یک کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: مشکل گفت‌وگوهای ایران و 1+5 مشکل شکلی نیست بلکه مشکل محتوایی است و با اضافه و کم شدن تعداد طرف‌ها عملا در محتوا تغییری شکل نمی‌گیرد.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار انرژی هسته‌یی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اشاره به پیشنهاد وزیر امور خارجه ترکیه مبنی بر حضور عربستان و ترکیه در مذاکرات ایران و 1+5 گفت: اگر قرار بر این است که بن‌بست یا قفلی در مذاکرات از لحاظ دیپلماسی و عملی شکسته شود، اتفاقا باید گفت‌وگو‌ها محدود‌تر شود.

او افزود: ریشه همه اختلافات به اختلافات بین ایران و آمریکا بر می‌گردد و تا زمانی که ایران و آمریکا به راهبردی برای جلوگیری از گسترش و افزایش بحران نرسند این اختلافات ادامه پیدا می‌کند؛ بنابراین آن چه به جای گسترده‌ شدن تعداد کشورها نیاز است این است که ایران و آمریکا به ساز و کاری برای رفع اختلافات برسند.

وی توضیح داد: در حال حاضر بین نخبگان دو طرف به نوعی رفتارها و گفتار‌های دیپلماتیک به گونه‌ای نرم در حال شکل گیری است.

فلاحت‌پیشه تاکید کرد:‌ راه کار مذاکرات ایران و 1+5 افزایش تعداد نیست بلکه کاهش تعداد است و ایران و آمریکا باید زیرساخت جلوگیری از گسترش بحران را به دست آورند. برخی افرادی که موضع منفی در این باره دارند به این دلیل است که فضای واقعی کنونی بین ایران و آمریکا را هنوز تشخیص ندادند. بین ایران و آمریکا در حال سه موضوع مطرح است. موضوع مذاکره برای تجدید رابطه مطرح است که هنوز دو طرف راهبردی برای آن ندارند.

این نماینده پیشین مجلس افزود: موضوع دیگر بحث تنش‌زدایی است که حتی دو طرف برای آن نیز برنامه‌ای ندارند بنابراین آن چه که مهم است جلوگیری از گسترش بحران است که مذاکره ایران و آمریکا بر سر جلوگیری از گسترش بحران مورد نیاز است؛ اما درباره مباحثی که توسط بعضی از کشورها مانند عربستان مطرح می‌شود باید گفت ترکیه و عربستان به دنبال رفع اختلاف در بحث هسته‌یی ایران نیستند، بلکه به دنبال شکل‌دهی به ساختاری هستند که در آن بتوانند ایفای نقش کنند همان طور که در سوریه و عراق و دیگر تحولات منطقه و حتی در فلسطین نیز سعی می‌کنند حضور داشته باشند و در تلاش هستند که موجودیت دیپلماتیک تازه‌ای را تشکیل دهند که در آن کشورهایی مانند ترکیه، عربستان و سپس قطر صاحب نقش شوند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: ما دغدغه‌ای در این رابطه نداریم که موجودیت تازه‌ای را اضافه کنیم. اما باید در نظر داشت که یک‌سری شروط وجود دارد که اگر عربستان و ترکیه بتوانند این شروط را تامین کنند آن زمان می‌توان از حضورشان استقبال کرد.

او توضیح داد: شرط اول این است که آن‌ها باید موضوع را منطقه‌یی ببینند و دیدن منطقه‌یی موضوع به معنای این است که بحث هسته‌یی ایران را جدای از سایر مباحث در منطقه در نظر نگیرند. موضوعی که تحت عنوان سند ثبت شده در سازمان ملل متحد و طرح ایران برای ثبت این مساله در دنیا مطرح است، خلع سلاح جامع خاورمیانه از سلاح‌های کشتار جمعی است. بنابراین عربستان و ترکیه قبل از این که موضع‌شان را در قبال برنامه‌های هسته‌یی رژیم صهیونیستی اعلام کنند نمی‌توانند از صلاحیت لازم برای پیوستن به این جمع برخوردار باشند. موضع آن‌ها باید درباره 200 کلاهک هسته‌یی اسراییل مشخص باشد.

این استاد دانشگاه تاکید کرد:‌ ترکیه نمی‌تواند در قبال اسراییل سکوت کند اما در قبال موضوع ایران به عنوان بخشی از طرف 1+5 خواهان ایفای نقش باشد.

فلاحت‌پیشه گفت: موضع آن‌ها به عنوان کشورهای عضو جنبش غیرمتعهد‌ها نیز باید روشن باشد. آن‌ها باید گروه نم را در این مذاکرات نمایندگی کنند و پیش از ورود به مذاکرات موضع‌شان را مشخص کنند همان موضعی که 114 کشور عضو گروه نم مبنی بر شناسایی حق ایران در زمینه هسته‌یی دارند.

وی خاطرنشان کرد: ترکیه تلاش می‌کند تبدیل به کانون دیپلماسی در منطقه شود و سعی کرده است بسیاری از جریان‌های دیپلماتیک در منطقه را نمایندگی کند. از سویی جریان آمریکا را با عنوان لاییسیته را در منطقه نمایندگی می‌کند و از سوی دیگر سعی می‌کند ساز و کارهای ناتو پس از 1994 را نیز در منطقه به عنوان تنها عضو ناتو در منطقه نمایندگی کند که در سال 1994 ناتو از ساز و کار دفاعی به سمت ساز و کار تهاجمی روی آورد.

فلاحت‌پیشه ادامه داد: ترکیه سعی می‌کند جریانی را در دنیای اسلام دنبال کند که با عنوان اسلام بی‌خطر برای غرب است. ترکیه در قالب این مثلث می‌خواهد نقش دیپلماتیکی را برای خود تعریف کند و از آن چند بهره ببرد. می‌خواهد به عنوان یک عضو تاثیر گذار به اتحادیه اروپایی بپیوندد. می‌خواهد از این شرایط برای منافع اقتصادی خود در منطقه نیز بهره ببرد.

انتهای پیام