روز به روز به دلایل متعدد آمار بروز خشم و درگیری و نزاع در حال افزایش است اما، هیچ‌یک از ما تمایلی به افزایش آستانه تحمل خود نداریم.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه مرکزی، طبق اعلام پزشکی قانونی استان مرکزی از ابتدای امسال تا پایان تیرماه، چهار هزار و 416 نفر به دلیل صدمات ناشی از نزاع به مراکز پزشکی قانونی استان مراجعه کرده‌اند که این آمار شامل هزار و 287 زن و سه هزار و 129 مرد بوده است.
این آمار در دوره مشابه در سال 92 چهار هزار و 298 نفر، شامل هزار و 344 زن و دو هزار و 954 مرد بوده است که افزایش 2.7 درصدی معاینات مربوط به نزاع را در چهار ماهه نخست سال جاری نشان می‌دهد.
متأسفانه بیشترین پرونده‌های ارجاعی به مراکز پزشکی قانونی استان در ارتباط با نزاع است، درصورتی که می‌توان با آموزش مهارت‌های کنترل خشم و همچنین آموزش والدین و خانواده و تأکید بیشتر به موارد تربیتی درست و ارتباط سازنده با فرزندان این آمار را به حداقل رساند.
محمد علی شمسی‌خانی روانشناس خانواده در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه خشم، هیجان و واکنش نسبت به ناکامی‌ها و مشکلات در سنین مختلف است، اظهار کرد: در سنین زیر 11 سال خشم نسبت به بدفتاری‌های شکل می‌گیرد چراکه فرد توان و مهارت برقراری ارتباط را ندارد، نمی‌تواند شرایط را درست تجزیه و تحلیل کند و در مقابل این ناکامی پاسخی به شکل خشم نشان می‌دهد که البته بسیار زودگذر است.
وی با اشاره به خشم در دوران نوجوانی گفت: شکست در این دوران یا پایمال شدن حقوق فردی و اجتماعی که فرد قدرت دفاع در مقابل آنها را ندارد پاسخی به شکل خشم را به همراه می‌آورد و فرد به صورت لحظه‌ای تصمیم‌گیری می‌کند، خشمگین می‌شود و گاهاً از توان خودکنترلی چندانی نیز در این دوران برخوردار نیست.
این روانشناس تصریح کرد: در سنین زیر 20 سال زمانی که فرد به خواسته‌های خود نمی‌رسد و عزت‌نفس اجتماعی و عاطفی به شکل درست مورد توجه قرار نمی‌گیرد، فرد به ناچار دچار عصبانیت شده و احساسات خود را به شکل خشم بروز می‌دهد.
وی با اشاره به افرادی که در محیط‌های نامناسب اجتماعی رشد می‌کنند افزود: در برخی محیط‌ها عدم رعایت آداب اجتماعی امری طبیعی تلقی می‌شود. در این موارد هیچگاه خانواده الزامات اجتماعی را به فرزندان خود آموزش نداده است و فرد در این نوع تربیت، عملاً مدیریتی در نوع ارتباطات اجتماعی خود ندارد و اطرافیان نیز از این رفتارها الگوگیری می‌کنند و در نهایت این عدم رعایت آداب و بروز خشم و نزاع به امری عادی در اینگونه محیط‌ها بدل می‌شود.
مهمترین علل بروز خشم در افراد آشفتگی ذهنی است
وی مهمترین علل بروز خشم در افراد را آشفتگی ذهنی عنوان کرد و با اشاره به اینکه این عامل بروز خشم را سرعت می‌بخشد، تصریح کرد: خشم درجات مختلفی دارد و هر یک از عوامل بروز آن به نوعی در نوع خشم مؤثر است. مشکلات اقتصادی و اجتماعی خانواده، فاصله طبقاتی، نبود عوامل تربیتی مناسب و مسائل مربوط به روح و روان، خود باعث بروز درجات مختلفی از خشم می‌شود که البته روش‌های تربیتی درست، رسانه‌ها و آموزش مهارت‌های اجتماعی می‌تواند راهکاری برای کنترل خشم در افراد باشد.
وی اضافه کرد: حتی در مواردی برنامه‌های تلویزیونی خشونت‌آمیز، اختلافات خانوادگی، کتک زدن کودک و یا نوجوان و حتی در مواردی بدرفتاری در مدارس از سوی اولیای مدرسه خود باعث شکل‌گیری هیجاناتی در فرد می‌شود که به دلیل عدم وجود مهارت حل مسئله به شکل خشم در جامعه خود را نشان می‌دهد و گاهی خطراتی را به دنبال دارد.
شمسی‌خانی با تأکید بر اینکه هیچگاه نمی‌پذیریم که در برخورد با نوجوان و جوان اشتباه کرده‌ایم، گفت: نه تنها این ایراد را نمی‌پذیریم که با ایجاد شرایطی نامناسب باعث بروز خشم و کاهش آستانه تحمل در افراد شده و حتی برای آرام کردن فرد نیز تلاشی نداریم.
