در حالي به‌تازگي مديرعامل شركت ذخيره‌سازي گاز از آغاز تزريق گاز به ميدان سراجه تا پايان امسال خبر و تاكيد كرده كه قرار بوده اين كار از سال 1391 آغاز شود، نگاهي به آمار رسمي شركت ملي گاز طي سال‌هاي گذشته نشان مي‌دهد طبق آخرين اخبار بايد عمليات تزريق و حتي برداشت از اين ميدان در سال 1388 عملياتي مي‌شده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، به تازگي مسعود سامي‌وند با اعلام اينكه با توجه به قرارداد خريد توربوكمپرسورهاي مورد نياز تزريق در سراجه با كمترين قيمت و زمان ممكن، تزريق به اين ميدان طي سال جاري انجام مي‌شود.
اين در حاليست كه وي در فروردين سال 1387 گفته بود كه در زمستان امسال روزانه 3 تا 4 ميليون متر مكعب گاز توليدي از ذخيره مخزن سراجه قم در خط مصرف قرار خواهد گرفت.
او با تاكيد بر اينكه در فاز اول طرح ذخيره‌سازي ميدان سراجه قم 9 حلقه چاه حفر خواهد شد كه چهار حلقه چاه آن قديمي است و به وسيله شركت نفت مناطق مركزي تعمير و تكميل خواهد شد، خاطرنشان كرده بود كه عمليات مربوط به تسهيلات سرچاهي، احداث خطوط انتقال گاز چاه‌ها، مركز جمع‌آوري گاز و خط لوله 16 اينچ انتقال گاز را نيز شركت نفت مناطق مركزي انجام مي‌دهد كه از پيشرفت خوبي در اجرا برخوردار است.
*آغاز مطالعات سراجه با اميد مثبت كردن تراز گاز در زمستان با ذخيره‌سازي
براساس اين گزارش، تاقديس گازي سراجه قم با طول و عرض 25 در 5 كيلومتر در 40 كيلومتري جنوب شرقي قم از جمله گزينه‌هاي ذخيره‌سازي گاز طبيعي در ايران است كه به دليل نزديكي به قطب مصرف كشور در اولويت ذخيره‌سازي قرار گرفته است؛ اين ميدان قابليت ذخيره سازي 3.3 ميليارد متر مكعب گاز را دارد و اولين چاه آن در سال 1340 حفاري شده است.
*طرح دو سناريوي جدي براي ذخيره‌سازي در سراجه قم
به اين ترتيب با توجه به اينكه براساس برنامه پنجم توسعه بايد تا سال 1393 با اجراي طرح‌هاي ذخيره‌سازي مختلف، امكان ذخيره و برداشت روزانه 100 ميليون متر مكعب گاز در كشور وجود داشته باشد در سال 1383 مطالعات ذخيره‌سازي در ميدان سراجه توسط شركت فرانسوي سفره‌گاز كه مشاور پروژه بود آغاز شد، طي سال‌هاي اوليه دو نظريه جدي در خصوص ميدان وجود داشت مبني بر اينكه ابتدا منابع هيدروكربوري موجود مخزن تخليه و سپس عمليات تزريق و ذخيره‌سازي گاز شروع شود يا اينكه ضرورت دارد بدون تخليه مخزن ابتدا تزريق گاز و سپس برداشت انجام شود. در اين رابطه به دليل فعاليت همزمان شركت ملي نفت و شركت ملي گاز در اين ميدان در اين خصوص از نظر مهندسي اختلاف نظرهايي وجود داشت.
*چشم‌انداز اوليه تزريق و برداشت گاز از ميدان سراجه
به طوري كه براساس اطلاعات موجود در ابتدا قرار بود به موازات نصب تسهيلات سرچاهي و آماده شدن سيستم انتقال گاز توسط شركت نفت مناطق مركزي، عمليات نصب تسهيلات فرآورشي گاز و سيستم تزريق توسط شركت ذخيره‌سازي گاز طبيعي انجام شود و در فاز اول تزريق 7 ميليون متر مكعب گاز در روز به مدت 8 ماه و برداشت 10 ميليون مترمكعب گاز به مدت 4 ماه (ماه‌هاي سرد سال) انجام شود.
