سیدمحمد بهشتی گفت: اکنون که عقلا در سازمان میراث فرهنگی جمع هستند‌، امیدوارم بلا از سر «مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی» دور شود.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، مدرس مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی گردشگری با تأکید بر این‌که همه‌ی ظرفیت‌های دانشگاهی کشور در اختیار میراث فرهنگی است و بر این اساس، باید به اولویت‌ها پرداخت‌، اظهار کرد: مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی بانی رشته‌های مرتبط با این حوزه مانند مرمت بناها، مرمت آثار، موزه‌داری‌ و صنایع دستی بوده است. هرچند اکنون در این مرکز رشته‌هایی مانند مردم‌شناسی و باستان‌شناسی‌ فعال نیستند، اما برخی رشته‌های دیگر وجود دارند که باید کارشناسان خبره برای آن‌ها تربیت شود؛ اما هنوز مجوزهای قانونی برای تأسیس آن رشته‌های مورد نیاز گرفته نشده است.

او با بیان این‌که رشته‌هایی مانند مدیریت محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی‌، کارشناسی اموال تاریخی و فرهنگی‌ و برخی رشته‌های مرتبط به کارشناسان خبره نیاز دارند،‌ گفت: کارشناسی که بتواند در چنین زمینه‌هایی، وظیفه‌ی ارزش‌گذاری را برعهده گیرد‌، بسیار کم داریم، نه‌تنها در حوزه‌ی میراث فرهنگی، بلکه در همه‌ی کشور به چنین کارشناسانی نیازمندیم؛ اما متأسفانه هنوز نتوانسته‌ایم چنین رشته‌هایی را در مرکز آموزش عالی ایجاد کنیم.

وی ادامه داد: هنوز کارشناسان متناسب با حجم زیاد آثار تاریخی در کشور تربیت نشده‌اند تا صاحبان آثار با خیال راحت بتوانند از نظر کارشناسی از این‌گونه آثار استفاده کنند. علوم مرتبط با میراث فرهنگی هرچند به یک حوزه‌ی کاملا کهن‌سال مربوط هستند، اما علومی جوان هستند‌ که به‌شدت در حال تغییر و تحول‌اند.

بهشتی با تأکید بر این‌که رشته‌ای مانند باستان‌شناسی و علوم میان‌رشته‌ای آن در طول ماه و سال به‌طور دائم در حال تغییر و به‌روزرسانی هستند‌، تأکید کرد: این تحولات اقتضا می‌کند مکانی آموزشی برای به‌روز کردن و گسترش اطلاعات کارشناسان و متخصصان در این حوزه باشد. هرچند در نظام رایج آموزش ما، این روش مرسوم نیست.

وی ادامه داد: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید متقاضی ایجاد رشته‌های جدید باشد و به‌دنبال آن، با تصویب شورای مرکز آموزش عالی،‌ رشته‌های مورد نیاز توسط وزارت آموزش عالی و شورای گسترش آن اعلام شود، چون خوشبختانه اکنون کارشناسانی را در کشور داریم که باید برای آموزش به علاقه‌مندان در این حوزه جذب شوند. آن‌ها می‌توانند میدان‌های جدیدی را باز کنند، چون یافته‌های جدید و به‌روزی دارند.

او تأکید کرد: تجربه‌ی بم پس از زلزله کمک کرد که در زمینه‌ی حفاظت از بناهای خشتی تجربه داشته باشیم. بنابراین باید دوباره این محیط را پیدا کنیم.

این استاد دانشگاه افزود: ممکن است میراث‌هایی باشند که 20 سال دیگر با آن مواجه شویم. بنابراین نخست باید نیازسنجی در کشور انجام شود. بسیاری از چیزها امروز قابل پیش‌بینی هستند.

بهشتی نقش رییس سازمان میراث فرهنگی را در مرکز آموزش عالی، نقش مدیریتی در شورای این مرکز دانست و اظهار کرد: نقش او، کارشناسی نیست. بنابراین کارشناسان باید با تخصص‌های مختلف در این حوزه نظر کارشناسی بدهند.

