شايد حدود دو سال پيش كه مديرعامل شركت تهيه و توليد مواد معدني ايران از مذاكره با شركت استراليايي يونيون كاپتيال براي احداث كارخانه پرعيار سازي سرب و روي در كنار معدن مهدي‌آباد خبر مي‌داد، خود نيز نمي‌دانست حتي با گذشت دو سال نيز اين وعده عملي نخواهد شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، معدن سرب و روي مهدي آباد يكي از بزرگ‌ترين ذخاير دنياست كه به دليل پايين بودن عيار خاك آن، پس از استخراج قابل استحصال نبوده و بايد پس از تغليظ در كارخانه پرعيار سازي، به مصرف كارخانه‌هاي استحصال كننده سرب و روي برسد.
با اين حال اگرچه از حدود دو سال پيش مساله احداث كارخانه پرعيارسازي در كنار معدن سرب و روي مهدي‌آباد به جديت مطرح بوده و شركت تهيه و توليد مواد معدني به عنوان متولي معدن، بارها خبر از نهايي شدن توافق‌ها در اين زمينه داده، ولي با اين حال هنوز اين اتفاق نيافتاده است.
استراليايي‌ها به زودي مي‌آيند!
درست يك سال پس از اعلام مديرعامل شركت تهيه و توليد مواد معدني ايران در خصوص در جريان بودن مذاكرات با شركت استراليايي يونيون كاپتيال براي احداث كارخانه پرعيار سازي سرب و روي در كنار معدن مهدي‌آباد بود كه وي در گفتوگويي ديگر در آذر ماه سال گذشته از نهايي شدن اين مذاكرات خبر داد.
اردشير سعدمحمدي گفته بود: "مذاكرات با شركت استراليايي يونيون ريسورس براي ساخت كارخانه فرآوري روي در كنار معدن مهدي‌آباد به زودي نهايي خواهد شد. حود يك تا دو هفته آينده جلسه‌اي با اين شركت برگزار و صحبت‌ها نهايي خواهد شد كه اميدواريم ساخت كارخانه فوق از سوي اين شركت استراليايي آغاز شود."
از آن تاريخ تاكنون نيز يك سال ديگر گذشته است، اما هنوز خبري از نهايي شدن توافقي كه قرار بود دو هفته‌اي نهايي و كار احداث كارخانه آغاز شود، نيست.
وعده‌اي كه عملي نشد
در سال 1385 شركت استراليايي يونيون ريسورس به عنوان برنده مناقصه معدن سرب و روي مهدي آباد تعيين شد. اين معدن از سوي شركت يونيون ريسورس به عنوان دومين معدن بزرگ سرب و روي جهان نام‌گذاري شده و از سه سال پيش تاكنون قرار است كه كارخانه پرعيار سازي را در كنار معدن مهدي‌آباد احداث كند.
خاك معدن مهدي‌آباد به دليل پايين بودن عيار آن ابتدا بايد با استفاده از سيستم پرعيارسازي در كارخانه، پرعيار شده و پس از آن نسبت به تهيه شمش در كارخانه‌هاي فرآوري سرب و روي اقدام شود.
مديرعامل شركت تهيه و توليد مواد معدني ايران در گفتوگويي در مرداد سال گذشته در اين خصوص گفته بود: " شركت يونيون ريسورس مطالعات امكان‌سنجي خود را درباره احداث كارخانه فرآوري روي در معدن مهدي‌آباد انجام داده و نتيجه آن نيز مثبت بوده است و آماده‌ايم هر زمان كه آن‌ها اعلام آمادگي كنند، احداث كارخانه عملي شود".
استخراج مي‌كنند، اما نمي‌فروشند!
