/ماهيت و فلسفه مهريه در حقوق/ يك وكيل دادگستري: دربارهي مهريه، دچار فقر فرهنگي هستيم امروزه مهريه فلسفهي واقعي خود را از دست داده است
يك حقوقدان گفت: جامعه ما در خصوص طلب مهريه زن از شوهرش زماني كه خواهان جدايي نيست، دچار فقر فرهنگي هستيم و اين بدين دليل است كه مردان با قوانين اسلامي دربارهي مهريه آشنايي كامل ندارند. عباس برزگر در گفتوگو با خبرنگار حقوقي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در خصوص فلسفه و ماهيت وجودي مهريه اظهاركرد: خداوند متعال مهريه را با توجه به شرايط زندگي براي زن قرار داده است و به نوعي حمايت مادي و معنوي براي زن محسوب ميشود ولي ميزاني بر او نيست، اما آنچه كه در اسلام در رابطه با مهريه سفارش شده است، بر سبك بودن مهريه است نه بر سنگين بودن آن. وي ادامه داد: مهريه سنگين از نظر اسلام و معصومين مذموم است زيرا مهريه سنگين گاهي اوقات باعث بروز اختلافات و مشكلاتي در زندگي زناشويي ميشود اما براي نزديك شدن زوج به يكديگر، قرآن از تعابير مختلفي مانند هبه يا بخشش استفاده كرده است، درحالي كه امروزه مهريه فلسفه واقعي خود را از دست داده است، زيرا مهريهاي كه اسلام در نظر دارد، علاوه بر سبك بودن، ميزاني براي آن در نظر گرفته نشده است. اين وكيل دادگستري با بيان اينكه تعيين مهريه براي عدهاي از زنان اقوام مختلف به منظور كاسبي است، عنوان كرد: البته روي صحبت من با عدهي معدودي از زنان است كه با تعيين كردن مهريههاي سنگين از ابتداي ازدواج، راهي اشتباه را در پيش ميگيرند و فلسفه واقعي و حقيقي مهريه را زير سوال ميبردند، زيرا زماني كه دو جوان در شرايط نامناسب به يكديگر علاقمند ميشوند با اين تفكر اشتباه كه مهريه را چه كسي داده و چه كسي گرفته، مهريههاي سنگين تعيين ميكنند. در حالي كه مهريه طبق قانون، حق زن تلقي ميشود. برزگر با اشاره به اين مطلب كه سنگين بودن مهريه علاوه بر از هم پاشيدگي خانوادهها عوامل مخرب ديگري نيز در پي دارد، خاطر نشان كرد: زماني كه خانمي به دليل اختلافات خانوادگي مهريه خود را مطالبه ميكند اين مساله ميتواند معضلات بسيار زيادي را در جامعه در پي داشته باشد، قطعا اين موضوع به وجود آمدن بسياري از جرايم ناشي از طلاق و از هم پاشيدن خانواده را در پي دارد. براي مثال بعد از جدايي زن و مرد از يكديگر، فرزندان ممكن است دچار بحران طلاق شوند. وي با بيان اينكه مهريه اگر منطقي باشد ميتواند باعث تحكيم خانواده شود، افزود: مهريه ميتواند براي زوجه تضميني باشد تا مانع از سهلانگاري زوج در خانواده شود؛ اما اگر همين مهريه بسيار كم و ناچيز تعيين شود مرد ميتواند با پرداخت آن، زن را رها كند و اگر هم مهريه سنگين باشد زوجه ميتواند از اين مساله سوء استفاده كرده و از آن به عنوان اهرم فشار در زندگي استفاده كند. اين حقوقدان تصريح كرد: اگر مهريه عندالمطالبه باشد زن ميتواند طبق قانون هر زمان كه تمايل داشت براي دريافت آن اقدام كند حتي اين قانون براي زناني كه هنوز زندگي مشترك خود را شروع نكردهاند صدق ميكند و قانون اين اجازه را به زنان داده است كه تمكين را مشروط بر پرداخت مهريه توسط زوج كنند و اين يك حق شرعي براي زنان است و آنها ميتوانند از اين حق استفاده كنند هر چند زماني كه زن زندگي مشترك خود را شروع كرد نميتواند به بهانه پرداخت مهريه از شوهر خود تمكين نكند و اين قانون تا زماني قابل اجراست كه زن زندگي مشترك خود را شروع نكرده است. برزگر تاكيد كرد: اگر مهريه عندالاستطاعه باشد تا زماني كه مرد استطاعت مالي نداشته باشد زن حق مطالبه مهريه را ندارد. وي در خصوص قانون ماده 2 محكوميتهاي مالي ادامه داد: اين قانون يك قانون كلي است و مساله مهريه را نيز در برميگيرد زيرا مهريه به عنوان طلبي است كه زوجه از زوج دارد و زماني كه زوج از پرداخت آن امتناع كند طبق قانون زن ميتواند از قانون محكوميتهاي مالي استفاده كند. اين وكيل دادگستري اظهار كرد: تعيين سقف براي مهريه، وجاهت قانوني و شرعي ندارد اما بايد از نظر فرهنگي به شكلي باشد كه زوجين يك حد معقولي را كه مطابق با عرف است در نظر گيرند اما تعيين سقف براي مهريه نياز به نظر كارشناسي دارد. برزگر گفت: قانونگذار قوانين متعددي را در حمايت زنان قرار داده است. براي مثال قانون حمايت از زنان و كودكان بيسرپرست، قانون حمايت از زنان شاغل و قانون حمايت از زنان سرپرست خانواده و غيره. دولت هميشه حامي زن بوده و خواهد بود اما اين مساله كه بخواهد بودجهاي براي آنها تعيين كند كه در قالب مهريه در نظر گرفته شود به نظر من اين مساله خود باعث تشويق عدهاي از زنان ميشود كه خواهان ادامه زندگي نباشند و با به وجود آمدن كوچكترين مشكلي از همسر خود جدا ميشوند به اين اميد كه دولت آنها را حمايت خواهد كرد. اين حقوقدان بيان كرد: ما در جامعه خود در خصوص طلب مهريه زن از شوهرش در حين زندگي، دچار فقر فرهنگي هستيم و اين فرهنگ پايين جامعه ما را ميرساند زيرا زماني كه زن خواهان جدايي نيست اما مهريه خود را طلب ميكند زوج نميتواند اين مساله را قبول كند و اين بدين دليل است كه مردهاي ما با قوانين اسلام آشنايي كامل ندارند. وي در ادامه گفت: در حال حاضر در جامعه ما بسياري از وظايف به زنان تحميل ميشود در حالي كه شرع مقدس اسلام اين وظايف را براي زنان به عنوان تكليف ندانسته است، براي مثال اسلام هيچگاه نگفته است كه زن وظيفه دارد در منزل همسرش غذا درست كند يا به فرزندش شير دهد اما متاسفانه اين مسائل در جامعه ما جزء وظايف زن تلقي ميشود و اين ناشي از فرهنگ غلط و اشتباه ماست. برزگر در پايان افزود: جهت جلوگيري از مشكلات بين زوجين در حال حاضر بهترين كار اين است كه زوجين قانون و عرف را تا حد ممكن مراعات كنند تا مشكلات موجود در جامعه كمتر شوند. انتهاي پيام