رکورد سطح زیر کشت جهانی محصولات تراریخته بار دیگر در سال 2014 شکسته شد و از 175 میلیون هکتار در سال 2013 به حدود 181.5 میلیون هکتار رسید.

به گزارش خبرنگار فناوری ایسنا براساس تازه ترین گزارش وضعیت جهانی محصولات تراریخته تجاری که توسط سرویس بین‌المللی دستیابی و استفاده از بیوتکنولوژی کشاورزی (ISAAA) منتشر شده، سال 2014 به عنوان نوزدهمین سال تجاری سازی موفق محصولات تراریخته در حالی سپری شده که طی این سالها بالغ بر 1٫8 میلیارد هکتار از اراضی زراعی جهان این کشت محصولات حاصل تراریخته رفته است. رقمی قابل توجه که تقریباً 80 درصد بیش از کل زمین های قابل کشت کشور چین یا ایالات متحده آمریکا است.

با توسعه کشت محصولات تراریخته که درحال حاضر در 28 کشور جهان کشت می شوند، سطح زیر کشت محصولات تراریخته نسبت به سال 1996 که آغاز کشت این محصولات بود بیش از 100 برابر افزایش داشته و از 1٫7 ملیون هکتار در سال 1996 به 181٫5 میلیون هکتار در سال 2014 رسیده است. تعداد کشورهای بهره بردار از این فناوری هم طی کمتر از دو دهه با رشدی بیش از چهار برابر از شش کشور در 1996 به 28 کشور افزایش یافته است.

افزایش صد برابری محصولات تراریخته نشان می دهد که این محصولات به دلیل مزایایی که داشته اند، سریعترین فناوری پذیرفته شده در ادوار اخیر بوده اند.

محصولات تراریخته، منبع درآمد 18 میلیون کشاورز خرده پا

در سال میلادی گذشته، 18 میلیون کشاورز که 90 درصد آنها خرده کشاورزان فقیر بودند، 181 ملیون هکتار را در 28 کشور زیر کشت محصولات تراریخته بردند.

کشاورزان دراجتناب از شرایط ریسک تبحر دارند و بهره وری را از طریق کشت بیشتر در زمین های خود و محدود کردن کشت محصولات زراعی به همان 1٫5 میلیارد هکتار زمین های مزروعی و درنتیجه حفظ جنگلها وتنوع زیستی بهبود می بخشند.

در سال 2014 بیش از هفت میلیون و 100 هزار نفر کشاورز خرده پا در چین و هفت ملیون و 700 هزار کشاورز دیگر در هند بیش از 15 ملیون هکتار را به انتخاب خود و به دلیل مزایای قابل توجه آن به زیر کشت پنبه تراریخته بردند. در همین سال در فیلیپین نیز، 415 هزار کشاورز خرده پا از مزایای ذرت تراریخته استفاده کردند.

صدور مجوز کشت سیب زمینی و بادمجان تراریخته

در سال میلادی گذشته همچنین برخی از محصولات تراریخته جدید موفق به کسب مجوز کشت شدند که شامل گونه های غذایی اصلی مانند سیب زمینی در آمریکا و بادمجان در بنگلادش است.

بنگلادش، کشوری کوچک و فقیر با جمعیت 150 ملیون نفری، مجوز کشت بادمجان تراریخته را در 30 اکتبر 2013 صادر کرد و کمتر از 100 روز بعد از صدور مجوز در روز 22 ژانویه 2014 خرده کشاورزان، بادمجان تراریخته را کاشتند.

این موفقیت بزرگ بدون حمایت قوی دولت و به ویژه از طرف وزیر کشاورزی - ماتیا چادوری - به دست نمی آمد. این تجربه سرمشق مناسبی برای کشورهای فقیر و کوچک است. اکنون بنگلادش در حال انجام آزمایش های مزرعه یی بر روی سیب زمینی تراریخته و پیگیری وضعیت پنبه و برنج تراریخته است.

