جمعی از هنرمندان و فعالان فرهنگی همدان در اعتراض به تخریب آثار تاریخی این استان به مجلس شورای اسلامی رفتند.
به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، به‌دنبال تخریب چند خانه‌ی تاریخی و نابودی بخش‌هایی از نوار سبز همدان، گروهی از فعالان مدنی، هنرمندان و خبرنگاران این شهر با حضور در کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس در تهران نسبت به این تخریب‌ها اعتراض کردند.
حسین زندی - فعال حوزه‌ی میراث فرهنگی - با اعلام این خبر، گزارشی از صحبت‌های مطرح‌شده در مجلس به خبرنگار ایسنا ارائه کرد.
با برنامه‌ای کارشناسی‌شده در حفظ بناهای تاریخی بکوشید
در ابتدای این جلسه، امیرشهاب رضویان - سینماگر و فعال فرهنگی - خطاب به نمایندگان مجلس، گفت: در 20 سال گذشته و به‌دنبال ارائه‌ی برنامه‌های توسعه‌ای استان، به‌شکل کارشناسی‌نشده‌ای بافت قدیم شهر را نابود کردند. بافت تاریخی محله‌ی «جولان» و ساختمان‌های قاجاری شهر پس از سال 1368 به مرور نابود شدند. به‌طور مشخص، در این سال‌ها به‌علت وجود خلأهای های قانونی و به‌دلیل کم‌کاری برخی مدیران شهری، بخش بزرگی از باغ ای همدان و بناهای تاریخی نابود شدند.
این کارگردان در ادامه اظهار کرد: در دهه‌ی 60، من از ساختمان «گوهری» همدان که در خیابان باباطاهر قرار داشت، عکاسی کردم، ساختمانی شبیه باغ دلگشای شیراز؛ اما متأسفانه مدتی قبل، این بنا شبانه با بولدوزر تخریب شد. آن زمان، مدیران همدان مانع ساخت‌وساز روی زمین این بنا شدند و هنوز یک زمین خالی است؛ اما امروز چنین اتفاقی نمی‌افتد، باغ‌های شهر را به بهانه‌ی این‌که بدون وارث است مصادره می‌کنند، سپس درخت‌ها را می‌برند و چشمه‌ها و قنات‌های منتهی به این باغ‌ها را کور می‌کنند و بعد در کمیسیون ماده‌ی 5 که شامل شهرداری و دیگر نهادهای دولتی است، اجازه‌ی تغییر کاربری می‌دهند، از نمونه‌های اخیر این اتفاق می‌توان به باغ و عمارت «ذوالریاستین» و باغ «بدیع‌الحکما» اشاره کرد.
او در جلسه با نمایندگان مجلس تصریح کرد: کمیسیون ماده‌ی 5 خیانت‌کارترین جریان در استان همدان است که اجازه‌ی تخریب می‌دهد. در حالی که براساس قانون، اگر در باغی تغییر کاربری می‌دهند، حق این را که بیش از 20 درصد اجازه‌ی ساخت بنا بدهند، ندارند و درخت‌ها باید پلاک و حفظ شوند؛ اما در همدان همه‌ی باغ را می‌تراشند و آتش می‌زنند، اما شهرداری و سازمان حفاظت از محیط زیست سکوت می‌کنند و مدیر میراث فرهنگی می‌گوید ارزش تاریخی ندارد و استاندار چشمانش بسته است.
وی بیان کرد: در روزهای نوروز، ستون‌های عمارت تاریخی بدیع‌الحکما را تخریب کردند، سقف آن را آتش زدند و با این‌که این باغ و بنا ثبت شده است، اداره‌ی میراث فرهنگی هیچ کاری برای این اتفاق انجام نداد.
رضویان گفت: معضل این است که همه‌ی آنچه را که می‌توانست برای همدان جاذبه‌ی گردشگری و نماد هویت شهر باشد، از بین می‌برند. حال چگونه مجوز برج‌هایی در همدان صادر می‌شود که عرض خیابان کمتر از 20 متر باشد، پارکینگ نداشته باشد و مهمتر از همه، الوند را که نماد همدان است نابود می‌کنند.
