در حالي كه چايكاران انتظار داشتند در سال "توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه ايراني" محصولشان جايگاه والاتري بيابد و دسترنجشان نيز گرانبها باشد، نه تنها اين‌گونه نشد بلكه با افت توليد و درآمد هم مواجه شده‌اند و چاي ايراني هر روز كم‌رنگ تر از ديروز جلوه مي‌كند.
به گزارش خبرنگار كشاورزي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به دليل پايين بودن نرخ خريد تضميني و عدم تناسب آن با تورم و هزينه‌هاي كارگري، چاي از چرخه اقتصادي خارج شده و چايكاران ديگر تمايلي به برداشت چاي ندارند. به طوري كه امسال ميزان توليد برگ سبز چاي كاهش يافته و به گفته رييس سنديكاي كارخانجات چاي شمال امسال كمتر از 25 هزار تن چاي خشك توليد شده كه نسبت به سال گذشته حداقل 10 هزار تن توليد اين محصول كاهش يافته است.
چايكاران بهاي برگ سبز توليدي سال گذشته را امسال دريافت كردند كه اين امر باعث شد نه تنها توانايي رسيدگي به باغات چاي را نداشته باشند بلكه براي امرار معاش خود نيز با مشكل مواجه بودند. از سوي ديگر درحالي كه طي 70 سال اخير باغات چاي به تقويت كود عادت كرده‌اند، دو سال است كه سازمان جهاد كشاورزي استان‌هاي شمالي كود به چايكاران نداده است.
در عين حال به دليل اينكه چايكاران بهاي محصول برداشتي سال گذشته خود را فروردين ماه امسال دريافت كرده‌اند توانايي مالي براي رسيدگي به باغات چاي و آماده‌سازي زمين براي توليد امسال را نداشتند و به گفته چايكاران "باغات چاي جنگل شده است چراكه چايكاران براي امرار معاش خود با مشكل مواجه بوده‌اند و نه تنها توانايي مالي براي رسيدگي به باغات را نداشتند بلكه به علت رها شدن كشاورزان به حال خود و عدم توجه مسئولان به اين بخش از توليد، انگيزه‌اي براي بهبود عملكرد وجود ندارد."
درچنين شرايطي چايكاران به جاي خرسندي از افزايش توليد، ازدياد برگ سبز چاي در پي مطلوب بودن شرايط اقليمي و افزايش بارندگي را عامل گرفتاري خود عنوان مي‌كنند چراكه اگر محصول برداشت نشود باغ از بين مي‌رود و براي دوره‌هاي بعدي با مشكل مواجه مي‌شوند و اگر قصد برداشت داشته باشند بايد هزينه‌هاي كارگري بپردازند كه قيمت‌هاي تعيين‌شده خريد تضميني جوابگوي اين هزينه‌ها نيست.
در اين ميان مديرعامل اتحاديه چايكاران شمال از نبود حمايت كميسيون كشاورزي مجلس از محصول چاي به عنوان اشتغال مردم استان‌هاي شمالي و بي‌خبري نمايندگان از وجود اين مشكلات انتقاد كرد و گفت" طي چند سال اخير چايكاران با مشكلات عديده‌اي مواجه بوده‌اند اما متاسفانه نمايندگان مجلس شوراي اسلامي از اين مسائل بي‌خبر بوده و هيچ‌گونه پيگيري يا اقدامي در راستاي برطرف‌كردن مشكلات چايكاران نداشته‌اند."
هوسمي اظهار كرد "چاي به عنوان محصول دائم‌المصرف در همه اقشار جامعه محسوب مي‌شود اما چاي ايراني هيچ جايگاهي براي مسوولان و همچنين بازار مصرف ندارد لذا كشاورزان انگيزه ورود به باغ و چيدن محصول را ندارند؛ محصولي كه برايش هيچ ارزشي قائل نيستند."
اما در كنار اين مشكلات كهنه مشكل روز چايكاران تعطيلي كارخانه‌هاي چاي است چراكه طبق اعلام رييس سنديكاي كارخانجات چاي از 210 كارخانه چاي كه در استان‌هاي شمالي فعال بودند در حال حاضر اكثريت آنها به دليل عدم توجيه اقتصادي تعطيل شده يا در آستانه تعطيلي قرار دارند لذا چايكاران محصول به دست، از اين محل به آن محل به دنبال يك كارخانه باز براي تحويل دادن دسترنجشان مي‌گردند.