در سال 2014، ایالات متحده آمریکا مجوز کشت دو محصول تراریخته را صادر کرد: سیب زمینی تراریخته با نام تجاری سیب زمینی Innate که یک محصول غذایی اصلی و حاوی مقادیر کمتر ماده بالقوه سرطانزای «اکریلآمید» است. ضایعات این سیب زمینی نیز به دلیل مقاومت درمقابل بیماری بلایت سیب زمینی کمتر است.

محصول دیگر، یونجه KK179 با نام تجاری HarvXtar بود که عملکرد و قابلیت هضم آن بیشتر است. اندونزی هم مجوز کشت نوعی نیشکر مقاوم به خشکی را صادر کرد.

سویا و لوبیای تراریخته در نوبت کشت

برزیل نیز مجوز کشت سویای متحمل به علفکش با نام تجاری Cultivance و نوعی لوبیای تراریخته مقاوم به ویروس را که در برزیل تولید شده است صادر کرد که در سال 2016 آماده کشت خواهند بود. ویتنام برای اولین بار در سال 2014 مجوز کشت ذرت تراریخته (متحمل به علفکش و مقاوم به آفات) را صادر کرد. علاوه بر محصولات غذایی تراریخته موجودی که فایده مستقیم برای مصرف کنندگان دارند (ذرت سفید در آفریقای جنوبی، چغندرقند و ذرت شیرین در ایالات متحده و کانادا، و پاپایا و کدو در ایالات متحده آمریکا) محصولات تراریخته جدیدی نیز که به طور مستقیم به مصرف انسان میرسند شامل بادمجان در بنگلادش و سیب زمینی در ایالات متحده آمریکا هستند.

سیب زمینی چهارمین ماده غذایی اصلی در جهان است و میتواند بر امنیت غذایی در کشورهایی مانند چین (با سطح زیر کشت شش ملیون هکتار برای سیب زمینی)، هند (دو ملیون هکتار) و اتحادیه اروپا (تقریباً دو ملیون هکتار)، مؤثر باشد.

پنج کشور برتر تولیدکننده محصولات تراریخته

به گزارش ایسنا در سال 2014، آمریکا با 73٫1 ملیون هکتار سطح زیر کشت (40 درصد سطح زیر کشت جهانی محصولات تراریخته) با بیش از 90 درصد پذیرش برای محصولات اساسی شامل ذرت (93 درصد پذیرش)، سویا (94 درصد) و پنبه (96 درصد)، حائز رتبه برتر بود.

برزیل برای پنجمین سال متوالی افزایش سالانه سطح زیر کشت را داشت و با 1٫9 ملیون هکتار سطح زیر کشت محصولات تراریخته بعد از آمریکا با سه میلیون هکتار سطح زیر کشت این محصولات در رتبه دوم قرار گرفت.

قابل توجه اینکه، برزیل بعد از کشت سویای تراریخته دارای دو صفت همزمان تحمل به علف کش و مقاوم به آفات امسال نیز برای دومین سال پیاپی 5٫2 میلیون هکتار را به کشت این محصول اختصاص داد.

95 درصد کلزای کانادا، تراریخته است

به گزارش ایسنا، آرژانتین مقام سومی خود را با کاهش ناچیز از 24٫4 هکتار در سال 2013 به 24٫3 هکتار در سال 2014، حفظ کرد. هند هم با داشتن 11٫6 ملیون هکتار سطح زیر کشت پنبه تراریخته (11ملیون هکتار در سال 2013) و 95 درصد پذیرش مقام چهارم را داشت. پنجمین کشور برتر کانادا بود که 19٫6 ملیون هکتار از زمینهای خود را زیر کشت کلزای تراریخته برد. نود و پنج درصد کلزا در کانادا تراریخته است. در مجموع در سال 2014 پنج کشور برتر جهان در زمینه کشت گیاهان تراریخته، بیشتر از 10 ملیون هکتار را به کشت این گیاهان اختصاص دادند که پایه ای گسترده و مستحکم برای توسعه پایدار در آینده خواهد بود.

