بهاءالدین مرشدی می‌گوید: نقد در کشور ما رونق ندارد، چون ادبیات ما چیز چشم‌گیری نیست و اگر براهنی هم بخواهد نقد بنویسد، روی چه چیزی بنویسد؟

این نویسنده و روزنامه‌نگار در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره وضعیت نقد ادبی در کشور گفت: وضعیت ادبیات ما بسامان نیست که نقدمان بسامان باشد. وقتی ادبیات‌مان پویا باشد می‌توان انتظار نقد پویا را داشت؛ اما وقتی چیز دندان‌گیری دست منتقد نمی‌آید او نمی‌تواند کاری کند.

او در ادامه اظهار کرد: من این‌طور احساس می‌کنم که اگر ادبیات پویا شود می‌توان به راحتی درباره آن حرف زد و نقد نوشت. وقت چیزی قابل تحلیل و بررسی باشد راحت می‌توان به مصاف با آن رفت. اما وقتی کاری چشم‌گیر نباشد، خود من ترجیح می‌دهم آن را نقد نکنم. وقتی مجموعه شعری را می‌بینی که پنج شعر قابل خواندن ندارد و یا رمانی را می‌بینی که ارزش خواندن ندارد، نقدی به وجود نمی‌آید.

مرشدی همچنین بیان کرد: اگر خود ادبیات و فضای فرهنگی درست باشد، منتقد خوب تربیت می‌کند و نویسنده درست منتقد درست تربیت می‌کند. وقتی هم شرایط فرهنگی بسامان باشد نویسنده خوب پدید می‌آید. در دهه 40 در اوج ادبیات اگر نقد رشد می‌کند، دلیلش این است که نویسنده خوب است که می‌شود روی اثرش کار کرد و رضا براهنی به وجود می‌آید. اگر براهنی هم الآن بخواهد نقد کند، روی چه چیزی می‌خواهد نقد بنویسد؟ وقتی وضعیت درست نباشد که آثار نویسنده منتشر شود و یا نویسنده نتواند بنویسد، منتقد هم تولید نمی‌شود و رغبتی برای نقد نخواهد بود.

این منتقد با اشاره به این‌که چیزهایی که در مطبوعات منتشر می‌شوند، بیش‌تر یادداشت هستند تا نقد، گفت: در مطبوعات خیلی نقد نوشته نمی‌شود و بیش‌تر این‌ها یادداشت هستند، نقد یعنی اثری که رویش‌ بشود حرف زد و بتواند ثمربخش باشد و حرکت ایجاد کند. نقدی که حرکت ایجاد نکند، خوب نیست.

او همچنین درباره این‌که گفته می‌شود فضای نقد در مطبوعات بیش‌تر بر اساس رفاقت است، گفت: من خیلی نقدهای روزنامه‌یی را دنبال نمی‌کنم و واقعا نمی‌دانم فضای آن‌ها چگونه است. اما معتقدم نقد خیلی به ادبیات ما کمک می‌کند. من از آن‌هایی که می‌گویند از منتقد‌ها بدمان می‌آید، بدم می‌آید. من دوست دارم کسی کارم را نقد کند و لذت می‌برم. حتا اگر در نقد به من بد و بی‌راه بگوید، اگر نقد او اصولی باشد از او یاد می‌یگرم و می‌فهمم کجای راه را درست و کجا را اشتباه رفته‌ام. هرچه را منتقد بگوید می‌شنوم و بعد کار خودم را می‌کنم. نویسنده باید برآیند حرف‌های منتقدان را بگیرد و کار خودش را بکند.

مرشدی در ادامه گفت: اگر نقد سودبخش نبود، جهان نقد را جدی نمی‌گرفت. ما هم نقدهای خارجی را می‌خوانیم و از‌شان یاد می‌گیریم، اما بعد می‌گوییم نقد را قبول نداریم.

انتهای پیام