زندان "رجايي شهر" كرج با هفت اندرزگاه که شش مورد آن مربوط به مردان و يک مورد مختص زنان است، عمدتا دربردارنده محکومان يا متهمان قتل، سرقت مسلحانه، نگه داري سلاح، جرايم مالي مانند کلاهبرداري، جعل و مانند آن است. البتهدر اين زندان يک اندرزگاه مختص جرايم امنيتي نيز وجود دارد. اين زندان همچون ساير زندان‌هاي کشور برنامه‌هاي متعددي در زمينه فعاليت‌هاي فرهنگي و قرآني، تحصيل، اشتغال و آموزش فني و حرفه‌اي براي اصلاح مجرمان در نظر گرفته و در کنار اينها برنامه‌هاي خاصي نيز براي ارتقا مرکز بهداري زندان به بيمارستان و در نظر گرفتن فضايي متفاوت براي بند زنان در آينده دارد.
به گزارش خبرنگار حقوقي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اندرزگاه‌هاي زندان رجايي شهر به شکلي تخصصي تقسيم بندي شده‌اند. در اندرزگاه 4 بخش قرنطينه‌اي وجود دارد که افراد از ابتداي ورود به مدت سه ماه آنجا هستند و بعد براساس علايق و تونايي که دارند به يکي از اندرزگاه‌هاي تخصصي فرستاده مي‌شوند. براي مثال در اندرزگاه 3 (کارگري) کساني که در کارخانجات و کارگاه‌هاي زندان مشغول به کار هستند نگه داري مي‌شوند يا در اندرزگاه 2 (دارالقرآن) فعاليت‌هاي ويژه آموزش و حفظ قران صورت مي‌گيرد. در اندرزگاه 4 نيز به جز بخش قرنطينه دو بخش مختص جوانان 18 الي 20 سال و پيرمردان وجود دارد.
/بهداشت و درمان/
در حال گرفتن مجوز بيمارستان هستيم
بخش بهداشت و درمان زندان رجايي شهر از اتاق‌هاي مختلفي تشکيل شده و به صورت شبانه روزي فعاليت مي‌کند. اورژانس، داروخانه، پذيرش، ويزيت، راديولوژي، فيزيوتراپي، سونوگرافي، دندانپزشکي، اتاق عمل، آزمايشگاه، پکينگ و اتو کلاو بخش‌هاي مختلف مرکز بهداري را تشکيل مي‌دهند.
«علي حاج کاظم»، رييس زندان رجايي شهر در گفت‌وگو با خبرنگاران سرويس حقوقي ايسنا كه براي پوشش برنامه‌هاي روز عاشورا به اين زندان رفته بودند، درباره برنامه‌هاي بهداشت و درمان زندان رجايي شهر توضيح داد: در زندانها و پادگان‌ها اولين موضوع بهداشت و درمان است، ما با توجه به افزايش جمعيت کيفري، بهداشت را سرلوحه کارمان قرار داديم زيرا اگر کوچک‌ترين بيماري، اپيدمي شود درمان آن سخت است.
وي با اشاره به وجود پزشک متخصص مقيم به صورت 24 ساعته اظهارکرد: مرکز بهداري ما تقريبا در حال تبديل شدن به يک بيمارستان است. براي اين کار برخي استانداردها بايد رعايت شود. مکاتبه با وزارت بهداشت و بازديدهايي انجام شده که انشاء الله مجوز آن را مي گيريم.
رييس زندان رجايي شهر افزود: ما بيشتر اعمال جراحي را که نياز به آي.سي.يو نباشد همين جا انجام مي‌دهيم و افراد همين جا بستري مي‌شوند و بعد از اينکه کارشان انجام شد داخل بند مي‌روند. سه سال است که گواهي ايزو دريافت کرديم که کار سختي است و لازمه آن رعايت استانداردهاست.
وي با اشاره به اينکه سازمان بهداشت جهاني چهار سال قبل در بين 12 کشور دنيا که بحث کلينک مثلثي را انجام دادند، رجايي شهر را به عنوان پايلوت اين مراکز انتخاب کرد، گفت: شايد بيشترين بازديد خارجي را ما داشتيم که کلينک مثلثي ما را ببيند.
حاج کاظم درباره‌ي اتوماسيون در بخش بهداشت و درمان زندان رجايي شهر گفت: در بحث بهداشت و درمان تمام سيستم، شبکه‌اي و آنلاين است. وقتي پزشک مريض را مي بيند. همان لحظه درکامپيوتر ثبت مي کند و براي او دارو مي نويسد داروخانه نسخه را مي بيند و مي پيچد و تحويل رابط آنها مي‌دهد و همان لحظه به زنداني داده مي شود يا اگر نياز به راديولوژي، دکتر قلب و اعصاب و روان يا هر تخصص ديگري باشد دکتر عمومي همان لحظه ارجاع مي دهد که اين کار به عنوان پايلوت در تمام زندانها در حال انجام است.
