مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري آذربايجان شرقي: ساخت‌وساز غيرمجاز در كندوان پس از حضور گردشگران انجام شد
مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري آذربايجان شرقي معتقد است: جوامع محلي و روستايي و خرده‌اقوام‌ها و در حالت كلي، هر چيز در يك جامعه‌ي كوچك اعم از طبيعت، آداب و رسوم و مردم، از حضور گردشگر متأثر مي‌شود. تراب محمدي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان مثالي توضيح داد: چند روز پس از پيدا شدن گردشگر در يك جامعه‌ي محلي، براي نخستين‌بار يك دست‌فروش پيدا مي‌شود تا نيازهاي آن را برطرف كند. همچنين اگر اين منطقه از لحاظ امكانات مالي در محدوديت باشد، اهالي به مرور بخشي از خانه‌ي خود را براي تأمين نياز گردشگران به مغازه تبديل مي‌كنند. او اظهار كرد: علاوه بر روستاي تاريخي كندوان با جاذبه‌هاي طبيعي و زيرساخت‌هاي گردشگري، در مناطق ديگري مانند «اشتبين»، «ارسباران»، اطراف شهر «كليبر»، اطراف منطقه‌ي جفا و حاشيه‌ي رود ارس به‌دليل وجود چند كليساي تاريخي ثبت‌شده در فهرست ميراث جهاني در شهرستان جلفا، تأثيرات مثبت و منفي حضور گردشگران را مي‌توان به‌وضوح ديد. وي با تأكيد بر نمايان بودن تأثيرات مثبت و منفي حضور گردشگران در مناطق نمونه‌ي گردشگري استان، ادامه داد: بايد به اين نكته توجه داشت كه آداب و رسوم مردم آذربايجان شرقي فقط از جهت حضور گردشگران تأثير نپذيرفته است، بلكه مواردي مانند وسايل ارتباط جمعي شامل تلويزيون، اينترنت، روزنامه و راديو نيز در اين زمينه مؤثرند و حتا گاهي باعث مهاجرت جوانان جوامع محلي به شهرها شده‌اند. او تأثيري را كه از اين‌گونه تبادلات فرهنگي و آداب و رسوم از شهرهاي بزرگتر بين مردم ايجاد مي‌شود، قابل توجه دانست و گفت: ايرانيان بيش از اين‌كه از فرهنگ تركيه و ديگر كشورهاي اروپايي تأثير بگيرند، متأثر از آداب و رسوم شهرهاي مختلف ايران هستند. وي با تأكيد بر اين‌كه لزوما تغيير و تبادل فرهنگ منفي نيستند، بيان كرد: زماني كه يك گردشگر اصفهاني يا تهراني در روستاي كندوان يك زن با لباس محلي را مي‌بيند كه سوار بر چهارپا در حال رفتن به جايي است، تمايل زيادي به عكس گرفتن با او پيدا مي‌كند. تا چندي پيش، روستاييان و افراد بومي كندوان با چنين كاري مخالفت مي‌كردند، ولي اكنون اهالي بومي كندوان، با گرفتن پول از گردشگر، او را به خانه‌ي خود مي‌برند. محمدي با تأكيد بر رخ دادن چنين اتفاق‌هايي از مدتي پيش در برخي جوامع محلي آذربايجان شرقي، ادامه داد: اين جوامع محلي تأثيرات خود را از گردشگر مي‌گيرند، چون در اين ميان، يك تبادل فرهنگ پيش آمده كه نه‌تنها بد نبوده، بلكه باعث رونق اقتصادي در اين روستا شده است، هرچند تغييرات اوليه‌ي ديگري را نيز مانند تغيير لباس و روش‌هاي زندگي با خود به همراه داشته كه گاهي ممكن است به فراموشي سپرده شوند. وي نقش رسانه‌هاي جمعي از جمله تلويزيون را در تغيير فرهنگ‌ها مؤثر دانست و گفت: زماني كه يك خانواده‌ي