درحالي قرار است براساس سند چشم‌انداز 20‌ساله‏‎ ،‎سهم ايران از تجارت جهاني گاز در پايان برنامه پنجم توسعه به 10 درصد و در سال 1404 به حدود 16 درصد برسد كه هم‌اكنون در بهترين شرايط ، سهم ايران در بازار جهاني گاز حدود دو درصد تخمين زده مي‌شود. به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ايران با دارا بودن 28 تريليون مترمكعب از ذخاير 181 ‎تريليون متر مكعبي جهان، 16 درصد از ذخاير گازي دنيا را در اختيار دارد و مطابق برآوردهاي كنوني براي رسيدن به سهم 16 درصدي حداقل به حدود 500 ميليارد دلار سرمايه‌گذاري نياز دارد‏‎.‎ اين درحاليست كه كشورهايي مانند روسيه با داشتن 28 درصد از سهم ذخاير‏‎ ‎دنيا 23 درصد سهم بازار، نروژ با داشتن 3.4 درصد از ذخاير جهاني 11 درصد سهم بازار،‎ ‎كانادا با داشتن3.4 درصد از ذخاير جهاني 9 درصد سهم بازار و کشورهاي الجزاير،‎ ‎اندونزي و مالزي با داشتن سهمي بين 2 تا 2.6 درصد ذخاير جهاني بين 5 تا 7‎ درصد سهم بازار را در اختيار دارند.‎ * * نگاهي به نياز اروپا به گاز ايران در مجموع اتحاديه اروپا حدود 17 درصد از کل انرژي جهان را مصرف مي‌کند كه طي سال‌هاي اخير مصرف گاز طبيعي در آن با نرخ ثابت 5.2 درصد در سال افزايش يافته است. قيمت‌هاي بالاي نفت، سياست‌هاي حفظ محيط زيست و توسعه نيروگاه‌هاي گازي از دلايل اصلي افزايش تقاضاي گاز در اروپا به حساب مي‌آيند. علاوه بر اين نياز به تنوع بخشي در واردات انرژي به ويژه گاز به شدت در اروپا مورد توجه قرار گرفته است، زيرا بخش عمده‌اي از گاز مصرفي اروپا از روسيه، نروژ و الجزاير تامين مي‌شود. پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد که وابستگي اروپا به گاز وارداتي تا سال 2030 به بيش از 75 درصد افزايش خواهد يافت. اين در حاليست كه بروز برخي مشکلات سياسي بين اروپا و روسيه كه گاهي با قطع گاز صادراتي در شراط سرماي شديد همراه بوده، عزم اروپا را براي متنوع‌سازي منابع تامين گاز تقويت کرده است. * * بررسي وضعيت صادرت گاز ايران به عراق و سوييس به گزارش ايسنا، براساس طرح جامع صادرات گاز در برنامه پنجم توسعه، صدور 35 ميليون متر مکعب گاز در روز به کشورهاي اروپايي در نظر گرفته شده است. به‌اين منظور طي سال‌هاي گذشته علاوه بر برنامه صادرات گاز به سوييس از مسير تركيه كه گام‌هاي نهايي را مي‌گذراند، مسيرهاي مختلفي مانند خط لوله پرشين، خط لوله نابوكو، خط لوله عراق‌ـ سوريه ـ ايتاليا، مسير تركيه ـ سوريه ـ مديترانه و درنهايت كشورهاي اروپايي بررسي شده است. در اين زمينه با صدور مجوز ترانزيت گاز ايران به سوريه و مديترانه از سوي دولت عراق، اين مسير در اولويت صادرات گاز به اروپا قرار گرفته است؛ به‌طوري‌كه گاز مورد نياز عراق براي مصارف داخلي روزانه بين هفت تا 10 ميليون متر مكعب است و به‌اين منظور روي ظرفيت خط لوله ششم