وي در خصوص فعاليت هاي روانشناسي و مددکاري زندان نيز گفت: ما روانشناس و مددکار مقيم داريم که از صبح با زندانيان مصاحبه و کار مي کنند.
/تحصيل و آموزش/
يک دانشجوي دکتراي حقوق جزا داريم
رييس زندان رجايي شهر درباره‌ي تحصيل و آموزش در اين زندان اظهارکرد: زندانيان ما در مقاطع تحصيلي مختلفي از نهضت تا ديپلم، فوق ديپلم، ليسانس، فوق ليسانس تحصيل مي کنند. براي اولين بار در کشور يک قبولي مقطع دکترا داشتيم که ما براي شرکت در آزمون به او مرخصي داديم و او در رشته حقوق جزا قبول شد و حتي مي خواهد در تز خود علاوه بر کشورهاي آسيايي روي کشورهاي اروپايي نيز تحقيقاتي را به انجام رساند. اين زنداني محکوميت مالي دارد.
حاج کاظم با بيان اينکه در رجايي شهر حداقل 30 زنداني در مقطع ليسانس هستند، گفت: براي شرکت در آزمون دوره ليسانس دفترچه آزمون توزيع مي شود اما زندانيان آزمون را در خود زندان مي‌دهند.
رييس زندان رجايي شهر با اشاره به اينکه يکي از خيرين، مرکزي را با 12 کلاس در زندان رجايي شهر تاسيس کرد، گفت: اين مرکز هم مرکز دانشگاهي و هم ابتدايي و متوسطه محسوب مي شود و کادر اين مدرسه از بيرون زندان مي آيند و مثل تمامي مدارس رسمي آموزش و پرورش است. ما هيچ دخل و تصرفي نداريم. نحوه ثبت‌نام هم مانند بيرون است. مدرکي که به دانشجوي قبولي داده مي شود مشخصات زندان در آن درج نشده است.
وي با اشاره به مزاياي ادامه تحصيل براي زندانيان گفت: زندانيان با اين کار هم باسواد مي‌شوند و وقت‌شان به بطالت نمي گذرد هم خانواده‌هاي‌شان روي آنها حساب باز مي کنند و پس از برگشت به جامعه پذيرش بيشتري نسبت به آنها وجود دارد.
/فني و حرفه اي/
امسال يکي از توليدکنندگان ايران خودرو شديم!
حاج کاظم با اشاره به وجود کارگاه‌هاي فني و حرفه‌اي کامل و تخصصي براي زندانيان زن و مرد، موضوعات اين کارگاه‌ها را براي مردان معرق، برق ساختمان، برق صنعتي، آرايشگري و سنگ تراشي عنوان کرد و افزود: اساتيد فني وحرفه اي هم از بيرون به اينجا مي‌آيند و در مدرکي که به زندانيان داده مي شود اسمي از زندان و زنداني نمي‌آيد. داشتن مدرک براي زنداني اين مزيت را دارد که در خارج زندان از مزاياي مدرکش استفاده کند.
وي با تاکيد به نقش و کارکرد مراکز مراقبت بعد از خروج در حمايت از زندانيان گفت: اين مراکز به زندانيان آزاد شده در زمينه‌هاي مختلف از جمله معرفي به بانک براي دريافت وام، درمان بيماري، خريد ابزار مورد نياز کمک مي کنند. حتي بيماران پر خطر يا کساني که متادون مصرف مي کند در خارج زندان رها نمي‌شود و از سوي اين مراکز تحت حمايت قرار دارند.
رييس زندان رجايي شهر با اشاره به اشتغال کارگران در کارگاه هاي نجاري، آهنگري و خياطي افزود: در قبال اين اشتغال به افراد دستمزد هم مي دهيم. ما دنبال سود نيستم بلکه دنبال اشتغال هستيم. همين که زنداني با اين درآمد به خانواده اش هزينه اي تحميل نکند کافي است.
وي با اعلام اين خبر که امسال جزء ليست توليد کنندگان برخي از قطعات ايران خودرو قرار گرفتيم، گفت: پيش از اين يکي از توليد کنندگان پالت‌هاي فلزي مگاموتور بوديم. ما سفارش توليد از بيرون مي‌گيريم و قرار داد بسته مي شود. حتي زندان‌هاي استان تهران زماني کل لباس فرم وزارت دفاع را توليد مي‌کردند.
حاج کاظم درباره توليد برخي ابزار ورزشي از سوي زندانيان که در پارک‌ها و بوستان‌ها قرار دارد گفت: دو "ست" را شهرداري تهران به ما داد. يک دست هم از شهرداري کرج گرفتيم. منتها بخشي از کارگاه را اجاره داديم که همين محصولات را با استفاده از پتانسيل زندانيان توليد مي کنند. ما بابت جا و زنداني مبلغي مي‌گيريم و به زنداني حقوق مي دهيم.