او با بیان این‌که حتی در کشورهای توسعه‌نیافته، هرگاه بخواهند برج‌سازی را توسعه دهند، آن را به سمت خارج از شهر می‌برند و بافت کهن را حفظ می‌کنند؛ اما اینجا آثار تاریخی تخریب می‌شوند و برج جای آن‌ها را می‌گیرد، ادامه داد: موضوع دیگر این است که میراث فرهنگی به بهانه‌ی این‌که بودجه‌ی خرید بناها را ندارد، نسبت به تخریب بناها چشم‌پوشی می‌کند، در حالی که اگر اجازه‌ی ایجاد موزه‌ی خصوصی و فرهنگسرا به بخش خصوصی داده شود، تعدادی از این بناها را می‌توان حفظ کرد.
این فعال حوزه‌ی میراث فرهنگی افزود: ما از نمایندگان می‌خواهیم، با یک برنامه‌ی کارشناسی‌شده‌ی درست، در حفظ این بناها تلاش کنند. حتما یک خلأ قانونی وجود دارد که دیوان عدالت اداری حکم به تخریب و خروج آثار از ثبت می هد. ما از مجلس می‌خواهیم که آن را پیگیری کند. متأسفانه مدیران غیرهمدانی دل‌شان برای این شهر نمی‌سوزد.
آیا از گناه کسی که در گذشته قتل کرده است، می‌گذرند؟!
براساس گزارش ارائه‌شده توسط زندی، فرزاد سپهر - عکاس و خبرنگار که در جریان پیگیری و تهیه‌ی گزارش از تخریب آثار مورد ضرب و شتم قرار گرفت - نیز در جلسه‌ی برگزارشده در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به این‌که از جمله درخواست‌های معترضان، تشکیل کارگروهی با هدف جلوگیری از مصوباتی است که در دوره‌های قبل تصویب شده و این روزها در دست اجراست، گفت: مدیران در پاسخ به اعتراض‌ها می‌گویند این مسائل مربوط به گذشته است، ولی مگر کسی که در گذشته مرتکب قتل شده است، از گناه او می‌گذرند؟
نمایندگان سازمان‌های غیردولتی سفیر صلح شوند
همچنین بابک مغازه‌ای - دوست‌دار میراث فرهنگی در همدان - خطاب به نماینده‌ی مردم همدان، گفت: یکی از موارد مهمی که باید به آن توجه کرد، مفهوم توسعه‌ی پایدار به‌جای توسعه‌ی صرف اقتصادی است. به این معنا که توسعه، زمانی مطلوب است که همراه با حفظ ذخایر زیستی و بشری باشد. در کنار این نوع توسعه، یکی از موارد مهم برای ایران، توسعه‌ی گردشگری پایدار است.
وی اظهار کرد: گردشگری زمانی ارزشمند است که همراه با بقای منابع این گردشگری، یعنی میراث فرهنگی و محیط زیست باشد. در این راستا بهتر است که گردشگری به‌عنوان پاک‌ترین صنعت موجود به‌شکلی متوازن در مناطق مختلف کشور رشد کند.
این دوست‌دار میراث فرهنگی ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از مناطق از جمله استان همدان، نیازمند تدوین یک سند توسعه‌ی پایدار، بویژه در بخش گردشگری است که بهتر است از نظرهای کارشناسان و فعالان غیردولتی نیز در تدوین این سند بهره گرفته شود. گردشگری بهتر است به صورتی هدفمند و برنامه‌ریزی‌شده باشد، اتفاقی که در استان همدان نیازمند مدیریتی توانا و کارآمد است تا به جای پرداختن به فعالیت‌های تبلیغاتی، گردشگری پایدار را مد نظر قرار دهد.