سراسري براي صادرات گاز به عراق و سپس سوريه و مديترانه حساب باز شده است، زيرا اين خط لوله 110 ميليون متر مكعب ظرفيت دارد كه به جز ‌مصرف داخلي كشور كه تا افق 1403 به 50 تا 60 ميليون متر مكعب مي‌رسد، امكان صادرات روزانه حدود 60 ميليون متر مكعب گاز ديگر وجود دارد. همچنين خط لوله موجود صادرات گاز به تركيه 36 ميليون متر مكعب ظرفيت دارد كه قرارداد موجود براي صادرات 30 ميليون متر مكعب گاز به تركيه است. اين در حالي است كه تركيه حداكثر 26 ميليون متر مكعب گاز برداشت مي‌كند؛ بنابراين بين شش تا 10 ميليون متر مكعب ظرفيت مازاد خط لوله موجود است كه مي‌تواند به سوئيس صادر شود. * * وقتي نابوكو سياسي شد نابوكو عبارت است از ساخت خط لوله‌اي براي انتقال گاز طبيعي از شرق تركيه تا مركز اروپا. نقطه فيزيكي شروع خط لوله در چند كيلومتري مرز ايران و تركيه و در داخل خاك تركيه در ارزروم قرار دارد و نقطه پاياني آن در خاك اتريش و موضعي به نام بوم‌گارتن است. اين خط لوله قرار است از خاك پنج كشور تركيه، بلغارستان، روماني، مجارستان و اتريش عبور كند. طول آن 3300كيلومتر و حداكثر قطر آن 56 اينچ و ظرفيت نهايي آن 31ميليارد متر مكعب در سال برآورد شده است. درصورت وصل گاز به بوم‌گارتن كه يك ترمينال اصلي توزيع گاز است، عملاً گاز جاري در اين خط لوله به اكثر بازارهاي اروپايي خواهد رسيد. در نهايت قرار است نيمي از گاز عبوري به بوم گارتن برسد و بقيه در كشورهاي عبوري مصرف شود. مؤسسان اوليه اين كنسرسيوم حمل‌ونقل در خرداد 1381 پنج شركت OMV اتريش (كه 20درصد سهام آن متعلق به شركت سرمايه‌گذاري ابوظبي است)، MOLمجارستان، ترانس‌گاز‌ روماني، بلغار‌گاز بلغارستان و بوتاش تركيه بودند. بعدها و در بهمن 1386 شركت RWE آلمان هم به اين گروه پيوست. شايعاتي در رابطه با پيوستن گاز دو فرانس فرانسه هم منتشر شد، ولي ترك‌ها با پيوستن آنها مخالفت كردند. در پيش فرض‌هاي اوليه درخصوص منابع تأمين گاز اين طرح، كشورهاي آسياي ميانه و خاورميانه و مشخصا ايران، ‌آذربايجان، تركمنستان، مصر و عراق مطرح بودند كه سهم ايران از آن ميان 10 ميليارد متر مكعب بوده است و سهم آذربايجان 8، تركمنستان 6 و مصر و عراق نيز 6 ميليارد متر مكعب پيش‌بيني شده بود؛ ولي به‌تدريج با سياسي شدن اين پروژه ابتدا نسبت به وجود گاز كافي در ايران ترديد و در نهايت اعلام كردند كه برنامه‌اي براي استفاده از گاز ايران در نابوكو ندارند. به‌اين ترتيب در حال حاضر مسير عراق ـ سوريه ـ مديترانه از يك سو و مسير انتقال گاز صادراتي از تركيه به كشورهاي اروپايي از طرف ديگر جزو اولويت‌هاي صادرات گاز ايران هستند. در اين زمينه بايد ديد براي افزايش سهم ايران از تجارت جهاني گاز و به‌ويژه صادرات به اروپا چه مذاكرات جديدي پيش گرفته خواهد شد و سرانجام چه زماني گاز ايران اروپايي مي‌شود؟! انتهاي پيام