یک عکاس اعتقاد دارد که به حرفه عکاسی تبلیغاتی توجه نمی‌شود و وجود یک اتحادیه قدرتمند در این زمینه جزو الزامات است.

محمدرضا خلعتبری در گفت‌وگو با خبرنگار بخش هنرهای تجسمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره عکاسی تبلیغاتی و عکاسی صنعتی گفت: در ایران عکاسی تبلیغاتی را عکاسی صنعتی هم می‌گویند، در حالی که این دو با همه متفاوت‌اند. عکاسی صنعتی در جهان به خصوص اروپا و آمریکا یک رشته تخصصی محسوب می‌شود و آن طور که فکر می‌کنیم به صنعت مرتبط است، این گونه نیست و فقط به صورت جزئی در بحث صنعت به آن می‌پردازد.

وی افزود: هنگامی که از خط تولید یک محصول عکس می‌گیریم به آن عکاسی صنعتی می‌گوییم، در حالی که این یک عکاسی تبلیغاتی است. عکاسی صنعتی کاربرد ریز درون صنعت را به تصویر می‌کشد. مانند برخورد یک گلوله با یک جسم سخت که چگونه می‌شکند. این تعریف به صورت تعریف جهانی بوده ولی در ایران اکثر کارهایی که انجام می‌شود عکاسی تبلیغاتی است.

این عکاس با بیان این که عکاسی تبلیغاتی فقط برای فروش به کار می‌رود، اظهار کرد: در غرب به این گونه عکاسی، عکاسی تجاری می‌گویند که به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا محصولشان را بفروشند. هنگامی که عکسی از چهره کسی می‌گیرید، برای یادگاری دادن و یا قاب کردن است و یا حتی عکس‌هایی که در مجالس گرفته می‌شود، برای داشتن یک آلبوم است. در حالی که عکاسی تبلیغاتی، تجارتی برای فروش یک محصول بوده و صرفا برای در آوردن پول برای تولیدکننده یا هر سفارش دهنده دیگر است.

خلعتبری در پاسخ به این سوال که عکاسی تبلیغاتی صرفا یک هنر است یا صرفا یک شغل؟ تصریح کرد: از نظر من عکاسی تبلیغاتی یک شغل است نه هنر. اگر بخواهیم از نظر هنر نگاه کنیم باید برگردیم به تعریف هنر که هنر چیست؟ و تا به حال کسی به تعریف جامعی از آن نرسیده است. به عقیده من هنر، رساندن یک احساس یا پیغام از طریق مهارت فنی بالاست. شخصا کار عکاسی را یک هنر نمی‌دانم ولی در عکاسی می‌توان هنر هم داشت مانند هر حرفه یا شغل دیگر.

این عکاس تبلیغاتی با ابراز تاسف از این که در ایران به این حرفه اهمیت داده نمی‌شود، گفت: من در کانادا تحصیل کردم. عکاسی حرفه‌ای یک حرفه بسیار قابل احترام و در حد وکیل و دکتر است. حتی در دفترخانه‌ها برای برخی مدارک که نیاز به ضامن است، عکاس حرفه‌ای در کنار وکیل و دکتر می‌تواند ضمانت کند که این نشان دهنده ارزش بالای یک عکاس حرفه‌ای است.

وی ادامه داد: به دلایل مختلف در ایران به این حرفه اهمیت داده نمی‌شود. یکی از دلایل را گستردگی ابزار کار می‌دانم. شما اگر جراح باشید، وسایل مورد نیاز حرفه شما در جیب همه نیست. ولی امروزه یک دوربین در جیب همه است. این گستردگی باعث شد که از نظر سفارش‌دهنده‌ها، این سطح پایین آمده است. همچنین در دانشگاه‌ها چون از قبل به صورت حرفه‌ای تدریس نشده است، به آن توجه نمی‌شود.

خلعتبری دلیل دیگر این بی‌توجهی را خود سفارش دهندگان دانست و تصریح کرد: اکثر سفارش دهندگان درک درستی در این رابطه ندارند. نمی‌دانند که عکاسی چه رسانه قوی‌ای است. غربی‌ها یک ضرب‌المثل دارند که می‌گویند «یک تصویر به اندازه هزار کلمه می‌ارزد». این ضرب‌المثل در فرهنگ آن‌هاست و در نتیجه ارزش آن را می‌دانند. ولی متاسفانه در فرهنگ ما این‌گونه نیست.

این عضو انجمن عکاسان تبلیغاتی و صنعتی ایران درباره امکانات و ابزار کار گفت: تا حد خوبی تجهیزات، ابزار و امکانات در ایران پیدا می‌شود. از ابزار و دوربین‌های خیلی ساده تا حرفه‌ای حدود 90 درصد در ایران موجود است. آن 10 درصد مربوط به سطح خیلی بالا و بسیار حرفه‌ای است که چون توجیه اقتصادی برای عکاس ندارد، در ایران هم یافت نمی‌شود. مگر اینکه یک عکاس سفارشات بسیاری داشته باشد که بتواند این هزینه را انجام دهد.

وی درباره تاثیر شرایط اقتصادی و کم شدن تولیدات بر بازار کار عکاسی تبلیغاتی، اظهار کرد: شرایط اقتصادی هنگامی که نابسامان شود روی حرفه‌های مرتبط با اقتصاد مانند عکاسی تبلیغاتی به صورت مستقیم تاثیر منفی می‌گذارد. گاهی محصولات وارداتی نیز نیاز به عکاسی دارند ولی با توجه به تجربه من، اکثر کسانی که با تولیدکنندگان خارجی ارتباط دارند و چون به صورت عمده محصولات را خریداری می‌کنند عکس‌های خوبی را از آن شرکت دریافت می‌کنند و نیاز به عکس بسیار کم است.

این عکاس گفت: حقیقتا یک عکس خوب، تمیز و حرفه‌ای بسیار به فروش کمک می‌کند. بسیاری از مشتریان من تولیدکنندگان بزرگی هستند. فکر می‌کردم من خوش شانس بودم یا کارم حرفه‌ای بود که آن‌ها را جذب کردم.

از جنبه‌ی دیگر می‌توان گفت که تولیدکنندگان ارزش این کار را فهمیده‌اند و می‌دانند که چه اندازه روی فروش آن‌ها تاثیر دارد.

خلعتبری به دانشگاه‌ها هم اشاره کرد و گفت: ما در تدریس در دانشگاه‌ها به صورت زیربنایی مشکل داریم. دانشگاه‌ها به شکلی شده‌اند که توجه زیادی به درس‌ها نمی‌شود. دانشجوها صرفا به فکر گرفتن مدرک هستند و به دنبال یادگیری واقعی نیستند که به همین دلیل برخی اساتید هم انگیزه لازم را برای آموزش از دست می‌دهند. باید یک تغییر زیربنایی کلی صورت گیرد.

وی در سخنان پایانی‌اش اظهار کرد: ما یک انجمن عکاسان تبلیغاتی و صنعتی داریم ولی قوی کار نمی‌کند. دوست داشتم که اتحادیه قوی‌ای در عکاسی تبلیغاتی داشته باشیم و از طرف دولت حمایت شود تا قیمت‌های مصوبی برای عکاسی داشته باشیم. در کل این اتحادیه را لازم می‌دانم و کمبودی است که عکاسان آن را حس می‌کنند.

انتهای پیام