اقدام كانادا در قطع روابط ديپلماتيك با ايران تعجب كارشناسان و تحليلگران روابط بين‌الملل را برانگيخت.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، جيمز ديواين، كارشناس امور ايران در دانشگاه مونت آليسون در سكويل در گفت‌وگو با شبكه خبري سي.بي.سي با بيان اين كه "من از شنيدن بيانات وزير خارجه كانادا بسيار متعجب شدم" تاكيد كرد كه اين اقدام كانادا نتيجه‌ي يك اتفاق خاص يا واكنشي در برابر "يك بحران حاد در روابط نيست".
در بيانيه جان بيرد، وزير امور خارجه كانادا فهرستي از گله‌هاي قديمي ذكر شده است، اما وي اشاره‌اي به اين كه چه اتفاقي موجب اتخاذ اين اقدام ناگهاني و حيرت‌انگيز شد، نكرده است.
وزير خارجه كانادا مدعي شد كه دولت ايران علنا به كنوانسيون وين و تضمين ايمني پرسنل ديپلماتيك بي‌اعتناست، اظهاراتي كه احتمالا به حمله معترضان به سفارت انگليس در تهران در سال 2011 اشاره داشت. وي علاوه بر آن اشاره‌اي تلويحي به امنيت ديپلمات‌هاي كانادا در ايران داشت.
جان ماندي، سفير پيشين كانادا در ايران كه در سال 2007 از ايران اخراج شد نيز قبل از آن در گفت‌وگو با شبكه خبري سي.بي.سي مدعي شده بود كه ايمني ديپلمات‌هاي كانادا يكي از نگراني‌هاي درازمدت دولت اين كشور است، گرچه تاكيد كرد كه هيچ‌گونه اطلاعاتي درباره تهديدات مشخص وجود ندارد.
ماندي كه از فعاليت‌هاي ديپلماتيك كناره‌گيري كرده است نيز اقدام اخير كانادا را يك گام "بسيار شديد و ناگهاني" خواند و گفت كه خودش نيز از اين اتفاق حيرت‌زده شده است.
وزير امور خارجه كانادا روز شنبه در گفت‌وگو با راديو سي.بي.سي بر "نگراني براي ايمني مردان و زناني كه در سفارت كانادا كار مي‌كنند" تاكيد كرد، اما وقتي ميزبان برنامه از او پرسيد كه آيا "اتفاق مشخصي" افتاده است، اذعان كرد كه هيچ‌گونه "تهديد مستقيم" يا افزايش خطر امنيتي وجود نداشته است.
اقدام كانادا در قطع روابط با ايران بسيار عجيب است. حتي بعد از حادثه سفارت انگليس در ايران، لندن روابط ديپلماتيكش را با ايران متوقف نكرد. در آن زمان نيك كلگ، معاون نخست‌وزير انگليس در گفت‌وگو با شبكه خبري بي.بي.سي تاكيد كرد كه واكنش انگليس "به اين مفهوم نيست كه ما در حال قطع همه‌ي روابط ديپلماتيك با ايران هستيم. اين اقدام به هيچ عنوان به اين مفهوم نيست كه عزم ما براي يافتن يك راه‌حل ديپلماتيك براي موضوع هسته‌يي ايران كم‌تر شده است".
پس چرا كانادا اكنون روابطش با ايران را به حالت تعليق در آورد.
ديواين به نشست جنبش غيرمتعهدها (نم) كه در تهران برگزار شد اشاره كرد و گفت: اگرچه اين نشست يك موفقيت تمام عيار براي ايران نبود اما نشان داد كه آن‌قدرها كه غرب اميدوار بود، ايران منزوي نشده است.
به گفته اين تحليلگر آمريكايي، غرب در تلاش است ايران را در مناقشه درباره برنامه هسته‌يي‌اش به انزوا بكشاند و در همين چارچوب ممكن است كانادا در تلاش براي ارسال يك پيام سمبليك پس از نشست نم در ايران باشد، پيامي به اين مضمون كه نبايد تصور كنند انزواي‌شان پايان يافته است و يا اين كه مي‌توانند از فشارهاي غرب شانه خالي كنند.