وي با تاکيد براينکه براي ما استفاده زنداني از فرصتش مهم است خاطرنشان کرد: اينکه اين کارگاه کار کند يا نکند سودي ندارد اما مساله مهم اشتغال زنداني است.
وي ميزان حقوق داده شده به زندانيان شاغل در کارگاه‌ها را از ماهي 20 هزار تومان تا ماهي 100 هزار تومان برآورد کرد و گفت: زنداني با اين مبلغ در زندان خرجش را مي گذراند و فشار روي خانواده اش نيست.
حاج کاظم با خاطرنشان کردن اينکه داشتن پول داخل زندان تخلف محسوب مي‌شود گفت: از هنگام ورود براي هر زنداني يک حساب پاسارگاد باز مي‌شود و پول داخل حساب و کارت عاب بانک در اختيار زنداني قرار مي‌گيرد. در هر اندرزگاه يک فروشگاه داريم که مايحتاج لازم را مي‌فروشد. مبلغ خريد از حساب زنداني کم مي‌شود. بعد از خارج شدن از زندان هم، او مي‌تواند با مراجعه به هر بانکي مبلغ داخل حساب را دريافت کند.
رييس زندان رجايي شهر در پاسخ به اين سوال که با توجه به جمعيت کيفري اين زندان آيا کمبودي وجود دارد، گفت: همه چيز ما تعريف شده و مشخص است. بايد طبق آيين نامه سازمان زندانها و مقررات موجود، همه امور از نظر مالي، اعتباري و حتي غذايي که هر روز به زنداني داده مي شود مشخص شود. در مورد کمبود فضا هميشه مشکل داشتيم اما کليات آن خوب است.
/اندرزگاه نسوان/
زنان را از پوسته‌ي داخلي زندان خارج مي‌کنيم
اندرزگاه نسوان يکي از 7 اندرزگاه زندان رجايي شهر است. در اين بخش زناني که کودک زير دو سال دارند در مکاني مجزا نگه داري مي‌شوند اما هواخوري آنها با ساير زندانيان زن مشترک است. در هواخوري اين اندرزگاه امکانات ورزشي و تور واليبال ديده مي‌شود.
يکي از زندانيان بند نسوان دختر 27 ساله‌اي با تحصيلات ديپلم و با اتهام معاونت در قتل است. او مي‌گويد: تاکنون يک‌سال و سه ماه را داخل زندان گذرانده و پرونده‌اش در مرحله اعتراض به راي است.
در آبدارخانه نيز تعدادي از زندانيان زن در حال پختن شله زرد روز عاشورا هستند. با دو تن از آنها که صحبت مي کنيم اتهامات خود را معاونت در قتل عنوان مي کنند.
زني هم با يک بچه کوچک 9 ماهه در آغوش به چشم مي‌خورد. او در زندان درس خوانده و اکنون در دانشگاه پيام نور ليسانس حقوق مي‌خواند. "زهرا" اتهام خود را قتل مزاحمش عنوان مي‌کند و مي‌گويد: 32 سال دارم و از سال 82 در زندان هستم و قبل از زندان فيزيک کاربردي مي‌خواندم. او کم اطلاع بودن از مسايل حقوقي را دليلي مي‌داند که او را به سمت انتخاب رشته حقوق سوق داده است.
حاج کاظم رييس زندان رجايي شهر درباره وضعيت فعلي بند نسوان خاطرنشان کرد: در حال حاضر با اينکه بند نسوان جزيي از زندان است اما درمانگاه جداگانه با پزشک، پرستار، روانشناس و مددکار مقيم دارند.
وي همچنين به کار برخي زندانيان زن در کارگاه هاي خياطي و گرفتن سفارش کار اشاره کرد و گفت: زناني که داراي بچه هستند، بچه ها تا 2 سالگي با مادرانشان هستند و خانم هاي باردار هم جدا نگه داشته مي‌شود و تا جايي که مي‌توانيم جيره غذايي شان را جدا مي دهيم که خودشان بپزند.
وي به تامين مايحتاج بچه‌ها در زمينه شيرخشک، پوشک و واکسن اشاره کرد و گفت: براي انجام زايمان‌ها، زنداني را به بيمارستان بيرون مي بريم. يکي دور روز بعد که پزشک تجويز کند فرد به اينجا برگردانده مي شود. حتي سعي کرديم اسباب بازي براي اين بچه ها مهيا کنيم. لباس نوزاد و وسيله براي آنها مي گيريم. در اين زمينه ها اصلا مشکلي نداريم.