او ادامه داد: در دوره‌ی مدیران مختلف در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، روسایی هم بودند که به میراث فرهنگی اهمیت نمی‌دادند و مشکلاتی وجود داشت که توسعه‌ی لازم را در ایجاد رشته‌های جدید و ارتقای سطح آموزش و مدیریت در سازمان ایجاد نمی‌کرد.

وی بیان کرد: در پنج سال آینده می‌توان روند متوقف‌شده‌ی ایجاد رشته‌های جدید در سازمان میراث فرهنگی را پیگیری کرد و رشته‌های جدید و مورد نیاز را ایجاد کرد. این توانستن فقط موکول به این نیست که یک روند را پی بگیریم، نخست باید اساتید را جذب کنیم و به روند تأسیس دوره‌های آموزشی وارد شویم. بسیاری از رشته‌هایی که مورد نیاز سازمان میراث فرهنگی است، نیازمند متخصص در حوزه‌های کارشناسی ارشد و دکتری است که سازمان میراث فرهنگی و دولت باید کمک کنند تا مرکز آموزش عالی بتواند شرایط لازم را برای آموزش تحصیلات تکمیلی فراهم کند.

بهشتی با تأکید بر این‌که اکنون متخصصان این حوزه که از مرکز آموزش عالی فارغ التحصیل شده‌اند، مدارک کاردانی و کارشناسی دارند، تأکید کرد: اکنون باید رشته‌هایی که در گذشته تا این مقطع آموزش داده می‌شدند، توسعه یابند و به‌روز شوند‌ و مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز برای آن‌ها ایجاد شوند.

رییس ایکوم ایران اظهار کرد: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به‌دلیل فعالیت‌هایش می‌تواند با دانشگاه‌های مرتبط در دنیا، همکاری مشترک در زمینه‌ی پژوهش داشته باشد. اکنون در پایگاه‌ها و پژوهشکده‌های میراث فرهنگی، همکاری‌های بین‌المللی در حوزه‌ی آموزش انجام می‌شود، مانند همکاری‌هایی که پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی با موسسه‌ی «کراتر» فرانسوی و مرکز پژوهشی دانشگاه شیکاگو داشته است. اکنون نیز می‌توانیم در حوزه‌ی آموزش، با کشورهای دیگر همکاری کنیم و در شبکه‌ی آموزش جهانی، حضور فعال داشته باشیم و از تجربیات دیگران بهره‌مند شویم.

بهشتی با تأکید بر وجود استقبال مورد نیاز از سوی کشورهای دیگر برای حضور ایران در شبکه‌ی آموزش جهانی، اظهار کرد: با این استقبال می‌توانیم زمینه‌ی تبادل استاد و دانشجو را به‌راحتی فراهم کنیم. در طول سال‌های گذشته، یونسکو برگزارکننده‌ی دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت در ایران بود. از همه کشورهای مختلف، کارشناسانی برای آموزش دعوت می‌شدند که معلمان آن‌ها اساتید ایرانی بودند.

او همچنین درباره‌ی وضعیت فارغ‌التحصیلان مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی، بیان کرد: وضعیت این فارغ‌التحصیلان مانند فارغ‌التحصیلان دیگر رشته‌ها در دیگر دانشگاه‌هاست؛ اما در حوزه‌ی میراث فرهنگی، هر دانشجویی اگر کوچک‌ترین ابتلایی به میراث فرهنگی داشته باشد، به راحتی مبتلا و جذب می‌شود. از سوی دیگر، بسیاری از دانشجویان مقطع دکتری و درصدی از فارغ‌التحصیلان این مرکز، هیئت علمی در دیگر دانشگاه‌ها هستند. در واقع، ما از یک بخش خصوصی در ارائه‌ی خدمات حوزه‌ی میراث فرهنگی برخوردار شده‌ایم. هرچند یک جریان جوان است و شاید قدش کوتاه باشد، اما 10 سال دیگر می‌توان زیر سایه آن نشست.