به گزارش ايسنا، وزير خارجه ايران روز يك‌شنبه در صحن علني مجلس شوراي اسلامي به نامه‌ي رسمي وزير خارجه كانادا به دبيركل سازمان ملل پيش از برگزاري اجلاس اشاره كرد و افزود: وزير خارجه كانادا رسما از دبيركل سازمان ملل خواسته بود كه در اجلاس تهران شركت نكند. هم‌چنين كانادا از تعدادي از كشورهاي ديگر خواسته بود در اين اجلاس حضور نيابند.
سفير پيشين كانادا در ايران نيز در گفت‌وگوي خود با سي.بي.سي در پاسخ به اين سوال كه چرا چنين اقدامي در روسيه صورت گرفته است، گفت: زمان‌بندي و روش انجام اين كار از جانب كانادا نامناسب بود، زيرا آن‌ها اين كار را در روسيه انجام دادند، يعني در كشوري كه بزرگ‌ترين حامي حل موضوع هسته‌يي ايران از طريق مذاكرات است.
وي گفت كه اين اقدام كانادا يك انتقاد تلويحي از "سياست روسيه در قبال ايران" است.
برخي تحليلگران بر اين عقيده‌اند كه اين اقدام كانادا ممكن است حاكي از قريب‌الوقوع بودن اقدام نظامي رژيم صهيونيستي عليه تاسيسات هسته‌يي ايران باشد، اما بيرد، وزير امور خارجه كانادا در گفت‌وگو با راديو سي.بي.سي گفت كه دولت كانادا "هيچ پيغامي درباره اين كه آمريكا يا اسراييل در اين زمينه تصميمي اتخاذ كرده‌اند دريافت نكرده است و به همين دليل من مي‌توانم صريحا اعلام كنم كه زمان تصميم‌گيري هيچ ربطي به قريب‌الوقوع بودن يك اقدام نظامي ندارد".
ديواين نيز قريب‌الوقوع بودن حمله به تاسيسات هسته‌يي ايران را رد كرد و گفت: هيچ نشانه‌اي حاكي از اين كه در حال حاضر حمله از جانب اسراييل و آمريكا قريب‌الوقوع است وجود ندارد و آمريكايي‌ها به ويژه تا زماني كه انتخابات رياست‌جمهوري به پايان نرسيده است درگير چنين اقدامي نخواهند شد.
جنيس اشتاين، يك كارشناس امور خاورميانه در كانادا و مدير دانشكده امور جهاني مانك در دانشگاه تورنتو نيز در گفت‌وگو با سي.بي‌سي گفت كه به عقيده وي " اين اقدام كانادا در واكنش به دريافت اطلاعات درباره قريب‌الوقوع بودن يك حمله" انجام نشده است.
اشتاين گفت: آمريكا بارها تاكيد كرده است كه هيچ‌گونه اطلاعات مشخصي مبني بر اين كه ايران تصميم به تسليحاتي كردن برنامه هسته‌يي‌اش گرفته است وجود ندارد و با توجه به اين، اگر اوباما تصميم بگيرد پيش از انتخابات رياست‌جمهوري از زور استفاده كند، من به شخصه بسيار متعجب خواهم شد.
اين اقدام دولت كانادا تاثير چنداني در داخل ايران نخواهد داشت.
ديواين با اشاره به اين كه "ايراني‌ها، كانادا را بازيكن چندان مهمي حساب نمي‌كنند" افزود كه روابط اقتصادي كانادا با جمهوري اسلامي ايران نيز به تدريج ضعيف‌تر شده است.
كن تايلور، سفير پيشين كانادا در ايران در سال 1979 در گفت‌وگو با سي.بي.سي گفت كه با تصميم كانادا براي تعليق روابط ديپلماتيك با ايران موافق نيست.
او گفت: با توجه به وضعيت كانادا به عنوان يك بازيكن بين‌المللي، اين كه يك نفر در زمين آن‌ها باشد و بتواند تعبير كند كه دقيقا چه اتفاقي در حال رخ دادن است، از اهميت بسيار زيادي برخوردار است.
ماندي نيز از اين اقدام ابراز نارضايتي كرد و گفت: ما اكنون اين قابليت را نداريم كه به طور مستقيم با دولت ايران ارتباط برقرار كنيم.
اشتاين گفت: تاثير اصلي روي ايرانياني است كه در كانادا زندگي مي‌كنند و اكنون گرفتن ويزا براي سر زدن به خانه‌هاي‌شان (در ايران) بسيار دشوار خواهد بود.