به گفته هوسمي "البته اگر كارخانه‌اي هم باز باشد حق تقدم با كشاورزان محلي است لذا چايكاران ديگر با اعتراض كشاورزان محلي مواجه مي‌شوند و بايد منتظر باشند تا چايكاران محلي محصول خود را تحويل دهند و در آخر چاي را به كارخانه بدهند؛ البته اگر برگي سبز مانده باشد! در بسياري از موارد به دليل طولاني شدن زمان تحويل برگ سبز چاي، محصول زرد و سوخته مي‌شود و بخار از آن ساطع مي‌گردد كه در اين شرايط كشاورزان به ناچار بايد دسترنجشان را دور بريزند و نه تنها دستمزدي عايدشان نمي‌شود بلكه هزينه‌اي برداشت محصول را هم بايد از جيب بپردازند."
به اعتقاد وي "اين مشكلات طي دو سال اخير پس از احياي سازمان چاي كشور ايجاد شده است و اين سازمان هيچ گونه نقشي در توليد، تامين نهاده‌هاي توليد، رسيدگي به كارخانه‌ها و مزارع، نظارت بر خريد تضميني، تامين گازوئيل براي كارخانه‌هاي نداشته است."
به تبع اين مشكلات در باغات، كارخانه‌ها هم از حالت اقتصادي درآمده‌اند و طبق اعلام رييس سنديكاي كارخانجات چاي " سال گذشته 30 هزار تن چاي خشك در كشور توليد شد و در صورتي كه با توجه به شرايط اقليمي مناسب در سال جاري بايد 35 هزار تن چاي خشك توليد مي‌شد به دليل مشكلات به وجود آمده از جمله عدم تحويل كود به چايكاران، پايين بودن قيمت خريد تضميني، نداشتن صرفه اقتصادي برداشت برگ سبز و تعطيلي كارخانه‌ها و مشكلات تامين گازوئيل و ... ميزان برداشت برگ سبز چاي و توليد چاي خشك نسبت به سال گذشته كاهش يافته است."
بيش از 60 هزار خانوار 34 هزار هكتار باغات چاي دو استان گيلان و مازنداران را در دست دارند كه هر هكتار باغ چاي 90 كارگر را در طول سال مشغول مي‌كند، اما پايين بودن قيمت‌هاي خريد تضميني چاي و همچنين طولاني شدن پرداخت مطالبات كشاورزان طي دوسه سال اخير عاملي مضاعف بر مشكلات قبلي و فرسودگي باغات چاي شده و چايكاران را از رسيدگي به باغات و افزايش كمي و كيفي محصول دلسرد كرده است؛ به گونه‌اي كه برخي چايكاران امسال باغات را رها كرده و باغ چاي آنها به جنگل تبديل شده و بسياري از باغات نيز براي فروش و تغيير كاربري يا تغيير كشت به محصولات ديگر از جمله كيوي روي آورده‌اند.
هر كيلو برگ سبز چاي درجه دو 390 تومان و درجه يك 700 تومان خريداري مي‌شود؛ البته عمده برگ سبز چاي را كه چايكاران تحويل مي‌دهند از نوع درجه دوم تشخيص داده مي‌شود كه بهاي آن را هم يك‌ساله مي‌پردازند اين عامل موجب شده توليد كاهش يابد و چايكاران انگيزه‌اي براي افزايش كيفيت محصولشان را نداشته باشند.
البته چاي سنواتي هم كارنامه ناموفق ديگري در خصوص محصول چاي محسوب مي‌شود و نامساعد بودن شرايط توليد اين محصول به گونه‌اي است كه چاي توليد شده 15 سال پيش كه در انبارهاي تهران و شمال كشور مانده و قابليت مصرف انساني را ندارد، اعتباري براي كود شدن هم نتوانسته جذب كند و عليرغم مصوبه دولت مبني بر كمپوست شدن چاي سنواتي همچنان چاي بيش از 180 هزار تن از اين محصول تاريخ گذشته از 15 سال پيش در انبارها مانده و نيازمند10 ميليارد تومان اعتبار است اما...
مصرف سالانه چاي در کشور حدود 110 هزار تن است كه ۳۰ هزار تن آن در داخل توليد مي‌شود و بقيه نياز از طريق واردات رسمي و قاچاق تامين مي‌شود چراكه سال گذشته طبق آمار گمرك جمهوري اسلامي ايران ۵۰ هزار تن چای به‌صورت قانونی به کشور وارد شده است درصورتي كه كسري توليد كشورمان سالانه 80 هزار تن است بنابراين مي‌توان گفت حداقل 30 هزار تن چاي از مبادي غير قانوني وارد شده است. كما اينكه تمامي آنچه در داخل توليد مي‌شود در بازار كشورمان عرضه نمي‌شود و بخشي از آن صادر مي‌شود.
انتهاي پيام