تلاش كارشناسان چند دستگاه با هدف رفع تهديد قنات‌ها براي آثار تاريخي
معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از بسته شدن تفاهم‌نامه‌اي با هدف سازمان‌دهي توان كارشناسي و فني اين سازمان، جهاد كشاورزي و امور آب در بحث قنوات كشور خبر داد. مسعود علويان‌صدر در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بيان كرد: با تشكيل يك گروه كارشناسي در ارتباط با بحث قنوات در كل كشور كه بخش‌هاي مختلف آن به جهاد كشاورزي، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و امور آب مربوط است، تفاهم‌نامه‌اي با هدف بررسي و سازمان‌دهي توان كارشناسي و فني اين بخش‌ها درباره‌ي قنوات بسته شد. او با تأكيد بر اين‌كه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به‌تنهايي نمي‌تواند از عهده‌ي انجام اين كار برآيد، اظهار كرد: اين قضيه نيازمند يك همت ملي است و بايد همه‌ي متوليان امر در اين قضيه وارد شوند. وي هم‌چنين با اشاره به برگزاري جلساتي در بحث قنوات با جهاد كشاورزي و امور آب و انجام پژوهش‌هاي مستمر در اين زمينه، يكي از مشكلات عمده‌ي قنوات را بهره‌برداري نامناسب از آب‌هاي زيرزميني دانست و گفت: با ايجاد چاهي عميق در دل زمين، حيات را از قنوات مي‌گيريم و وقتي يك قنات حيات نداشته باشد، به‌مرور فرسوده مي‌شود. به همين دليل، قصد داريم با جديت ايجاد يك سيستم مونيتورينگ را كه بتواند حيات قنوات را تضمين كند، پي‌گيري كنيم. اميدواريم بتوانيم در اين قالب، حركت خوبي را آغاز كنيم. معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با اشاره به در دست تهيه بودن پرونده‌ي قنوات براي ثبت جهاني و مد نظر قرار دادن اين سيستم مونيتوينگ براي حفاظت از قنوات ايران، ادامه داد: با توجه به اين‌كه جهت‌گيري ما حركت به سمت ثبت جهاني اين بحث است و شش‌ماه از آغاز اين كار مي‌گذرد، پرونده‌ي آن در حال آماده شدن است؛ ولي به‌دليل گستردگي موضوع و اين‌كه قصد پوشش دادن كل قنوات را در اين سطح داريم، براساس برآورد كارشناسان، يك فاصله‌ي زماني دو ساله براي ثبت اين پرونده نياز است. به همين دليل، سال آينده در نظر داريم پرونده‌ي قنوات را كامل كنيم. علويان‌صدر ارزش قنوات ايران را بالاتر از بحث ثبت جهاني دانست و گفت: بايد در كنار ثبت آن‌ها، همه‌ي ابزارها، امكانات و ظرفيت‌هاي حفاظتي، كنترلي، نظارتي و تداوم جريان حياتي را در قنوات احيا كنيم. ما به‌دنبال برنامه‌ريزي كامل در اين زمينه هستيم و چون شهرهايي مانند سبزوار و كرمان با اين بحث به‌طور جدي روبه‌رو هستند و حتا آثار تاريخي در اين شهرها تهديد مي‌شوند، نمي‌توانيم با اين بحث، موضعي برخورد كنيم. او ايجاد اين‌گونه مشكلات براي قنوات و آثار تاريخي را مختص به يك مكان و شهر ندانست و بيان كرد: خواسته يا ناخواسته به‌دليل آشنا نبودن سيستم مديريت شهري با سيستم قنوات، آن‌ها مسدود شدند و سطح ايستايي آب‌هاي زيرزميني بالا آمد. به‌دنبال آن، اين مشكلات نه‌تنها در بافت‌هاي تاريخي و مسجدجامع سبزوار كه در ديگر بناهاي عمومي هم ايجاد شده است و مي‌شود. به همين دليل، بايد همه‌ي عوامل در كنار هم ديده شوند و بحث‌هايي مانند ساخت‌وساز‌ها، سيستم مديريت شهري، استفاده از آب‌هاي زيرزميني و مسير قنوات را كنار هم بچينيم و سپس آن‌ها را با يك برنامه‌ريزي در قالب يك سيستم مديريتي هدايت كنيم. وي گفت: در مقطعي ما به بحث اهميت قنوات توجه نمي‌كرديم و فكر مي‌كرديم يك تكنولوژي وارداتي به‌عنوان چاه عميق مي‌تواند نياز ما را به آب به‌راحتي تأمين كند؛ اما فكر نمي‌كرديم با اين كار به قنوات آسيب وارد مي‌كنيم و چاه هم نمي‌تواند ظرافت، دقت و كيفيتي را كه قنوات دارند، به ما بدهد. او جايگزين كردن دوباره‌ي قنوات با تكنولوژي وارداتي ايجاد چاه‌هاي عميق را نيازمند زمان و همكاري ارزيابي و اظهار كرد: مردم، اداره‌ها و نهادهاي مربوط و همه‌ي متوليان بايد دست‌به‌دست هم دهند تا بتوانيم قنوات را دوباره احيا كنيم. معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري افزود: قنات‌هاي ايران يك يا دو كيلومتر نيستند، آن‌ها صدها كيلومترند كه بخش اعظم‌شان اكنون جاري است و حيات دارد و فقط برخي از آن‌ها مشكل دارند. علويان‌صدر با اشاره به انجام يك كار مطالعاتي خوب و مناسب براي قنوات كرمان، ادامه داد: قنوات كرمان را آسيب‌شناسي كرديم. امسال امور آب اعتبار خوبي را براي اين موضوع اختصاص داده است تا بتوانيم بحران افزايش سطح ايستايي آب‌هاي زيرزميني را برطرف كنيم. او گفت: اميدواريم نتيجه‌ي اين كار، احياي قنات‌ها باشد و مشكلي كه اكنون مسجدجامع، بازار، حمام‌هاي تاريخي و بافت كرمان با آن روبه‌روست، برطرف شود. وي تأكيد كرد: اين پروژه، يك پروژه‌ي يك‌شبه نيست كه درباره‌ي آن بتوان سريع تصميم‌گيري كرد، بلكه نخست بايد مطالعه شود و پس از تعيين مشاور، بررسي‌ها و تصميم‌هاي اصولي در اين زمينه گرفته شود تا بتوانيم قنات‌هاي ايران را دوباره احيا كنيم. به گزارش ايسنا، حدود 13سال از اجراي طرح فاضلاب شهري و مسدود كردن قنات‌هاي قديمي شهر سبزوار كه سبب كور شدن مسير يكسري قنات‌ها شد، مي‌گذرد. به‌دنبال اين مسدود شدن، آب‌هاي زيرزميني در سبزوار به‌مرور بالا آمد و به‌جز برخي خانه‌هاي قديمي و فرسوده، يكي از مهم‌ترين بناهاي تاريخي شهر، يعني مسجدجامع سبزوار در معرض تخريب جدي قرار گرفته است. هم‌چنين حدود دوسال پيش، معاون حفظ و احياي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري كرمان از بالا آمدن سطح آب‌هاي زيرزميني در بافت قديمي كرمان خبر داد و گفت كه آب به‌شدت به كف برخي سازه‌هاي تاريخي كه در عمق قرار دارند، نفوذ كرده است. انتهاي پيام