حاج کاظم رييس زندان رجايي شهر درخصوص برنامه هاي آتي بند نسوان نيز گفت: اميدواريم ظرف دو يا سه ماه آينده فضاي 5 هزار متري را در اختيار بگيريم که قرار است به شکلي زيبا و تخصصي طراحي شود و خانم ها را از پوسته اصلي زندان خارج کنيم. در اين مکان جديد تجهيزات جداگانه در زمينه تحصيل، فني حرفه اي و ناهار خوري درنظر گرفتيم.
/ديني و قرآني/
كسب رتبه‌ي دوم مسابقات قرآني در سطح کشور
حاج کاظم در ادامه به برگزاري کلاس‌هاي احکام و عقيدتي اشاره کرد و گفت: در بحث قرآني موفقيت بسيار خوبي در سطح استان‌هاي تهران و کشور داشتيم. اگرچه نوع جرم زندانيان ما خاص است اما زندان رجايي شهر هميشه مقام اول استاني و تقريبا کشوري را به دست آورده البته امسال دوم کشوري شديم چون تيم دسته يک ما حبس سنگين داشتند و نتوانستيم آنها را براي رقابت‌ها بفرسيتم. در اندرزگاه قرآني هم افراد کار ديگري جز خواندن و آموزش قران ندارند.
وي افزود: نماز جماعت ظهر و عصر و مغرب و عشا برگزار مي‌شود. در هر اندرزگاه روحاني از بيرون داريم که مقيم خود اندرزگاه هستند و به آنها حقوق مي‌دهيم. اينها در روز ساعت هاي خاصي برنامه دارند.
وي گفت: ما در تمام مناسبت ها بدون استثناء مراسم داريم. تقريبا بيشتر موقع ها نذري پخش مي‌شود که يا از بيرون مي آورد يا خود زندانيان نذري دارند. در ماه رمضان خيلي شب‌ها افطاري داشتيم و نذري مي داديم.
اندرزگاه شماره 2 کتابخانه‌اي با بيش از پنچ هزار جلد کتاب ديني و ادبي هم دارد. کتابدار اين کتابخانه که خود به 15 سال حبس به اتهام آدم ربايي محکوم شده مي‌گويد: بيشتر کتاب‌هاي کتابخانه ديني است و زندانيان هم بيشتر کتب ديني مي خوانند. "راز" عنوان کتابي درباره مهارت هاي زندگي است که از بيشترين محبوبيت ميان زندانيان اين اندرزگاه برخوردار است. عضويت اين کتابخانه براي همه زندانيان امکانپذير است و برگ البسه آنها تا زمان بازگشت کتاب پيش کتابدار باقي مي ماند.
/اتوماسيون اداري/
سيستم اثر انگشت جلوي برخي اشتباهات را گرفت
حاج کاظم به بيان اينکه ما جز اولين جاهايي بوديم که اتوماسيون اداري را راه انداختيم گفت: اداره کل زندان‌هاي استان تهران جز اولين ادارتي است که اقدام به حذف کاغذ کرده است.
وي درباره مراحل کار از طريق اتوماسيون اداري گفت: نامه از دببرخانه به اينجا مي آيد. پس از امضاء آن را ارجاع مي دهيم. نامه از دبيرخانه مستقيم به سيستم اداره کل ما در تهران وارد مي شود. تمام زندان بدون استثناء شبکه دارد و اطلاعات به لحظه و ثانيه است.
حاج کاظم درباره سيستم اثر انگشت توضيح داد: سيستم اثر انگشت زندانيان در بدو ورود جلوي يکسري اشتباهاتي که گاهي در بحث آزادي و ورود و خروج و آما ر و ارقام رخ مي داد را مي گيرد که سيستم انگشت نگاري به صورت پايلوت انجام مي شود. همه اطلاعات به لحظه ثبت مي شود.
برنامه‌هاي درون زندان رجايي شهر به سرفصل‌هاي اين گزارش محدود نمي‌شود براي مثال يکي از اين برنامه‌ها امور ورزشي است که به اين منظور يک سالن چند منظوره داخل زندان وجود دارد که در آن امکانات مربوط به ورزشهاي واليبال ، فوتبال، سينما، پينگ پونگ و سن وجود دارد. همچنين در فضاي هواخوري هر اندرزگاه ورزش صبحگاهي انجام مي‌شود و امکان بسکتبال، پينگ پونگ و بدبينتون وجود دارد. ورزشکاران زنداني در مسابقات استاني و کشوري به رقابت مي‌پردازند. بخش هاي ديگر اين زندان مانند صدا و سيماي زندان نيز با دو دستگاه فرستنده و يک کانال برنامه‌هايي را براي زندانيان پخش مي‌کند و اخيرا شبکه مستقيم کربلا از ساعت 12 –14 نيز براي زندانيان پخش مي‌شود.
انتهاي پيام