او برخی دیگر از موارد اثرگذار در این زمینه را حضور نمایندگان سازمان‌های غیردولتی در سفرهای برون‌مرزی نمایندگان به‌عنوان سفیران صلح و دوستی دانست و افزود: امکان حضور فعالان مدنی در کمیسیون‌ها و فراکسیون‌های گوناگون مجلس، انتخاب رابطان در حوزه‌های تخصصی و اجتماعی مختلف برای هر نماینده در منطقه‌ی جغرافیایی مورد نظر از میان فعالان مدنی و فرهنگی آن منطقه، رسیدگی به وضعیت مناطق نمونه‌ی گردشگری و روستاهای هدف گردشگری در استان‌های مربوط و تهیه‌ی نقشه‌ی آمایشی و جامع میراث فرهنگی و محیط زیست کشور و هماهنگ‌سازی پروژه‌های عمرانی با این موضوعات، از مهم‌ترین اقداماتی است که در این زمینه باید مدنظر قرار گیرد.
انحلال یا ادغام سازمان محیط زیست اشتباه است
حمیدرضا ریحانیان - فعال محیط زیست و کارشناس طبیعت و حیات وحش - نیز در این جلسه اظهار کرد: با توجه به مشکل کم‌آبی و حفر چاه‌های عمیق به‌منظور کشاورزی و استفاده بیش از حد توان، دلیلی بر خشکسالی، رونق نداشتن کشاورزی پایدار و به تبع آن، تخریب منابع طبیعی و محیط زیست است. همچنین کاهش سطح آب سفره‌های زیرزمینی و منابع طبیعی یکی از مهم‌ترین عوامل وجود ریزگردها در فصول مختلف سال است که سبب آلودگی شهر و به مخاطره انداختن سلامت مردم همدان می‌شود، موردی که به مدیریت اداره‌های مربوط نیاز دارد.
او با اشاره به این‌که در ماه‌های آخر سال گذشته، حدود 63 نماینده‌ی مجلس شورای اسلامی خواستار انحلال و ادغام سازمان محیط زیست شدند، این اقدام را عملی نادرست دانست و از «خجسته» که یکی از نمایندگان امضاکننده‌ی این پیشنهاد بود، خواست تا امضای خود را پس بگیرد و دیگر نمایندگان را نیز از این کار منصرف کند.
این فعال حوزه‌ی محیط زیست افزود: با توجه به پتانسیل‌های موجود در استان همدان از جمله جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی خواستار تنظیم برنامه‌ای منسجم در حوزه‌ی گردشگری پایدار و اقتصادی برای مردم همدان هستیم.
معماری همدان در حال فراموشی است
مجتبی جوادیه - کارشناس گردشگری و فعال نمونه‌ی طبیعت‌گردی کشور - نیز در این جلسه، نگرانی خود را از تخریب بی‌رویه و ساخت‌وسازهای غیرکارشناسی در کوهستان الوند بیان و اظهار کرد: متأسفانه در سال گذشته، شاهد تخریب چشمه‌های متعددی مانند چشمه‌ی «ملک» و همچنین گسترش پروژه‌هایی با عنوان گردشگری بودیم که اصول گردشگری پایدار را رعایت نکرده و حتا بیش از ظرفیت منطقه، اقدام به تخریب کوهستان کرده‌اند. این اقدام، آثار بسیار مخرب و جبران‌ناپذیری در آینده به بار می‌آورد.
او نداشتن نظارت مستمر و صحیح ارگان‌های مربوط بر تخریب باغ‌ها و تغییر کاربری اراضی کشاورزی نزدیک شهرهای صنعتی را عاملی برای از بین رفتن کمربند سبز شهر دانست و خواستار پیگیری مجدانه‌ی این نماینده برای حفظ، حراست و تأکید بر مدیران استانی شد.
فرهاد کوثرنژاد - فیلم‌ساز همدانی - نیز در این جلسه اظهار کرد: نمایندگان در زمینه‌ی میراث فرهنگی می‌توانند از فعالان مدنی به‌عنوان مشاور استفاده و به تخریب‌های انجام‌شده در استان همدان، با ضرب‌الاجل رسیدگی کنند.