اعتیاد معضلی که رفتارهای خشن می‌آفریند
وی به اعتیاد اشاره کرد و افزود: اعتیاد معضلی است که در اثر آن فرد در مسیر رسیدن به خواسته‌های خود دچار بدبینی و عدم اعتماد به محیط و خانواده می‌شود. این امر جبهه‌گیری نامناسبی را در فرد ایجاد و بعضاً درگیری‌های فیزیکی و نزاع را رقم می‌زند.
وی افزود: با برخورداری از مهارت آرام کردن می‌توان تأثیرات منفی ذهنی بدبینی را کاهش داد و از بروز خشم در فرد جلوگیری کرد. با این اقدام قطعاً مقابل بسیاری از خطرات نیز گرفته می‌شود.
این کارشناس خانواده ضعف اعتقادات دینی در افراد را عاملی برای بروز خشم و نزاع دانست و گفت: محیط اجتماعی نامناسب، عدم بهداشت روانی، اختلال احساسات، منفی‌بافی و ناکامی‌هایی همچون طلاق، شکست شغلی و تحصیلی حتی استفاده از داروهای نیروزا که فرد با مصرف آنها احساس قدرت می‌کند خود از عوامل بروز خشم در افراد است خشمی که ممکن است درگیری‌های فیزیکی را در پی داشته باشد.
وی اضافه کرد: فیلم‌ها و تصاویر خشن سبب تداوم خشم در افراد به ویژه کودکان می‌شود.
شمسی‌خانی با بیان اینکه سرخوردگی اجتماعی، کاهش عزت‌نفس و آستانه تحمل، غم و غصه و احساسات عاطفی خود باعث بروز خشم در فرد می‌شود، اظهار کرد: البته در این موارد خشم باعث آرام شدن فرد می‌شود و می‌توان با تقویت مهارت‌هایی در فرد آرامش وی تثبیت کرد.
وی با تأکید براینکه متأسفانه مردم ما مردم تنبلی شده‌اند و به دنبال افزایش آستانه تحمل نیستند، بروز برخی از هیجانات و خشم در افراد را ناشی از مشکلات ژنتیکی دانست و کاهش رنجش، کاهش تنش‌های روحی و روانی و ایجاد محیط فرهنگی در کنار فعالیت رسانه‌های آموزش‌دهنده را از راه‌های کنترل خشم عنوان کرد.
نزاع در حواشی شهرها بیشتر است
شمسی‌خانی بروز خشم، نزاع و درگیری فیزیکی را در حواشی شهرها بیشتر دانست و گفت: از آنجاکه در حواشی شهرها شرایط اجتماعی مناسبی حاکم نیست، اغلب مردم با نوعی ترس زندگی می‌کنند و احساسات خود را به صورت خشم بروز می‌دهند. این عادی شدن نزاع به نوعی ترویج‌دهنده رفتار خشونت‌آمیز است.
وی اظهار کرد: اغلب والدین ارتباط عاطفی و کلامی درستی با فرزندان خود ندارند و این امر باعث می‌شود که فرزند به پختگی لازم نرسد. در این شرایط فرزندان والدین را تکیه‌گاه خود نمی‌دانند و با الگوگیری غلط از اطرافیان و افزایش احساس تنفر نسبت به محیط، در زمان بزرگسالی و هنگامی که از نظر جسمی به قدرت رسیده‌اند در مقابل خانواده جبهه‌گیری کرده و حتی می‌توانند آسیب‌های جدی به خانواده و اطرافیان بزنند.
این روانشناس با تأکید براینکه متعادل عمل کردن خانواده کاهش آسیب‌های اجتماعی و عاطفی را به دنبال خواهد داشت، تصریح کرد: عصبانیت در همه موارد می‌تواند ایجاد شود اما، درجه آن متفاوت است، خانواده با درست عمل کردن و اتخاذ شیوه‌های تربیتی مناسب در همه سنین می‌تواند مؤثر عمل کند.
وی عنوان کرد: در سنین 15 سالگی نوجوان آموزش‌پذیر است و با نظرخواهی از وی می‌توان موقعیت اجتماعی‌اش را ارتقا داد و تأثیرگذاری در فرد را دنبال کرده و هیجانات وی را کنترل کرد اما، در سنین جوانی فرد نصحیت‌پذیر نیست بلکه مشورت‌پذیر است. با دانستن این نکته می‌توان جبهه‌گیری در جوان را کاهش داده و در مواقع بروز خشم وی را به کنترل درآورد.
شمسی‌خانی با اشاره به اینکه داشتن مهارت‌های رفتاری می‌تواند آسیب‌های احتمالی آینده را به کمترین حد ممکن برساند، تأکید کرد: لازمه این تاثیرگذاری کم کردن فاصله‌هاست. امروز فقط به یک بعد زندگی فرزندان توجه می‌شود و آن بعد اقتصادی و مالی است. با این روش به راحتی خانواده از هم منفک می‌شود و آسیب‌های روانی را به فرزندان وارد می‌کند که در آینده به شکل خشم و نزاع و درگیری بروز می‌کند.
این روانشناس خانواده گفت: آرامش والدین، ارتباط مستقیم و مثبت با فرزندان و عدم تحقیر آنها قطعاً آرامش روانی فرد را رقم می‌زند و آینده‌ای به دور از خشم و عصبانیت را برای او رقم خواهد زد.
انتهای پیام