يك راهنماي اكوتوريسم: برخورد تند جامعه‌ي محلي به‌خاطر رفتارهاي غيرمسؤولانه‌ي مسافران است
يك راهنما و فعال اكوتوريسم گفت: گاهي به‌خاطر رفتارهاي غيرمسؤولانه‌ي مسافران، سفر گردشگران به برخي روستاها اتفاقي غريب جلوه مي‌كند كه برخوردهاي تندي را نيز از سوي جامعه‌ي محلي به‌دنبال دارد. محمد منظرنژاد در گفت‌وگو با خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اشاره به آثار فرهنگي و اجتماعي سفر بر جوامع محلي، اظهار كرد: شايد در يك منطقه، گردشگران رفت‌وآمد زيادي داشته باشند، ولي رفتار آن‌ها طوري نيست كه نظام محلي را مختل كند؛ اما گاهي اثر رفتارهاي غيرمسؤولانه به‌گونه‌اي است كه حتا يك گردشگر هم مي‌تواند نظم طبيعي منطقه‌اي را مختل كند. او با اعتقاد به اين‌كه تأثير سفر بر جوامع محلي با به‌وجود آمدن نسل جديد حتا در روستاها كه به‌دنبال تكنولوژي‌هاي جديد هستند، بيشتر شده است، گفت: اين نسل با مشاهده‌ي هر رفتار و ابزار جديدي، به جاي ادامه دادن سنت‌ها، به آن تكنولوژي و رفتار نوين گرايش مي‌يابد، به‌طوري كه در حال حاضر بسياري از روستايي‌ها اذعان مي‌كنند، سنت‌هاي قديمي در مراسمي مانند ازدواج وجود ندارد. وي ادامه داد: اين نسل جديد وقتي مسافري را با رفتار و پوشش عجيب مي‌بيند، به مهاجرت و تغيير رويه در لباس و حتا در شيوه‌ي گفتار، گرايش و تمايل زيادي پيدا مي‌كند. اين راهنماي اكوتوريسم در ادامه با اشاره به وضعيت روستاي ابيانه به‌دنبال افزايش يافتن سفر به اين منطقه، بيان كرد: اين روستا از هشت سال پيش با تغييرات زيادي مواجه شده است. چرا مردم ابيانه روز عاشورا مانع از ورود گردشگران مي‌شوند؟ چون مسافران در آن زمان، پوشش لازم و مناسب را رعايت نمي‌كنند و با جامعه‌ي محلي هماهنگ نيستند. اين اتفاق در مشهد اردهال و شهرستانك نيز رخ داده است. بنابراين جامعه‌ي محلي از مسافر ناراحت است. وي همچنين به اثرگذاري مثبت سفر بر فرهنگ و زندگي جوامع محلي نيز اشاره كرد و افزود: گاهي جوامع محلي تحت تأثير نحوه‌ي رفتار در ميان خانواده‌هاي گردشگران قرار مي‌گيرند. در واقع، سفرهاي اصولي آموزش‌هاي غيرمستقيم مناسبي را به جامعه‌ي محلي مي‌دهد. او با بيان اين‌كه تمام سفرها اثرگذاري منفي در جامعه محلي ندارند، سفر را به سه گروه هدفمند، عمومي و اتفاقي تقسيم‌بندي كرد و گفت: سفرهاي عمومي معمولا بدون هدف است و سفرهاي اتفاقي هم با تصميم‌گيري‌هاي ناگهاني و بدون داشتن برنامه و هدف اتفاق مي‌افتد كه بيشترين تأثيرات منفي را بر فرهنگ جامعه‌ي محلي دارد. وي بيان كرد: گاهي سفرهاي عمومي كه بدون هدف هستند، توسط آژانس‌ها نيز راه‌اندازي مي‌شوند. آن‌ها اصلا در اين سفرها نمي‌دانند چه مي‌خواهند، فقط سفري را به طبيعت و روستا راه مي‌اندازند و برنامه‌ي مشخصي براي جامعه‌ي محلي ندارند. منظرنژاد در ادامه گفت: تعداد كمي از سفرها، هدفمند و با برنامه هستند كه قيمت آن‌ها نيز گران است، چون اهدافي دارند كه بايد براي آن هزينه شود، مثلا براي سفري هدفمند به قشم به حدود 40 ساعت ماشين نياز داريم، در حالي كه سفر عمومي كمتر از سه ساعت ماشين مي‌خواهد. در بيشتر سفرهاي هدفمند، كارشناس محيط زيست همراه گروه است كه سفرهاي عمومي استفاده از اين كارشناس را اصلا نياز نمي‌دانند. اين فعال اكوتوريسم ادامه داد: ما در سفري هدفمند به منطقه‌اي مانند تركمن صحرا بايد 600هزار تومان هزينه كنيم تا چادرهاي عشايري تركمن (اوي) براي گردشگران برپا شوند و گردشگران در آن شام محلي بخورند و عكس يادگاري بگيرند، چون ديگر، تركمن عشاير در آن منطقه نداريم كه اين كار به‌صورت طبيعي انجام شود. وي بيان كرد: سفرهاي هدفمند آنقدر تخصصي هستند كه راهنمايان آن تلاش مي‌كنند، اطلاعات درست دهند و گردشگران را به رفتارهاي مسؤولانه در طبيعت و روستا وادارند؛ اما آيا ديگر راهنمايان در سفرهاي عمومي اين كار را انجام مي‌دهند؟ اين راهنماي اكوتوريسم اظهار كرد: به‌خاطر نبود اين آموزش‌ها و رفتارهاي مسؤولانه است كه جامعه‌ي ميزبان از برخي رفتارهاي مسافران شاكي مي‌شود و ديگر به آمدن آن‌ها تمايل ندارد و گاهي در قسمت ورودي روستا نگهبان مي‌گذارد كه گردشگران داخل نشوند. او در زمينه‌ي آموزش مسؤوليت‌پذيري در ميان مسافران، از رسانه‌ها و بويژه صداوسيما كمك خواست و گفت: در حال حاضر بسياري از فعالان گردشگري در تلويزيون و راديو تريبون دارند؛ ولي بايد كار آن‌ها پررنگ شود. منظرنژاد ادامه داد: ما بايد مسؤوليت‌پذيري و آموزش را از بعد فرهنگي و اجتماعي دنبال كنيم و لازم است پيش از آموزش جامعه‌ي محلي در برابر گردشگر و طبيعت، مسؤوليت‌پذيري نسبت به خانواده را آموزش دهيم. وي در توضيح بيشتر اين مطلب، گفت: ما زماني، رانندگان جزيره‌ي قشم را 82 ساعت آموزش داديم تا نحوه‌ي رفتار با گردشگران را بياموزند؛ ولي پس از مدتي، آن‌ها به رفتارهاي قبلي خود بازگشتند، چون از نظر اجتماعي آموزش نديده بودند. اين فعال اكوتوريسم افزود: وقتي در روستا يا منطقه‌اي، پزشك وجود ندارد كه به بهداشت فردي و خانواده بپردازد، نمي‌توان درباره‌ي مسؤوليت‌پذيري نسبت به طبيعت آموزش داد. انتهاي پيام