ناشران عمومي از نمايشگاه کتاب تهران ميگويند
ناشران عمومي حاضر در بيستوسومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران به ارزيابي نمايشگاه امسال پرداختند. به گزارش خبرنگار بخش کتاب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در سالن ناشران عمومي که در شبستان مصلا واقع شده است، کولرها و سيستم تهويه در تمام مدت ساعتهاي نمايشگاه کار ميکند و تقريبا هيچ ناشري از وضعيت هوا گله ندارد؛ اما انبوه بازديدکنندگان و راهروهاي باريک و کمعرض، آمدورفت را در سالن ناشران عمومي تا حدودي با دشواري روبهرو ميکند. از ديگر مسائل اين بخش اين است كه برخي به ترتيب الفبايي چينش غرفهها انتقاد دارند و معتقدند، شايد اگر دقت بيشتري به خرج داده ميشد، بازديدکنندگان در شلوغي و ازدحام نمايشگاه، راحتتر ميتوانستند غرفهي مورد نظرشان را پيدا کنند. مثلا ناشري حرف اول عنوان نشرش چيز ديگري است؛ اما با آوردن عنوان «مؤسسه»، «شرکت» يا «نشر» در آغاز نام انتشارت، در حرفي ديگر قرار گرفته است. از سويي، ديده ميشود که ناشري با حرف آغازين «قاف» در رديف «ميم» جاي گرفته است. هرچند كه در ابتدا و انتهاي همهي راهروها، فهرست ناشران حاضر در آن راهرو با شمارهي غرفهشان نصب شده است. ضمن اينكه ميزهاي اطلاعرساني نمايشگاه هم در بين هر چند راهرو مستقرند كه البته همواره با ازدحام مراجعان مواجهاند. از سوي ديگر، برخي ناشران از وجود برخي ناهماهنگيها در امور اطلاعرساني و تقسيمبندي نمايشگاه گله دارند. براي نمونه، غرفهدار نشر فراروان از اينکه نام اين انتشارات در بانک اطلاعات كتاب و ناشران به نام «شرکت» فراروان ثبت است، گلهمند است و اين مسأله را ناشي از ناهماهنگي در برگزاري نمايشگاه عنوان ميكند و ميگويد: در سه، چهار روز نخست فعاليت، اطلاعات نشر ما به نام شرکت فراروان در بانک موجود بود، همين مسأله سبب سردرگمي مخاطبان ما شده بود و بر روي فروشمان تأثير مستقيم گذاشت. غرفهدار انتشارات آهنگ ديگر هم از اينکه آنها را در حرف «شين» جا دادهاند گله دارد و ميگويد: ما در دورههاي گذشته در حرف «الف» بوديم و مخاطبان آثارمان به راحتي ما را پيدا ميکردند؛ اما امسال اينطور نيست. بازديدکنندگان از بانک اطلاعات کتاب هم كه جستوجو ميکنند، به نتيجهاي نميرسند؛ چون ما را در «الف» جستوجو ميكنند. اما غرفهدار نشر آگه ميگويد، مردم به وضعيت كمبود فضاي راهروها عادت کردهاند. او همچنين عنوان ميكند، فروششان نسبت به جايي که در اختيارشان قرار گرفته، خوب است؛ اما درخواست غرفهي بزرگتري را داشتهاند که محقق نشده است. غرفهدار انتشارات آخرين وصي که عرضهکنندهي آثار ديني است، سال نخست است که در نمايشگاه شرکت ميکند و ميگويد: ما تجربهي حضور نمايشگاهي نداريم، با اين حساب، همه چيز خوب است. البته کارتخوانها هنگام عصر به دليل شلوغي جواب نميدهند. از ديگر مسائل شبستان اين است كه درهاي شبستان از راهرو شمارهي بيستوسوم به بعد بسته است و جمعي از ناشران که در مجاورت اين درها غرفه دارند، از اين