سطح زیر کشت اولین ذرت تراریخته مقاوم به خشکی که در سال 2013 در ایالات متحده کشت شد در سال 2014 به بیش از پنج برابر افزایش پیدا کرد. سطح زیر کشت ذرت تراریخته مقاوم با نام

تجاری DroughtGuard که برای اولین بار در سال 2013 در آمریکا کشت شده بود به بیش از5٫5 برابر افزایش یافت و از 50 هزار هکتار در سال 2013 به 275 هزار هکتار در سال 2014 رسید. این حقیقت بازتابی از پذیرش این محصول در میان کشاورزان بود.

همین محصول با هدف کمک به تولید ذرت متحمل به خشکی در برخی کشورهای منتخب آفریقایی تا سال 2017، به یک تیم مشترک دولتی– خصوصی به نام پروژه ذرت متحمل به کمآبی برای آفریقا (WEMA) اهدا شد.

توسعه کشت محصولات تراریخته در آفریقا

توسعه کشت محصولات تراریخته در این قاره با کشور آفریقای جنوبی ادامه یافت؛ اما، بیشتر به دلیل خشکی، سطح زیر کشت گیاهان تراریخته در این کشور با اندکی کاهش به 2٫7 ملیون هکتار رسید. سطح زیر کشت پنبه تراریخته در کشور سودان 50 درصد افزایش یافت.

کشور بورکینافاسو به دلیل خشکی نتوانست مساحتی بیش از نیم ملیون هکتار را زیر کشت محصولات تراریخته ببرد. هفت کشور (کامرون، مصر، غنا، کنیا، مالاوی، نیجریه و اوگاندا) آزمایشات مزرعه یی بر روی محصولات فراموش شده و مناسب کشت توسط کشاورزان کم بنیه را انجام دادند که مرحله پیش از تصویب برای تجاریسازی است. نکته مهم این است که براساس برنامه ریزی پروژه WEMA قرار است که اولین ذرت تراریخته مقاوم به خشکی و مقاوم به آفات در سال 2017 در آفریقای جنوبی رهاسازی شود.

فقدان مقررات نظارتی مناسب، دانشبنیان و از نظر زمان و هزینه به صرفه، همچنان محدودیت اصلی پذیرش محصولات تراریخته است. برای استفاده از فواید این فناوری توسط کشورهای کوچک و فقیر در حال توسعه، به مقررات نظارتی اطمینان بخش و جدی که در عین حال طاقتفرسا و سخت نباشند نیاز است.

کشت تراریخته ها در پنج کشور اروپایی

پنج کشور عضو اتحادیه اروپا به کشت محصولات تراریخته در سطح 143٫016 هکتار ادامه دادند که نسبت به سال 2013 سه درصد کاهش یافته بود. اسپانیا با کشت 131٫538 هکتار ذرت تراریخته کشور پیشتاز بود که سه درصد نسبت به سال 2013 کاهش داشت اما رکورد پذیرش 31٫6 درصد را به خود اختصاص داد. به طور خلاصه، کشت گیاهان تراریخته، کمی افزایش در سه کشور عضو اتحادیه اروپا و کمی کاهش در دو کشور دیگر داشت که دلیل آن کاهش کشت ذرت و تشریفات اداری بود.

کاهش مصرف حشره کش ها و افزایش عملکرد زراعی با کشت تراریخته ها

نتایج یک تحلیل متا که در سال 2014 در سطح جهان انجام شد، مزایای چشمگیر بسیاری را طی بیست سال گذشته برای محصولات تراریخته برشمرده است. همچنین در یک بررسی مشابه که طی 147 مطالعه در بیست سال گذشته انجام شد، نشان داده شد که پذیرش فناوری محصولات تراریخته باعث کاهش مصرف حشره کشهای شیمیایی تا 37 درصد، افزایش عملکرد محصولات زراعی تا 22 درصد و افزایش سود کشاورزان تا 68 درصد شده است. این یافته ها نتایج ثابت مطالعات تحلیل متای قبلی را تأیید میکنند.

