است؛ مثلا کودکان اصول عقاید را تنها به صورت تقلیدی یاد می‌گیرند؛ مرتبه بالاتر آن، شناخت با برخی مثال‌ها و تاییداتی از علوم طبیعی است و در مرحله بعد برهان‌های عقلی قرار دارد.

وی تصریح کرد: در برخورد با چنین اختلاف فهم‌هایی باید سطح فرهنگ و درک و دانش مخاطب را در نظر گرفت و مطالب را در سطح آن‌ها مطرح کرد.

وی با اشاره به این‌که «گاه اختلاف در فهم عرضی است»، افزود: گاهی فهم‌های متضادی از یک مطلب و یک متن وجود دارد که نمونه بارز آن همان اختلاف فهمی است که براساس آن مذاهب اهل تسنن و تشیع به وجود آمده است؛ حتی چنین اختلافاتی در بین علمای یک مذهب نیز به چشم می‌خورد؛ البته باید توجه داشت که در ضروریات و مسلمات، اختلافی وجود ندارد.

رییس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی با اشاره به این‌که «چنین اختلافاتی همیشه وجود داشته است»، خاطرنشان کرد: حتی شیخ مفید و شیخ صدوق که از علمای نزدیک به عصر حضور معصوم(ع) هستند، نیز در برخی مسائل فرعی اعتقادی با هم اختلاف دارند.

وی تاکید کرد: درسی که می‌توان گرفت این است که همواره مسلمات و ضروریات را در نظر گرفته و آن‌ها را اصل قرار دهیم تا مبادا در آن‌ها خدشه وارد شود، اما غیر ضروریات را نباید مبنای تعامل قرار داد؛ مخصوصا اگر بنای ایجاد وحدت بین گروه‌ها را داریم.

وی با اشاره به سخن یکی از حاضران در خصوص مواضع مخالف برخی افراد با شیوه تفسیری علامه طباطبایی، خاطرنشان کرد: این مساله امری کاملا طبیعی است و نمی‌توان انتظار داشت که هیچ اختلافی نباشد، هرچند هرکسی باید تلاش کند تا به حقیقت نزدیک شود و دیگران را هم نزدیک کند، اما در عمل نباید موجب اختلاف شود.

مصباح‌یزدی با اشاره به این‌که «علامه طباطبایی در مقدمه تفسیر المیزان از سه رویکرد کلی در روش تفسیر سخن به میان آورده است»، اظهار کرد: این سه رویکرد دارای فروع و شقوق متعددی هستند که می‌توان برای اطلاع از آن‌ها، به کتاب‌های تالیف شده در رشته تفسیر و علوم قرآنی در موسسه امام خمینی(ره) مراجعه کرد؛ اما به طور اجمال می‌توان گفت ریشه اختلافات به این اصل بر می‌گردد که عده‌ای طرفدار فلسفه و عدهای مخالف آن بودند که البته در هر دو گروه نیز افراط و تفریط وجود دارد.

وی با بیان این‌که «یکی از ویژگی‌های علامه طباطبایی این بود که باب انتقاد بر فلسفه را باز کرده و ترویج کرد»، اظهار کرد: ایشان زمانی که اسفار می‌گفتند، گاه نظرشان با نظر نویسنده تفاوت داشت، اما به گونه‌ای مودبانه نظر خود را نیز مطرح می‌کرد؛ چنین شیوه‌ای سبب می‌شود که شاگردان هم مستقل تربیت شده و سخن هیچکس – جز ائمه معصومین(ع) – را متعبدانه قبول نکنند.

وی با اشاره به جریان نامه امام(ره) به گورباچف و نام بردن از فارابی و محی‌الدین که اهل سنت بودند، اظهار کرد: عده‌ای نسبت به ایشان گلایه داشتند که چرا از علمای اهل سنت نام برده‌اند، اما امام(ره) نشان داد که ما متعصب نیستیم و برای شناخت حق، از خواندن کتاب آن‌ها، ابایی نداریم.

این استاد حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که «کانالیزه کردن و محدود کردن، رشد نمی‌آورد»، خاطرنشان کرد: رشد و پیشرفت در محیطی محقق می‌شود که افکار و نظرات مختلف ابراز شده و مورد نقد و بررسی قرار گیرد و راز دقیق‌تر بودن فقه شیعه نیز همین بوده است که باب اجتهاد باز بوده و مجتهدان آزادانه به بررسی و نقد نظرات می‌پردازند و بسیار اتفاق افتاده که نظر شاگرد، کاملا با استاد متفاوت بوده است.

