رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با اشاره به اینکه وزارت بهداشت تنها به یک بعد از سلامت جامعه توجه می‌کند، گفت: رشته روان درمانی با توجه به اینکه جزو لاینفک رشته روان شناسی بالینی است و روان درمانی نیز در حوزه کار روان شناسان قرار می‌گیرد، تاسیس فلوشیپ این رشته از سوی وزارت بهداشت غیرقانونی است.

دکتر عباسعلی الهیاری در گفت‌وگو با خبرنگار «دانشگاهی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان اینکه سازمان نظام روان شناسی متولی امور تمامی گرایش‌های روان شناسی و مشاوره است، اظهار کرد: با توجه به اساسنامه نظام روان شناسی ساماندهی، نظارت و صدور مجوز فعالیت برای تمامی گرایش‌های روان شناسی از جمله روان کاوی، روان سنجی روان درمانی، رفتار درمانی و انواع و اقسام مشاوره و... به عهده این سازمان است.

وی افزود: روان شناسی بالینی یکی از گرایشهای مهم روان شناسی است و بنابراین در حیطه کار روان شناسان قرار می‌گیرد، همانطور که در بورد روانشناسان بالینی وزارت بهداشت نیز چنین است.

رئیس سازمان نظام روانشناسی با تاکید بر غیرقانونی بودن تاسیس رشته فلوشیپ از سوی وزارت بهداشت بدون هماهنگی با سازمان نظام روان شناسی تصریح کرد: در سال گذشته نیز طی اختلافی که بین سازمان نظام روانشناسی، وزارت ورزش و جوانان و بهزیستی برسر صدور مجوز برای تاسیس مراکز مشاوره در مجلس طرح شد رییس مجلس با در نظر گرفتن مغایرت ادعای بهزیستی و وزارت ورزش بر سر تاسیس مستقل مراکز روان درمانی با قانون تشکیل سازمان نظام روان شناسی به رایی که به نفع نظام روان شناسی صادر کرد و اختیار تاسیس تمام مراکز روان درمانی و مشاوره را به عهده این سازمان قرار داد بنابراین مسائل مرتبط با رشته تحصیلی روان درمانی و مشاوره نیز به عهده نظام روان شناسی است و ورود بدون اجازه وزارت بهداشت در این حوزه امری غیرقانونی به حساب می‌آید.

ورود روانپزشکان به حوزه روان‌درمانی نیازمند مجوزنظام روانشناسی است

الهیاری با اشاره به اینکه روان پزشکان در صورت تمایل به ورود به حوزه روان درمانی لازم است با هماهنگی و مجوز سازمان نظام روان شناسی دست به هرگونه اقدامی بزنند، افزود: با توجه به این امر تاسیس رشته فلوشیپ روان درمانی در دانشگاه‌های علوم پزشکی لزوم گرفتن این مجوز از سازمان را لغو نمی‌کند.

وی در این باره ادامه داد: با توجه به اینکه روان درمانی یکی از شاخه‌ها و گرایش‌های روان شناسی بالینی است صدور مجوز برای تاسیس فلوشیپ این رشته نیز در گرو بررسی و تایید کمیسیون روان شناسی بالینی سازمان نظام روان شناسی است.

روان درمانی ارتباطی با درمان دارویی ندارد

رییس سازمان نظام روانشناسی با اشاره به اینکه روان شناسی بالینی با تمام گرایش‌های آن از جمله روان درمانی در حوزه نظارت و فعالیت روان شناسی قرار می‌گیرد، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه روان درمانی ارتباطی با روان پزشکی که در واقع درمان دارویی بیماری‌های روانی است ندارد بنابراین ورود وزارت بهداشت به این حوزه عملی غیرعلمی نیز به حساب می‌آید.

وی با اشاره به اینکه روانشناسان برخلاف روانپزشکان حق ورود به حوزه‌های دارویی و تجویز دارو برای بیماران را ندارند، تصریح کرد: روان درمانی به عنوان یکی از گرایش‌های روان شناسی بالینی دارای واحدهای متعددی در مقطع کارشناسی،‌ کارشناسی ارشد و به خصوص دکترای روان شناسی بالینی است و دانشجویان این رشته ملزم به گذراندن دروس متعددی از جمله نظریات روان درمانی و تکنیکهای روان درمانی بصورت عملی در چند بخش و واحد مختلف هستند که همین امر نشانگر آن است که روان درمانی در ایران مثل همه کشورهای دیگر یکی از شاخه‌های روان شناسی بالینی است.