همچنین احمدرضا گنجه‌ای - یکی دیگر از فیلم‌سازان همدانی - گفت: برای توسعه‌ی گردشگری همدان باید از همه‌ی جاذبه‌ها، انرژی‌ها و پتانسیل‌ها استفاده کرد. امروز نمادهای همدان در حال نابودی است و وقتی وارد شهر می‌شویم، هیچ نمادی از گذشته را نمی‌بینیم. به‌نظر می‌رسد به یک شهر غریب وارد شده‌ایم، معماری همدان در حال فراموشی است.
تخریب بناهای تاریخی غیرمشروع است
به گفته‌ی حسین زندی - فعال حوزه‌ی میراث فرهنگی استان همدان - در ادامه‌ی این جلسه، امیر خجسته - رییس کمیسیون داخلی و شوراهای مجلس - گفت: ما همان‌طور که از خاک‌مان دفاع می‌کنیم و آن را ناموس خود می‌دانیم، باید متوجه باشیم که امروز میراث فرهنگی، ناموس مردم ماست و باید از آن دفاع کرد. این حساسیت که شما ایجاد کردید به یک فرهنگ تبدیل می‌شود و از زیاده‌خواهی‌های یک عده سودجو و منافع‌طلب که به‌جز منافع خود به هیچ‌چیز فکر نمی‌کنند، جلوگیری می‌کند. تخریب بناهای تاریخی غیرمشروع است و باید به آن توجه کنیم.
او ادامه داد: این آثار متعلق به نسل آینده است، آیندگان ما را نفرین می‌کنند که چرا بی‌تفاوت بودیم و عکس‌العمل نشان ندادیم. من تأکید می‌کنم همان‌طور که از خاک و وطن در مقابل دشمن محافظت کردیم، از میراث فرهنگی و طبیعی نیز مانند ناموس دفاع خواهیم کرد.
خجسته تنها راه نجات آثار تاریخی را حساسیت دانست و گفت: شما حساسیت به خرج دادید و مردم را حساس کردید. این آگاهی‌رسانی و بیدار کردن مردم فرهنگ‌سازی است.
نماینده‌ی مردم همدان در مجلس اظهار کرد: شما حرکت کرده‌اید و در این راه ممکن است تحقیر شوید و کتک بخورید، ترور شخصیت شوید و فشار بیاورند؛ اما نباید ترسید، من به‌عنوان نماینده‌ی شما، با قدرت همراه و پشتیبان شما خواهم بود و از همه‌ی حرکت‌های بحق شما دفاع می‌کنم. وقتی درباره‌ی این موضوع اطلاع یافتم، موضع‌گیری کردم تا بدانند مجلس شورای اسلامی همراه شماست. نمایندگان مردم همان‌طور که مقابل رشوه‌خواران، ویژه‌خواران، مفاسد اقتصادی و زیاده‌خواهان می‌ایستند، در مقابل تجاوزکنندگان به میراث فرهنگی هم می‌ایستند و می‌دانیم که تبعاتی هم خواهد داشت.
خجسته بیان کرد: ما 300 هزار میلیارد بشکه ذخایر نفتی داریم. این ذخایر یک روز تمام می‌شود، اما بناهای تاریخی ما باید روزبه‌روز پویا شوند. در استان همدان، دوهزار جاذبه‌ی گردشگری داریم و باید با قدمت هفت‌هزار سال تاریخ، گردشگری را فعال کنیم.
او افزود: در بحث توسعه‌ی پایدار، نخستین اولویت ما توسعه‌ی گردشگری است. ما کار نکرده‌ایم ما در مقابل مردم مسوولیم. مطمئن باشید به کمیسیون ماده‌ی 5 اجازه‌ی چنین کاری را نخواهیم داد. من جای شهید مدرس نشسته‌ام و سکوت نمی‌کنم.
انتهای پیام