وی با اشاره به نمونه‌هایی اظهار کرد: این دقت و پیشرفت در فقه تشیع مرهون اجتهاد قوی و بحث آزاد است.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به جمعیت و فرهنگ حاکم بر جهان و پیشرفت تکنولوژی، هیچ زمانی مانند امروز زمینه انحرافات و ترویج کجروی‌ها فراهم نبوده و در مقابل، هیچ زمان هم زمینه علمی تا این حد فراهم نبوده است؛ لذا باید دشمن‌شناس بود و شیاطین انس را شناخت و در عین حال که در بحث‌ها و بیان مطالب، باید مدارا شود، باید کسانی که غرض دارند و دشمن هستند را شناخت.

مصباح‌یزدی با اشاره به این‌که «گاهی افرادی به اسم دین، ابزار شیطان می‌شوند»، خاطرنشان کرد: گاهی عده ای به اسم دین به اسلام ضربه می‌زنند و زمینه از بین رفتن اتحاد بین مسلمانان را فراهم می‌کنند؛ لذا انسان باید موازین قطعی اصولی را در دست داشته باشد تا بتواند مواضع و افراد را با آن معیارها سنجیده و شیاطین را بشناسد.

وی با اشاره به نعمت نظام اسلامی که ولی فقیه در راس آن قرار دارد، اظهار کرد: این‌که بعد از 1400 سال یک نظام اسلامی با این شرایط به وجود آمده و توانسته در مقابل دنیا عزت خودش را حفظ کند، نعمت بزرگی است که خداوند به ما ارزانی داشته است؛ لذا باید شکرگزار این نعمت و قدردان رهبری باشیم که نظیری در عالم ندارد.

وی همچنین خطاب به جمع حاضر گفت: شاید سووالات و انتقادات و ابهاماتی در شیوه اجرای طرح ولایت یا نگارش متون وجود داشته باشد و به ذهن شما هم بیاید که چه بسا بتوان با مطرح کردن آن‌ها، طرح ولایت را کامل‌تر کرد؛ چنان که از ابتدا نیز بدون نقص نبوده و در طول این مدت تغییراتی در جهت بهبود آن صورت گرفته است.

رییس موسسه امام خمینی افزود: طرح ولایت، عصاره‌ای از معلومات بنده در طول 60 سالی که در حوزه بودم و برخی دیگر از دوستان است که در مجموعه مبانی اندیشه اسلامی گنجانده شده است؛ در واقع انتخاب این مطالب بر اساس نیازی بود که امروز در دنیا مطرح است؛ یعنی امروز جوانان به سووالات و شبهاتی برمی ‌خورند که سعی شده جواب اهم این سووالات، در این مجموعه وجود داشته باشد.

وی با بیان این‌که «طرح ولایت برای سطح دانشجویان دانشگاه‌های ایران طراحی شده است»، اظهار کرد: یعنی این دوره برای افرادی طراحی شده که بر اساس آموزش‌های تحصیلی در ایران، دیپلم گرفته‌اند و در فضای مذهبی نیز حضور داشته‌اند و سپس وارد دانشگاه شده‌اند؛ لذا سعی شده سووالات مهمی که برای چنین افرادی در این سطح، پیش می‌آید، جواب داده شود.

وی با اشاره به سخنان یکی از حاضران ترکیه‌ای درباره نحوه بیان مطالب در کشور های دیگر، اظهار کرد: این‌که مفاهیم باید گسترش پیدا کنند تا مسلمانان دیگر هم بتوانند از آن استفاده کنند، ایده درستی است و لذا سعی شده تا دوره‌ای روان‌تر و ساده‌تر برای این مباحث طراحی شود؛ چراکه این مطالب بر اساس اصول عقلانی است که گاه جوانان در کشورهای دیگر با این اصول عقلانی آشنا نیستند.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: سعی شده در طرحی روان‌تر، مطالب با استفاده از مضامین قرآنی و روایی و البته با چاشنی عقلانیت تبیین شود.

وی در پایان بر اخلاص در کار و توسل به اهل بیت (ع) تاکید کرد.

انتهای پیام