آخرین داده ها، مربوط به سالهای 1996 تا 2013 نشان می دهد که محصولات تراریخته از راههای زیر به امنیت غذایی، توسعه پایدار و تغییر اقلیم و محیط زیست کمک کرده اند: افزایش تولیدات زراعی به ارزش 133 میلیارد دلار، تأمین محیط زیست بهتر با کاهش مصرف تقریباً 500 میلیون کیلوگرم ماده مؤثر حشره کش های شیمیایی از سال 1996 تا 2012 به نحوی که تنها در سال 2013 به تنهایی باعث کاهش انتشار گاز CO2 تا 28 میلیارد کیلوگرم

شد که معادل خروج 12٫4 میلیون خودرو از جاده ها به مدت یک سال بود، حفظ تنوع زیستی از طریق صرفه جویی در کشت 132 ملیون هکتار زمین از 1996 تا 2013 و کمک به رفع فقر از طریق کمک به بیش از 16٫5 ملیون کشاورز خرده پا و بیش از 65 ملیون نفر از خانواده های تحت پوشش این کشاورزان که جزو فقیرترین مردم جهان محسوب میشوند.

اگرچه امروزه استفاده از محصولات تراریخته به عنوان یک ضرورت تلقی می شود، اما انجام عملیات زراعی خوب از جمله تناوب و مدیریت مقاومت برای این محصولات، همچون محصولات غیرتراریخته ضروری است.

پیش بینی کند شدن آهنگ گسترش سطح زیرکشت تراریخته

باتوجه به اینکه درصد بالایی (90 تا 100 درصد) از محصولاتی که نوع تراریخته آن در بازار تجاری وجود دارند تراریخته هستند، پیش بینی میشود که آهنگ گسترش سطح زیر کشت این محصولات در کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه کند شود زیرا فضایی برای گسترش آنها باقی نمانده است.

محصولات تراریخته در راه ارائه و تجاری سازی مشتمل بر محصولات تراریخته جدیدی فراوانی است که در صورت صدور مجوز رهاسازی و کشت تا پنج سال آینده می تواند در دسترس قرار گیرد.

فهرستی از 70 محصول بالقوه برای تولید در گزارش تفصیلی تر ارائه شده است که شامل تعداد زیادی از محصولات جدید و ویژگیهای جدید، محصولاتی با روشهای مقابله با آفات و بیماریها و مقاومت به علف کشها است.

آزمایش برنج طلایی در مزرعه

پروژه برنج طلایی با انجام آزمایشات مزرعه یی در حال پیشرفت است.

کشورهای بنگلادش، اندونزی و هند نیز در حال انجام آزمایشات مزرعهای بر روی سیب زمینی های مقاوم به بیماری بلایت هستند.

در ایالات متحده آمریکا، شرکت Simplot برای تولید تجاری سیب زمینی Innate که به بیماری بلایت مقاومتر است درخواست صدور مجوز کرده است. محصولات کم بازده، به ویژه در آفریقا، شامل موزهای غنی شده و لوبیا چشم بلبلی مقاوم به حشرات به نظر امیدوارکننده هستند. همکاری دولت و بخش خصوصی در گسترش و تحویل محصولات دارای مجوز نسبتاً موفق بوده است.

چهار مطالعه موردی در قالب این نوع همکاری که تعداد زیادی از محصولات و صفات مختلف را در سه قاره جنوبی نشان میدهند در گزارش تفصیلی مروری شرح داده شده اند.

گفتنی است، سرویس بین المللی دستیابی به و استفاده از بیوتکنولوژی کشاورزی (ISAAA) یک سازمان غیرانتفاعی است که با اعتبارات بخشهای عمومی و خصوصی اداره می شود. تمام آمار ارائه شده ازسوی این سرویس بین المللی فارغ ازاینکه چند صفت تراریخته درآن ورود داشته باشد، تنها یکبار شمارش و در آمار لحاظ می شوند.

اطلاعات تفصیلی در نسخه خلاصه مروری 49 "وضعیت محصولات تراریخته تجاری سازی شده درسال 2014" نوشته کلایو جیمز قابل دسترسی است.

گزارش ارائه شده، خلاصه ای از «وضعیت جهانی محصولات تراریخته در انتهای سال 2014» نوشته دکتر کلایو جیمز، بنیانگذار و رئیس ISAAA است که توسط مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران - زهرا حاجت پور و دکتر بهزاد قره یاضی - به فارسی ترجمه شده است.

انتهای پیام