اما گذشته از عملي نشدن وعده احداث كارخانه پرعيار سازي در كنار معدن مهدي آباد، مساله چگونگي فعاليت شركت تهيه و توليد مواد معدني ايران در مهدي‌آباد نيز خبرساز شده است؛ به گونه‌اي كه در شرايطي كه مديرعامل شركت تهيه و توليد مواد معدني در آذرماه سال 1386 اعلام كرده بود كه " قول مي‌دهم تا پايان سال جاري حداقل 20 هزار تن خاك روي استخراج كنيم"، اما بنابر گفته‌هاي صنعتگران، از آن سال تاكنون حتي يك گرم از خاك معدن مهدي‌آباد نيز تحويل كارخانه‌هاي فرآوري كننده سرب و روي نشده است.
هوشنگ احمدپور ـ كارشناس سرب و روي ـ در مهرماه سال جاري در گفتوگويي اعلام كرد: " در طول چند سال اخير با وجود آن‌كه مديريت شركت تهيه و توليد مواد معدني هر ساله آمار مختلفي را در خصوص استخراج خاك معدن مهدي‌آباد اعلام كرده، اما تاكنون حتي يك گرم از خاك مهدي آباد نيز به صنعت سرب و روي كشور فروخته نشده است".
اگر انگيزه راه‌اندازي نداريد، واگذار كنيد
شايد به دليل سابقه چند ساله مديريت شركت تهيه و توليد مواد معدني در معدن مهدي‌آباد بود كه حدود يك ماه پيش يوسف مرادلو - رييس هيات مديره انجمن سرب و روي ايران - در گفتوگويي با انتقاد از فعال نبودن اين معدن اعلام كرد كه " انگيزه‌اي براي راه‌اندازي معدن سرب و روي مهدي آباد وجود ندارد. با توجه به اطلاعات موجود، در حال حاضر معدن مهدي آباد عملا توليدي ندارد و فعاليتي براي راه‌اندازي آن صورت نمي‌گيرد".
وي با بيان اين‌كه در شرايط فعلي انگيزه‌اي براي راه‌اندازي معدن مهدي‌آباد وجود ندارد گفته بود كه تنها راهكار حل مساله واگذاري معدن مهدي آباد به كل صنعت سرب و روي است تا صنعتگران بخش خصوصي خودشان معادن سرب و روي را با حفاظت بهينه و با حفظ صرفه و صلاح ملي راه‌اندازي و مديريت كنند.
مهدي‌آباد در انتظار تعيين تكليف نهادهاي نظارتي
شايد با توجه به اين مسائل و در نظر گرفتن صرفه و صلاح ملي است كه يك كارشناس سرب و روي پيشنهاد تعطيلي معدن سرب و روي مهدي آباد را مطرح مي‌كند تا اگر فعاليت شركت تهيه و توليد مواد معدني در اين معدن خروجي ندارد، لااقل سرمايه‌هاي ملي نيز بيهوده در آنجا هزينه نشود.
هوشنگ احمدپور ـ كارشناس سرب و روي ـ با اين ادعا كه اقدامات انجام شده در معدن مهدي‌آباد صوري و بيشتر براي گذراندن وقت و خالي نبودن عريضه است، مي‌گويد:" در شرايطي كه شركت تهيه و توليد سالانه حدود پنج ميليارد تومان در اين معدن هزينه مي‌كند، اما تاكنون يك گرم نيز فروش نداشته است، بنابراين بهتر است براي جلوگيري از صرف بدون نتيجه بيت‌المال، معدن را به طور كلي تعطيل كنند".
به گفته وي در آن صورت حداقل از هزينه شدن بي‌مورد بيت‌المال جلوگيري شده و مي‌توان اين مبلغ را در جاهاي ديگري كه نتيجه داشته باشد، هزينه كرد.
با توجه به اتفاقات رخ داده در مديريت معادن سرب و روي كشور و اظهارات فعالان اين بخش به نظر مي‌رسد كه معدن مهدي‌آباد نيز همچون معدن سرب و روي انگوران، تا زماني كه نهادهاي نظارتي براي تعيين تكليف و بررسي نوع مديريت در آن اقدام نكنند، تعيين تكليف نخواهد شد.
انتهاي پيام