الهیاری در ادامه با شااره به اینکه دانشجویان روان شناسی بالینی اختلالات روانی (نشانه شناسی، تشخیص و درمان) و همچنین روش‌های روان درمانی را به صورت پایه‌ای و با تمایزات ظریف تمامی بیماریهای روانی آموزش می‌بینند، تصریح کرد:‌ تمام بحث نظام روان شناسی در رابطه با ممنوعیت ایجاد رشته فلوشیپ روان درمانی از سوی وزارت بهداشت این است که روان پزشکی از این جهت که مانند سایر رشته‌های پزشکی بیشتر مشمول دروس پزشکی و درمان دارویی بیماران است حوزه ورود به مسائل روان درمانی در اختیار روان شناسان بالینی است.

وی با تاکید بر اینکه روان درمانی به هیچ وجه شامل دارو درمانی نمی‌شود، تصریح کرد: در حال حاضر تنها 5 درصد دروس رشته روان پزشکی مربوط به روان درمانی می‌شود و حتی وزارت بهداشت برای ایجاد رشته روان درمانی در دانشگاه‌های پزشکی با کمبود استاد و مدرس روان درمانی مواجه است که همین امر در کنار آموزش‌های گسترده روان درمانی در حوزه روان شناسی بالینی حاکی از آن است که روان درمانی از شاخه‌های فعالیت روان شناسان به حساب می‌آید.

وی درباره کیفیت آموزش‌های روان درمانی در رشته‌های روان شناسی بالینی تصریح کرد: با وجود آنکه علی الصول روان درمانی به صورت گسترده در حوزه آموزش روان شناسی قرار می‌گیرد ممکن است این ایراد مطرح شود که نحوه تدریس روان شناسی بالینی در برخی از دانشکده‌ها ضعیف است و در نتیجه فارغ التحصیلان این دادنشکده‌ها‌ عملکرد مناسبی در رشته روان شناسی بالینی نداشته باشند اما این عملکرد ضعیف در برخی از دانشکده‌ها دلیل مناسبی برای جدا کردن شاخه روان درمانی از روان شناسی و سپردن آن به بخش دیگر نیست ضمن اینکه این فارغ التحصیلان به صرف داشتن مدرک اجازه اشتغال حرفه ای را ندارند و پس از اخذ مدرک برای اجازه فعالیت باید به کمیسیون روان شناسی بالینی مراجعه کنند و مهارتهای عملی خود را برای روان درمانی اثبات نمایند در غیر این صورت اجازه فعالیت ندارند و در مصاحبه مردود می شوند چنانکه ممکن است این ضعف در تدریس در بسیاری از دانشکده‌ها در رشته‌های علوم پزشکی نیز دیده شود اما این ضعف عملکرد دانشکده‌ها دلیل به جدایی این رشته‌ها از نظام پزشکی نمی‌شود.

با دانشکده های ضعیف روانشناسی برخورد می‌شود

الهیاری با تاکید دوباره بر این که رشته روان درمانی از نظر علمی و حقوقی از گرایش‌های روان شناسی بالینی محسوب می‌شود، ادامه داد: برای جلوگیری از ارائه ضعیف این رشته در برخی از دانشکده‌ها و برخورد با دانشکده‌های ضعیف بحثی در شورای مرکزی نظام روان شناسی شکل گرفته است که بر اساس آن دانشگاه‌های ضعیف در آماده سازی روان شناسان و آموزش مهارت‌های مرتبط با روان درمانی شناسایی شده و با اعلام لیست این دانشکده‌ها از ورود فارغ التحصیلان آن به حوزه فعالیت‌های روان درمانی جوگیری شود.

رئیس سازمان نظام روان شناسی با اشاره به اینکه ارائه رشته‌های روان شناسی از سوی دانشکده‌های ضعیف از سوی این سازمان باطل به شمار می‌آید، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه نظام روان شناسی اجازه جلوگیری از فعالیت دانشکده‌ها را ندارد می‌تواند برای جلوگیری از ورود فارغ التحصیلان ضعیف رشته روان شناسی بالینی به نظام سلامت روانی از صدور مجوز فعالیت برای آنها در صورت نداشتن مهارت‌های کافی خودداری کرد.

نقش مسائل جسمانی در سلامت روان تنها 15 درصد است

وی با اشاره به لزوم فعالیت روان شناسان، روان پزشکان، پرستاران روانی و مددکاران اجتماعی در قالب یک تیم درمانی تصریح کرد: لزوم شکل گیری این تیم درمانی ناشی از چند بعدی بودن وجود انسان است زیرا انسان دارای ابعاد جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی است و برای شناخت وی لازم است تمامی متخصصان در قالب یک تیم فعالیت کنند.

الهیاری با تاکید بر اینکه نقش مسائل جسمانی در سلامت انسان تنها 15 درصد است، افزود: با توجه به این امر اگر قرار باشد در تیم درمانی رکنی نیز به عنوان رکن شاخص قرار گیرد آن رکن روان شناس است همانطور که در همه کشورهای جهان نیز نقش اصلی در تیم روان درمانی بر عهده روان شناسان قرار داده می‌شود و دخالت روان پزشک در درمان در صورت تشخیص روان شناسان است زیرا طبیعتا تمامی افرادی که دارای مسائل و مشکلات روحی و روانی هستند نیازمند کمک‌های دارویی و دارو درمانی نیستند.