مسأله گلهمندند و ميگويند، اين امر در فروششان تأثير گذاشته است. نشر صالحان از جملهي اين ناشران است و ميگويد، در اين بخش به دليل اينکه مصلا در دست ساختوساز است، درهاي مجاور غرفهي راهرو بيستوسوم به بعد بسته است و همين موضوع امکان اين را که بازديدکنندگان بتوانند از اين درها رفتوآمد کنند، ميگيرد. همچين غرفهداران نشر کشف الغظا و کتاب دانش از اين مسأله گله دارند. غرفهدار کشف الغطا ميگويد، جدا از اين موضوع، ترافيک کارتخوانها و در دسترس نبودن شبکه سبب ميشود بازديدکنندگاني که وجه نقد همراه ندارند، از خريد کتاب بازبمانند. اما غرفهدار نشر کتاب دانش ميگويد، ارزش حضور در نمايشگاه لزوما به فروش ربطي ندارد؛ ولي راستش ناهماهنگي در ارائهي خدمات و تسهيلات سبب ميشود انتظار شرکتکنندگان از نمايشگاهي با عنوان بينالمللي برآورده نشود؛ مثلا تا لحظهي آخر معلوم نبود که ميتوانيم در نمايشگاه شرکت کنيم يا نه و از سويي بعد از گذشت چند روز از فعاليت نمايشگاه، کارتخوان ما را نصب کردند. از قرار معلوم وضعيت همين است. از سويي، غرفهدار نشر کوير ميگويد، مرجعي براي سؤال دربارهي ارزيابي از نمايشگاه نيست. همينطور غرفهدار نشر ستارهها که عرضهکنندهي آثاري مرتبط با ادبيات دفاع مقدس و سرداران جنگ است، پاسخ را به فرصتي مناسب واميگذارد. غرفهدار پژوهشگاه فرهنگ و انديشهي اسلامي هم ميخواهد که با روابط عمومي هماهنگ شود! غرفهدار مؤسسهي انتشارات کيهان ميگويد: الحمدالله همه چيز خوب است. خدماتي که به ما ارائه کردند، تسهيلاتي که داده شد و همچنين بازديد و فروش عالي بود. غرفهدار نشر ضريح از عبارت «بد نبود» براي توصيف فروش در نمايشگاه استفاده ميکند و ميخواهد عنوان شود كه غرفهاش کوچک است و با توجه به آثاري که طي سال گذشته منتشر کرده بودند، بايد متراژ غرفهي بيشتري به آنها داده ميشد. غرفهدار صحيفهي خرد از معدود ناشران حاضر در اين دوره از نمايشگاه است که ميگويد: ما براي فروش آثار به نمايشگاه نيامديم. البته فروش هم داشتيم؛ اما از آنجايي که با هدف فروش نيامديم؛ پس مبناي ارزيابي ما از نمايشگاه مسائل ديگري است. ما سعي کرديم نشرمان را معرفي کنيم و در اين بازار بزرگ کتاب براي آثارمان بازاريابي کنيم؛ اما اين مسأله در نمايشگاه کتاب تهران کمتر تحقق پيدا ميکند. غرفهدار نشر کتاب سبز هم ترجيح ميدهد در پاسخ به ارزيابياش از نمايشگاه كتاب امسال، از تجربهي حضورش در دورههاي قبل کمک بگيرد و بگويد، راستش سالهاي قبل بهتر بود. فروش به قدري نبوده که ما را راضي نگه دارد. مؤسسهي تنظيم و نشر آثار امام خميني (ره) و صدرا (ناشر آثار شهيد مرتضي مطهري) هم که که در کنار هم قرار گرفتهاند، غرفهبندي متفاوتتري را نسبت به ساير ناشران تجربه کردهاند. به گفتهي غرفهدارانشان، در طراحي غرفهها از چند طراح دکور کمک گرفتهاند تا بازديدکنندگان بتوانند سراغ قفسههاي کتاب بروند، اثر مورد نظرشان را ورق بزنند و انتخاب کنند. مدير غرفهي نشر صدرا ميگويد، همچنان مثل دورههاي گذشته آثار استاد خوانده