روستايي در آذربايجان شرقي مراسم عيد نوروز را از تلويزيون مي‌بيند، به مرور مراسم محلي خود را با آن تطبيق مي‌دهد كه در اين زمينه، فضاهاي محيطي و جاذبه‌هاي گردشگري اين جامعه‌ي محلي را تحت تأثير خود قرار مي‌دهد. او ريختن زباله در مناطق روستايي توسط گردشگران را از ديگر تأثيرات منفي حضور گردشگران در جوامع محلي دانست و ادامه داد: اين اتفاق از جنس موارد تأثيرگذار در حوزه‌ي آداب و رسوم فقط با قدري تفاوت است؛ ولي آنچه در اين ميان اهميت دارد، ضرورت انجام يكسري كارهاي فرهنگي از طرف برخي دستگاه‌ها براي زنده نگه داشتن و ترويج دوباره‌ي رسوم قديمي در ميان مردم، بخصوص جوامع محلي است. مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري آذربايجان شرقي تأكيد كرد: هيچ‌يك از اماكن و مناطقي كه اكنون در دنيا جزو مناطق گردشگري محسوب مي‌شوند، يك آداب و رسوم يا فرهنگ خاصي از گذشته ندارند. او با اشاره به اقداماتي كه مديران، سياستگذاران و اهل فرهنگ در بيشتر نقاط دنيا براي فرهنگ محلي خود انجام داده‌اند و مي‌دهند، اظهار كرد: آن‌ها علاوه بر پيش‌بيني سطل‌هاي زباله در مكان‌هاي داراي جاذبه‌هاي گردشگري و طبيعي، تلاش كرده‌اند آداب و رسوم گذشته را در ماه‌هايي از سال، دست كم به‌صورت تصنعي و نمايشي اجرا كنند تا از يك سو، احتمال فراموشي آن فرهنگ‌ها از سوي مردم جوامع محلي كاهش يابد و از سوي ديگر، گردشگران بيشتري را به نقاط طبيعي و جاذبه‌هاي گردشگري‌شان هدايت كنند. وي افزود: اين در حالي است كه سياستگذاران و اهالي فرهنگ در ايران در اين زمينه، كارنامه‌ي خوبي ندارند و به‌جز موارد معدود، پيش‌بيني‌هاي كمي انجام داده‌اند. محمدي با اشاره به تلاش‌هايي كه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از مدتي پيش براي احياي برخي آداب و رسوم كشور كرده است، گفت: برگزاري جشنواره‌هاي اقوام در شهرهاي مختلف، نمايش آداب و رسوم مردم، فولكلور و آيين جوامع مختلف كه مدتي است در برخي نقاط ايران در حال انجام است، هم گردشگر را مي‌تواند بهره‌مند كند و هم باعث جلوگيري از فراموشي مردم مي‌شود. وي ساخت‌وسازهاي غيرمجاز با هدف ارائه‌ي برخي خدمات به گردشگران در كندوان را از ديگر اتفاق‌هاي ناخوشايند، پس از حضور گردشگران در اين روستاي تاريخي دانست. او با اشاره به فروش خوراكي‌هايي مانند پنير پاستوريزه، چيپس و پفك در كنار خوراكي‌هاي سنتي در روستاي كندوان، بيان كرد: فروشنده‌ي اين جامعه‌ي محلي بايد به اين نتيجه برسد كه گردشگر چيپس و پفك را از سوپرماركت محله‌اش نيز مي‌تواند تهيه كند و به ارائه‌ي توليدات محلي خاص خود بپردازد. مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري آذربايجان شرقي محدود كردن سفرها به نقاطي مانند كندوان را راهكار خوبي ندانست و افزود: تربيت ليدرها و تورها براي بهتر كردن جنبه‌هاي يك سفر گردشگري و جلوگيري از هر نوع آسيب به جوامع محلي در كنار زنده كردن دوباره‌ي آداب و رسوم مي‌تواند بهترين راهكار باشد. انتهاي پيام