یک طراح معتقد است، اگر مشکلی در طراحی پوستر برای سینما هست، نمیتوان گناه آن را به گردن گرافیستها انداخت یا سفارشدهندهها را مقصر دانست؛ موفقیت در این عرصه نیازمند یک تعامل دوطرفه است.
بهزاد خورشیدی در گفتوگو با خبرنگار بخش هنرهای تجسمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره طراحی پوستر در سینما اظهار کرد: پوستر باید مفهومی را در خود داشته باشد که مُبلغ فیلم و راهی برای جذب مخاطب برای آن باشد. اگر کارگردان و تهیهکننده به توانایی گرافیستی که برای طراحی پوستر فیلم انتخاب کردهاند، ایمان داشته باشند مشکل زیادی پیش نمیآید و طراح میتواند با فراغ بال کار کند.
او افزود: شاید پوسترها کارکرد و تاثیرگذاری گذشته را نداشته باشند، در واقع این اتفاق در همه عرصههای تبلیغاتی و حتی در دسترس بودن فیلمها نیز به وجود آمده است، اما این دلیل نمیشود که بگوییم هر آنچه در گذشته رخ داده خوب و ایدهال بوده است. این سلیقه و نگاه جامعه است که نسبت به سالهای گذشته تغییر کرده و به نوعی با سلیقه عامپسند فعلی در همه سطوح عجین شده است. به قول و گفته آیدین آغداشلو عزیز، زوال سلیقه عمومی جامعه ما را احاطه کرده و گویی امید به جدایی از این میل و سلیقه هم روز به روز کمتر میشود.
این طراح همچنین عنوان کرد: گرافیک امروزه از تعریف کلاسیک خود فاصله گرفته است و حق انتخاب را به سفارش دهنده میدهند. اگر بینش و نگاه سفارش دهنده به جایی برسد که بتواند تعامل درستی با طراح داشته باشد، پوسترها میتوانند بخشی از کارکرد از دست رفته گذشته را بازگردانند و عاملی برای جذب مخاطب به سینما باشند.
او ادامه داد: سفارش دهنده باید بداند که پوستر تجاری شلخته عامل فروش فیلم نیست. فیلمهای زیادی را سراغ داریم که پوسترهای به اصطلاح تجاری برای آنها طراحی شده، اما در گیشه هم موفق نبودند. از طرف دیگر میزان پایین فروش یک فیلم دلیل بر بد بودن پوستر آن نیست. یادم هست پوستری که استاد آیدین آغداشلو برای فیلم «تیغ و ابریشم» طراحی کرده بود به بهانه نفروختن فیلم در هفته اول جمع آوری میشود. این از بدسلیقگی برخی تهیهکنندهها است که پوستر زیبای انگلیسی فیلم «هامون» اثر استاد ابراهیم حقیقی برای اکران داخلی آن استفاده نمیشود. حتی برخی پوسترهای تجاری هم آنقدر آبرومندانه طراحی میشوند که در حافظه تاریخی ما حذفشدنی نخواهند بود.
او ادامه داد: پوستر تجاری استاندارد ضرورت و نیاز سینما برای جذب مخاطب است. زمان اکران فیلم «یک بوس کوچولو»، بهمن فرمانآرا در کنفرانس مطبوعاتی گفت که تبلیغات و پوستری که من برای فیلمش طراحی کرده بودم را بسیار دوست داشته است. ضمن این که ساعد مشکی هم برای این فیلم یک پوسترهنری ساده و درخشان طراحی کرده بود.
خورشیدی به لزوم دیده شدن کار طراحان اشاره کرد و گفت: وظیفه گرافیستها در این دوره خیلی سخت شده است. آنها باید بتوانند با کارهایشان سواد بصری جامعه را ارتقا بدهند. کارهای گرافیستهای ما در جشنوارههای جهانی دیده میشود، اما در همین ایران خودمان نه. شهرداری هم میتواند با به نمایش گذاشتن کار این هنرمندان به دیده شدن آنها کمک کند.
او افزود: چه اشکالی دارد که تهیهکنندهها در کنار خرجهای میلیاردی برای فیلمشان، یک گرافیست حرفهای هم برای تبلیغات و طراحی پوستر فیلم در نظر بگیرند؟ یکی از پیشنهادهایی که من به تهیه کنندهها دارم این است که از زمان کلید خوردن برای ساخت فیلم، یک کمپین تبلیغاتی هم برای آن در نظر بگیرند. وحدت نظری که بین این کمپین و تهیه کننده به وجود میآید یکی از عوامل موفقیت فیلم خواهد بود.