این استاد دانشگاه با تأکید بر این‌که باید توقع جدی گرفته شدن موضوع آموزش در سازمان میراث فرهنگی در مرحله‌ی اول،‌ در درون خود سازمان مطرح شود‌، افزود: هر زمان که سازمان میراث فرهنگی موضوع آموزش در این حوزه را جدی گرفت، باید به آن دلگرم بود. اگر در سال‌های گذشته اختلاف‌هایی رخ داده، به‌خاطر رفتار نامناسبی بوده است که برخی انجام دادند و سنگی را در چاه انداختند که همه‌ی عقلای عالم هم شاید نتوانند آن را از چاه درآورند؛ اما خدا را شکر می‌کنم که اکنون عقلای عالم در این سازمان جمع هستند. بنابراین باید واقع‌بینانه نگاه کرد.

وی با بیان این‌که در نظام آموزش عالی ایران طبعا اولویت با موضوع آموزش است‌، اضافه کرد: باید در این نظام، ذوق تحول کیفی وجود داشته باشد. مرکز آموزش عالی از نظر اصالتی که با سازمان میراث فرهنگی دارد، آموزش را با توجه و تأکید بر ارتقا و توسعه‌ی کیفی انجام دهد. طبیعی است که موضوع‌هایی شبیه میراث فرهنگی، نزدیکی و قرابت با دستگاه متولی داشته باشند و آموزش‌های گسترده برای پر کردن خلأها صورت گیرد.

در ادامه‌ی نشست خبری نمایشگاه «بحر در کوزه؛ مروری بر دستاوردهای ربع قرن‌ تلاش مرکز آموزش‌ عالی میراث فرهنگی» رییس مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی در سخنانی، با تأکید بر این‌که مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی توانسته است یک شخصیت برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان ایجاد کند، گفت: اگر بتوانیم این شخصیت را میان دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها معرفی کنیم، آن‌وقت خوب عمل کرده‌ایم.

محمدرضا رحیم‌زاده ادامه داد: شاید بیش از 60 درصد کارشناسانی که اکنون در معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری فعالیت می‌کنند‌، فارغ‌التحصیلان این مرکز باشند. در واقع، این مرکز امروز نقش مهمی در مدیریت سازمان میراث فرهنگی دارد.

وی با یادآوری این‌که مرکز آموزش عالی یک سال پس از ایجاد سازمان میراث فرهنگی در ایران، یعنی در سال 1368 ایجاد شد‌، گفت: آن زمان، احساس شد که باید یکسری رشته‌ها در این حوزه به افراد آموزش داده شوند تا بتوانیم کارشناسان و متخصصانی را داشته باشیم.

وی در بخش دیگری از سخنانش، اظهار کرد: در دوره‌های نخست که این مرکز فعالیت خود را آغاز کرد، سازمان میراث فرهنگی تعهد داده بود که فارغ‌التحصیلان این مرکز را استخدام کند و حتی در برخی مواقع، دانشجویان این مرکز تعهد خدمت در سازمان میراث فرهنگی را داشتند؛ اما در دوره‌های بعد، این تعهد نه گرفته و نه به آن عملی شد.

رحیم‌زاده با بیان این‌که تحصیل در حوزه‌ی میراث فرهنگی در ایران، فرصت‌هایی را به‌وجود می‌آورد که می‌تواند به کشف، معرفی و بهره‌مندی از آثار و بناهای تاریخی منجر شود‌، ادامه داد: همه‌ی دستگاه‌های اجرایی کشور در مصوبه‌ی هیئت وزیران که چند سال پیش به تصویب رسید، متعهد شدند قبل از داشتن هر پروژه‌ی اجرایی، از سازمان میراث فرهنگی استعلام بگیرند. حتی در چشم‌انداز کشور نیز پیش‌بینی شد که در سال 1393، دوهزار موزه در سطح کشور داشته باشیم. در حالی که اکنون فقط 600 موزه در کشور داریم. باید تا سال آینده، 1400 موزه‌دار تربیت کنیم تا بتوانیم این مصوبه را اجرایی کنیم.

او تأکید کرد: نخست باید به فارغ‌التحصیلان، فرصت شغلی دهیم. این اتفاق آینده‌ی آن‌ها را تضمین می‌کند. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که سازمان میراث فرهنگی آن در زمان جنگ تأسیس شد و یک سال پس از آن که در حال گذراندن دوره‌ی بازسازی بودیم، مرکز آموزش عالی ایجاد شد. این اتفاق نشان می‌دهد که به این سازمان بی‌توجهی نمی‌شد.

انتهای پیام