گنبد قابوس براي ثبت جهاني آماده مي‌شود؛ اما پي‌گيري پرونده‌ي آن پس از مونيتورينگ برج با هدف مشخص كردن ميزان انحراف آن انجام مي‌شود. با اين حال، گنبد قابوس با معضل ديگري نيز مواجه است كه بايد پيش از بازديد كارشناسان يونسكو برطرف شود و آن نفوذ فاضلاب سازه‌هاي اطراف به اين برج است كه اثر آن را به‌وضوح روي بنا مي‌توان ديد. به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، گنبد قابوس بلندترين بناي آجري جهان است كه بر فراز تپه‌اي خاكي كه حدود 15 متر از سطح زمين بلندتر است، قرار دارد. اين برج در زمان سلطنت شمس‌المعالي قابوس بن وشمگير بنا شد. ارتفاع آن حدود 54 متر است، حدود 11 متر ريشه دارد و اين دليل پايداري گنبد قابوس به‌شمار مي‌آيد. اين برج در سال 1310 در فهرست آثار ملي ثبت شد و همان سال، نخستين مرمت آن صورت گرفت. سال 1348 نيز يك‌بار ديگر تزيينات آجري آن مرمت شد. اين برج در معرض بادهاي غربي قرار دارد و همين موضوع سبب رشد گياهاني روي سطح آن شده است. گاهي مواقع هم اين برج محلي مناسب براي لانه‌سازي پرندگان مي‌شود. براي همين در سال 1386 مرمت اضطراري با هدف پاك‌سازي بنا انجام شد. حميد عمراني ـ معاون ميراث فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان گلستان ـ در اين‌باره گفت: در اين طرح به‌مدت سه‌ماه داربستي اطراف برج بسته شد تا سطح برج را با مواد جديدي، از فضله‌ي پرندگان و گياهان پاك كنند؛ اما هم‌چنان شاهد رشد گياهان و حضور پرندگان هستيم. يادگارنويسي هم كه به‌نظر جزو لاينفك تزيينات بناهاي تاريخي است، در اين برج نيز ديده مي‌شود و عجب آن است كه حتا ارتفاع بلند اين ميل آجري مانع اين رفتار نشده است! عمراني در اين‌باره بيان كرد: اين بنا، مأمور حفاظتي دارد؛ اما موضوع يادگارنويسي به فرهنگ مردم برمي‌گردد. با اين همه، هر سال و هر چند وقت يك‌بار كه برج را تميز مي‌كنيم، شاهد تكرار اين رفتارها هستيم. حتا وقتي داربستي براي پاك‌سازي سطح گنبد بسته بوديم، افرادي از اين امكان براي يادگارنويسي روي گنبد برج استفاده كردند! حال با وجود آن‌همه وقت و هزينه براي پاك‌سازي گنبد قابوس، هم‌چنان اثر يادگاري‌ها، گياهان هرز و پرندگاني كه از اين برج به‌عنوان محلي امن براي آشيانه‌سازي و ديده‌باني استفاده مي‌كنند، ديده مي‌شود. موضوع ديگري كه عمراني به آن اشاره مي‌كند، آزادسازي حريم گنبد قابوس است. او گفت: حريم برج شخص شده است و براي اجراي طرح آزادسازي اين حريم از فرمانداري و شهرداري گنبد كمك گرفته‌ايم و تلاش مي‌كنيم بودجه‌اي بگيريم تا فضاي اطراف آن آماده شود، چون اعتبار موجود اصلا كافي نيست. برج با آن‌كه روي تپه‌اي با ارتفاع 15 متر قرار دارد، اما حريم آن كاملا با خانه‌هاي مسكوني پوشيده شده است. محوطه‌ي اطراف برج نيز با وجود آن‌كه ساخت‌وسازي در آن نشده، اما فضاسازي در شأن بلندترين ميل آجري جهان را ندارد، به‌طوري كه اطراف آن با علف‌هاي هرز پوشيده شده است و سازه‌هاي فلزي دارد. به گفته‌ي مسؤول ميراث فرهنگي استان گلستان، اين سازه‌هاي فلزي اصلا در نقاط مناسبي نصب نشده‌اند. همچنين به‌نظر مي‌رسد، درباره‌ي رنگ و محل پروژكتورهايي كه براي زيباتر كردن برج در شب، در پاي آن نصب شده‌اند، كارشناسي نشده است. معاون ميراث فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري گلستان درباره‌ي حريم گنبد قابوس، اظهار كرد: چهار طرف را در حريم مشخص كرده‌ايم و تا كنون پول يك قسمت را براي خراب كردن به شهرداري داده‌ايم تا پس از آزادسازي، براي محوطه‌سازي اقدام كنيم. او به رطوبت اطراف برج و داخل بنا كه اكنون به‌وضوح قابل مشاهده است، اشاره كرد و افزود: روند شهرسازي در حريم گنبد سبب نفوذ فاضلاب به اين بناي تاريخي شده است و نياز بود، در ساخت‌ها به ايجاد سيستم فاضلاب توجه شود. عمراني به بحث‌هاي مطرح‌شده درباره‌ي انحراف اين برج به سمت شمال غرب اشاره كرد و گفت:‌ اين برج كج نشده و فرضيه‌ي مطرح‌شده بيش‌تر به‌خاطر حالت مخروطي برج است؛ اما قرار است موضوع مونيتورينگ را براي بررسي اين انحراف دنبال كنيم. وي ادامه داد: در سال 1389 مطالعات سازه‌يي را براي ايستايي آغاز كرديم و مسؤولان مربوط قول دادند براي تكميل اين مرحله از كار، اعتبار لازم را تأمين كنند. او تأكيد كرد: اكنون برج در معرض خطر نيست و همه از آن حمايت مي‌كنند. انجام اين مطالعه نيز جزو مراحل ثبت جهاني گنبد قابوس است. عمراني با بيان اين‌كه گمانه‌زني‌ اطراف برج پايان يافته است، درباره‌ي كاوش‌ها براي شناسايي تپه‌ي باستاني اين گنبد، گفت: كاوش‌هايي روي اين تپه انجام شده و اشيايي كه گوياي تاريخ آن است، به‌دست آمده، اما براي اجراي كامل اين كار بايد ابتدا يك تا يك‌ونيم متر تپه را شيب‌بندي كنيم و پس از پايان كار، براي محوطه‌سازي گنبد قابوس كه اكنون سازه‌هاي آهني و پوشش گياهي نامناسب دارد، اقدام كنيم. انتهاي پيام