این طراح همچنین اظهار کرد: این نگاه در سینمای دنیا هم وجود دارد. مثلا برای فیلم «جنگ دنیاها» ساخته استیون اسپیلبرگ قبل از انتخاب بازیگران فیلم، پوستری طراحی شد. متاسفانه ما در فیلمهایمان فاقد استراتژی تبلیغ هستیم. چه اشکالی دارد که مثل دهه 60 برای هر فیلم دو پوستر یکی هنری و دیگری تجاری طراحی شود؟
خورشیدی در ادامه به مسئله پوسترهای تئاتر اشاره کرد و گفت: متاسفانه شاهد هستیم که پوسترهایی که برای نمایشها هم طراحی میشوند، به پوستر "تک چهرهها" تبدیل شدهاند و در اعلانهای شهری نصب میشوند. یک ستاره سینما را به تئاتر میآورند و از طراح هم میخواهند که چهره بزرگ او را روی پوستر کار کند. این یعنی فاصله گرفتن از پوسترهای انتزاعی و خلاقانه.
این هنرمند در بخش دیگری از سخنانش درباره سابقه حضورش در این عرصه گفت: طراحی پوستر برای فیلمهای «روز شیطان»، «روزهای خوب زندگی»، «قرمز» و «رز زرد»، نخستین فعالیتهای من در حوزه طراحی پوستر بود. بعدها برای فیلمهای «اعتراض» و «مرسدس» مسعود کیمیایی، «آوازگنجشکها»، «به رنگ ارغوان»، «میم مثل مادر»، «خون بازی»، «خوابهای دنبالهدار»، «هیس دخترها فریاد نمیزنند»، «کلاه قرمزی و بچه ننه»، «سر به مهر»، و «امروز» هم پوستر طراحی کردم. در ابتدا پوسترهایی که طراحی میکردم تجاری بودند، اما در سالهای اخیر سعی کردم نگاهم به این عرصه هنرمندانهتر و خاصتر باشد.
خورشیدی افزود: من در طول این سالها کمترین تنش را با سفارشدهندهها داشتم، چون سعی کردم همیشه تعاملم را با آنها حفظ کنم. در این دوره که دسترسی به فیلمها راحت شده، تقربیا بیش از 90 درصد فیلمهایی را که قصد طراحی پوستر آنها را دارم میبینم و بعد برایشان پوستر طراحی میکنم. در گذشته اینطور نبود و دسترسی طراح برای دیدن فیلم و تمرکز روی آن خیلی باز نبود.
او درباره نمونه کارهای خود در این زمینه اظهار کرد: برای فیلم «بوسیدن روی ماه» لوکیشن اختصاصی برای پوستر وتبلیغات را بازسازی کردیم، حاصل نیز بسیار خوب از آب درآمد. پوستری هم اخیرا برای فیلم «مستانه» طراحی کردم، فیلمی تجاری با پوستری سیاه و سفید و خاص که کارگردان فیلم هم این ایده و نگاه من را پسندید. ضمن این که در پوستر متفاوت «حوض نقاشی» در جستوجوی مفاهیم کاملا انتزاعی و در عین حال مترادف با فیلم بودم که خوشبختانه در گیشه هم با فروش خوبی همراه شد.
تابستان سال گذشته در دیداری که خورشیدی با اصغر فرهادی داشت، فکر یک پوستر متفاوت را برای فیلم «گذشته» مطرح کرده بود. پاییز و آن هنگام که فرهادی خارج از کشور بود،طرح پوستر به واسطه ایمیل پست شد. پوستر موردپسند واقع شد و کارگردان که برای کمپانی پخش ارسال کرده است. درنهایت ، کمپانی فرانسوی فیلم اعلام کرد که وقت برای پوستر جدید از دست رفته است.
بهزاد خورشیدی حدود 20 سال است که در زمینه طراحی پوستر برای فیلمهای سینمایی فعالیت میکند. او فعالیتش را با مطبوعات و مجلات سینمایی آغاز کرده و چند سالی است که به صورت حرفهای هنر گرافیک را در حوزه سینما، کتاب و طراحی پوستر برای فیلمها دنبال میکند.
انتهای پیام