ماندي گفت كه يك تاثير ديگر اين اقدام كانادا اين است كه "ما اكنون ديپلمات‌هاي كانادايي در خاك ايران نداريم تا از منافع شهروندان كانادايي در ايران حمايت كنند".
به گزارش ايسنا، وزارت خارجه ايران در واكنش به اقدام كانادا در بيانيه اعلام كرد: «رژيم محافظه‌کار کانادا به رهبری آقاي هارپر با اتخاذ رویکردهای افراطی و پیروی از سیاست‌های منسوخ و شکست خورده نومحافظه‌کاران شناخته شده است و انتقادات گسترده داخلی نسبت به تحمیل هزینه‌های هنگفت این رویکردها بر ملت کانادا موید این امر است. سیاست انزواگرایی بین‌المللی و محدود كردن روابط خارجی کانادا بر محور چند کشور خاص، از جمله اقدامات دولت فعلی كانادا در راستاي اين سياست بوده است. دولت کانادا که از جمله به استناد گزارشگر حقوق بومیان سازمان ملل یکی از بدترین پيشينه‌هاي نقض حقوق بشر در جهان را دارد، با این رفتارهای افراطی و اقداماتی مانند کمک مالی به نیروهای خشونت طلب و افراطی در منطقه و حمايت همه‌جانبه و كوركورانه از رژيم صهيونيستي به‌عنوان رژيم نژادپرست، سياست‌هايي اتخاذ كرده كه نه تنها كمكي به صلح نمي‌كند بلكه به یکی از منابع تهدید ثبات و امنیت بین‌المللی تبدیل شده است.
بر این اساس جمهوری اسلامی ایران با رصد دقيق رفتار مخرب دولت كانادا به‌ويژه در دوسال گذشته و تبيين استراتژی روابط دوجانبه بر اساس مفهوم «تعامل مشروط»، تلاش كرد روابط دو كشور به تامين حقوق جامعه ايراني مقيم كانادا و حفظ روابط دو ملت محدود شده و حداقل ارتباط ممكن را با دولت كانادا داشته باشد. در اين راستا، نيروي انساني سفارت كشورمان در اتاوا كاهش يافت و روابط اقتصادي با اين كشور نيز به حوزه‌هاي ديگر هدايت شد.
دولت كانادا برخلاف همه اصول انساني، در اين دوره حداكثر تلاش خود را براي تشديد فشار به هموطنان مقيم كانادا انجام داد. اقدامات متعدد دولت هارپر عليه ملت ايران مانند بستن بخش كنسولي سفارت كانادا در تهران، بستن حساب‌های بانکی شمار زیادی از هموطنان مقیم کانادا، منع انتقال پول برای دانشجویان ایرانی مقیم این کشور و ... از جمله همين اقدامات است.
رژيم افراط‌گراي هارپر در ادامه اين سياست‌ها تلاش گسترده‌اي را براي پيشگيري از برگزاري اجلاس سران غيرمتعهدها در تهران يا موفق نشدن آن انجام داد كه با بي‌اعتنايي كشورها و شخصيت‌هاي بين‌المللي، شكست آشكار ديگري را در پرونده اين رژيم ثبت كرد، بنابراين به نظر مي‌رسد ناچار شده است در اقدامي عجولانه براي انحراف افكار عمومي از موفقيت دولت جمهوري اسلامي ايران و شكست خود، به اين اقدام سخيف متوسل شود.
وزارت امورخارجه در راستاي وظيفه ذاتي و هدف‌گذاري مشخص خود در روابط با كانادا، با استفاده از همه ابزارهاي ممكن تلاش خواهد كرد تا در اسرع وقت تمهيدات لازم جهت تداوم خدمات كنسولي به هموطنان فرهيخته مقيم كانادا به بهترين شكل ممكن فراهم شود. هم‌چنين با توجه به سوء سابقه دولت كانادا در حفاظت از اماكن و پرسنل ديپلماتيك در اين كشور و به‌ويژه ناتواني در پيشگيري از تعرضات متعدد به سفارت جمهوري اسلامي ايران در اتاوا، دولت جمهوري اسلامي ايران مسووليت سلامت پرسنل سفارت و رعايت مصونيت اماكن ديپلماتيك خود در اين كشور را متوجه دولت كانادا مي‌داند.»
انتهاي پيام