وی با اشاره به اینکه در ایران سلسله مراتب در تیم روان درمانی بر عکس شیوه رایج جهانی است و روان پزشکان در محوریت تیم روان درمانی قرار می‌گیرند، تصریح کرد: حتی اگر این محوریت روان پزشکان نیز پذیرفته شود و وزارت بهداشت یک تیم درمانی را تشکیل دهد باز هم حضور و نیاز به وجود روان شناسان در این تیم به طور کامل نادیده گرفته می‌شود.

رئیس سازمان نظام روان شناسی با تاکید بر اینکه وزارت بهداشت برای حرکت در مسیر بهبود سلامت روانی جامعه لازم است جایگاه واقعی روان شناسان و مشاوران را بشناسد، گفت: نگاه فعلی به سلامت روانی و توجه صرف به ابعاد پزشکی آن به وضعیت ناسالم روانی امروز جامعه منجر شده است و مشکلات روزافزون و سرسام آور در حوزه سلامت روانی ناشی از نگاه غلط به ابعاد وجودی انسان و نادیده گرفتن وجه روانی وی در مقابل وجه پزشکی است.

نگاه یک جانبه وزارت بهداشت وضعیت نامناسب سلامت روانی و جسمی فعلی را ایجاد کرده است

وی با اشاره به اینکه برای تامین سلامت همه جانبه مردم کشور لازم است تخصیص حوزه‌های مختلف در کنار یکدیگر فعالیت کنند، افزود: در صورتی که روند یک جانبه نگری فعلی در وزارت بهداشت متوقف شود در آینده شاهد کاهش بیماریهای جسمی و روانی در کشور خواهیم بود اما اگر این روند متوقف نشده و نگاه غلط فعلی همچنان ادامه بیابد نه تنها بهبودی در وضعیت سلامت حاصل نمی‌شود بلکه همانطور که امروز شاهد هستیم بیماریهای جسمی و روحی در جامعه به طور روز افزون افزایش می‌یابد.

الهیاری با اشاره به اینکه لزوما تمامی بیماریهای روانی نیاز به دارو درمانی و درمان‌های کلینیکی ندارد، خاطرنشان کرد: حتی ممکن است ریشه بسیاری از بیماریهای جسمانی مثل زخم معده نیز وجود برخی ناراحتی‌های روانی باشد که تشخیص آن به عهده روان شناس بالینی است.

رئیس سازمان نظام روان شناسی با تاکید بر اینکه هدف از طرح تمام چانه زنی‌ها در رابطه با رشته فلوشیپ روان درمانی نگهبانی و محافظت از سلامت روانی مردم است، افزود: لازم است وزارت بهداشت با در نظر گرفتن نقش روان شناسان اهمیت بیشتری برای این حوزه قائل شود.

بودجه وزارت بهداشت تنها به تامین سلامت جسمانی تعلق می‌گیرد

الهیاری همچنین درباره فعالیت‌های نظام روان شناسی برای شناساندن جایگاه واقعی روان شناسان در جامعه خاطرنشان کرد: نظام روان شناسی ضمن مذاکرات و مکاتباتی که با دفتر ریاست جمهوری، مسئولین وزارت بهداشت و شورای عالی سلامت کرده است خواستار حضور یکی از نمایندگان این سازمان در شورای عالی سلامت شده است چرا که در این شورا لازم است تمام کمیته‌های کاری مربوط به سلامت از جمله سلامت روان حضور داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه سیاست‌های کلان سلامت باید به سلامت تمام ابعاد انسان بینجامد، تصریح کرد: طبق رایزنی‌های سازمان نظام روان شناسی و مجمع تشخیص مصلحت نظام بند دوم و سوم این سیاست‌ها مربوط به رشد همه جانبه انسان و ارتقا شاخص‌های سلامت روان می‌شود که برای اجرای این بندها لازم است با تنظیم برنامه ریزی‌های اجرایی دقیق نقش مشاور و روان شناس پررنگ شود.

الهیاری با تاکید بر اینکه در تدوین شاخصه‌های بودجه و هزینه کرد بودجه سلامت همواره منابع بیشتری به سلامت جسمانی جامعه تعلق می‌گیرد، گفت: لازم است برای حفظ و ارتقا سطح سلامت در کشور بودجه وزارت بهداشت در تمامی بخش‌های مربوط به سلامت روانی و جسمانی به صورت متعادل تقسیم شود.

وی افزود: بنابراین نحوه تقسیم بودجه در وزارت بهداشت لازم است به شکل صحیحی پایش و رصد شود و نگاه منسوخ گذشته به سلامت جامعه اصلاح شود.

انتهای پیام