ميشود و اين نيست که خريدهاي عمده صورت بگيرد؛ کتابها تکفروشي به فروش ميرود که اين نشان از توجه به آثار استاد دارد. غرفهدار نشر گلي از ديگر ناشران مستقر در بخش عمومي است که ميگويد: جاي ما خوب نيست. ته سالن هستيم. درست است ترتيب الفبايي است که اين را تعيين ميکند؛ اما راستش مخاطبها در همان راهروهاي نخستين کتابهايشان را ميخرند. ما سال گذشته، دست کم 14 ميليون تومان فروختيم؛ چون در ورودي شبستان بوديم؛ اما امسال چون حروف الفبا از در ورودي شبستان شروع شده است، برخلاف سال گذشته، سهم ما ته سالن شده است. امسال دو ميليون هم نفروختهايم. غرفهدار نشر امرود ميگويد: فروش نسبت به دورهي گذشته کمتر بوده است. هرچند استقبال بد نيست؛ اما فروش رشد چشمگيري نداشته است. اين را هم اضافه کنم که نمايشگاه ميشد با نظم و هماهنگي بيشتري برگزار شود که اين اتفاق رخ نداده و بههمريختگي مشهود است. غرفهدار نشر محمد هم از نبود امکان براي ناشران براي معرفي آثارشان و تبليغ آنها گله ميکند و تأکيد دارد که کتاب بايد در طول سال تبليغ شود. تبليغ کوتاهمدت جواب نميدهد. او از برخي ناشراني که ضوابط را رعايت نميکنند، شديدا انتقاد ميكند و ميگويد: ببينيد غرفهبنديهاي هرساله بر اساس حروف الفباست. يک سال حرف الف از آخر شبستان آغاز ميشود، يک سال از اول شبستان. اين ترتيب الفبايي چيده ميشود، خب اين بين، برخي ناشران هستند که ميآيند دو نام انتشاراتي ثبت ميکنند، يکي در حروف اول الفبا مثلا «انتشارات فلان» و يکي هم در حروف آخر در حرف «ميم» يا «نون». هر سال اينها با يک عنوان از اين مجوزهاي نشر درخواست حضور در نمايشگاه را ميدهند و از اينرو هميشه در صدر سالن شبستان هستند که اين غيراخلاقي است. غرفهداران معمولا از پوستر کتابها و شخصيتهاي ادبي - فرهنگي براي تزيين غرفهشان استفاده کردهاند. غرفهدار انتشارات انجمن شاعران ايران ميگويد، ما پوستر فروغ را در غرفه در کنار برخي از ديگر چهرههاي شعر معاصر نصب کرده بوديم که خواستند آن را برداريم و همچنين از عرضهي پوستر اين شاعر خوداري کنيم. اين غرفهدار از غرفهاي که در اختيار آنها قرار گرفته، گله دارد و ميگويد، ما سال گذشته غرفهاي با همين متراژ داشتيم؛ در حالي که از سال گذشته تا الآن شمار کتابهاي منتشرشدهي ما خيلي بيشتر شده است. طبيعي بود که غرفهي بزرگتري را در اختيارمان ميگذاشتند. مدير نشر مرواريد هم نمايشگاه کتاب را يک اتفاق فرهنگي فرخنده توصيف ميكند و در عين حال ميگويد: اما راستش مسؤولان قدري کمسليقه هستند. غرفهداري هم که خواست اصلا از نام انتشاراتش سخني به ميان نيايد و تا وقتي كه مطمئن نشد چيزي نوشته نميشود، سخن نگفت، در آخر به اين جمله اكتفا كرد كه «همه چيز آرومه»! برخي ناشران ديگر هم با تأكيد بر اينكه نامي از آنها و مثالهايي كه ميآورند، برده نشود، تأكيد داشتند كه در زمينهي اجراي ضوابطي چون ممنوعيت عرضهي آثار قبل از سال 1384 و همچنين قرار نگرفتن آثار ناشران در غرفههاي ديگر، سليقهيي رفتار ميشود. انتهاي پيام