همچنين در فاز دوم تعداد چاه‌ها به 18 حلقه افزايش پيدا كند كه در آن مرحله 20 ميليون متر مكعب در روز گاز تزريق و روزانه 30 ميليون متر مكعب برداشت شود.
*ابهام در توانايي ذخيره‌سازي گاز در سراجه در نتيجه تخليه گاز
به گزارش ايسنا، در اين زمينه يك منبع آگاه در وزارت نفت با تاكيد بر اينكه هم‌اكنون وضعيت مخزن سراجه از نظر سطح آب و گاز و ساير منابع هيدروكربوري تغييراتي كرده كه بيش از سرمايه‌گذاري سنگين بايد نسبت به شرايط ميدان و توانايي آن براي ذخيره‌سازي گاز طبيعي بازنگري شود، توضيح داده است: در حالي كه شركت سفره‌گاز از ابتدا توصيه كرده بود كه ابتدا تخليه ميدان صورت نگيرد ولي در همان زمان با وجود بضاعت كم ميدان، تخليه از آن صورت گرفت و حتي چاه‌هاي جديدي نيز به اين منظور حفر شد كه با گذشت زمان، ميدان سراجه اشكالات را نشان داد و عملا معلوم شد تخليه سراجه به صلاح نبوده است. به همين دليل در حال حاضر شرايط داخلي ميدان به هم خورده و بايد هرگونه هزينه و سرمايه‌گذاري در بخش ذخيره سازي با مطالعات دقيق‌تر انجام شود.
*تاييد ضرورت تزريق پيش از تخليه پس از به‌هم خوردن شرايط داخلي ميدان
از سوي ديگر اصغر سهيلي‌پور ـ مدير برنامه‌ريزي تلفيقي شركت ملي گاز ـ نيز در زمستان سال گذشته بر ضرورت تزريق به ميدان پيش از تخليه گاز طبيعي تاكيد و تشريح كرده بود كه با برداشت گاز از اين ميدان ملاحظه شد كه بخشي از مايعات نفتي سنگين همراه گاز خارج مي‌شود كه به همين دليل تصور شده اگر فشار مخزن بيش از حد كنوني بيفتد، موجب مي‌شود مايعات نفتي سنگين درون مخزن حالت رسوب ايجاد كرده و با ته نشين شدن خلل و فرج مخزن را ببندند، به همين دليل بررسي‌هاي كارشناسي به اين نتيجه رسيد كه نبايد پيش از تزريق تخليه گاز انجام شود.
در اين رابطه همچنين در سال گذشته عليرضا ضيغمي ـ مديرعامل شركت نفت مناطق مركزي ـ با تاكيد بر اينكه امكان تخليه مخزن سراجه قم در زمستان امسال وجود ندارد، توضيح داده بود كه با توجه به اينكه هنگام برداشت گاز از اين مخزن متوجه شديم ميزان مايعات مخزن سراجه قم از گاز طبيعي آن بيشتر است و در نتيجه امكان تخليه گاز وجود ندارد برنامه‌ريزي را تغيير داديم.
*تخليه غيركارشناسي در زمستان تا 800 هزار متر مكعب در روز بوده است
به گفته او به اين ترتيب در خصوص ذخيره‌سازي سراجه قم نيز قرار است در دو فاز انجام شود به اين ترتيب كه در فاز اول امكان ذخيره‌سازي 1.5 ميليارد متر مكعبي گاز ايجاد شود؛ يعني در 8 ماه گرم سال، روزانه 7 ميليون مترمكعب گاز تزريق شود تا در 100 روز سرما روزانه 9.8 تا 10 ميليون مترمكعب گاز برداشت شود براساس اين گزارش در حالي در سال 1387 مديران مربوطه اقدام به تغيير برنامه از تخليه اوليه به تزريق اوليه داده‌اند كه اطلاعات به دست آمده نشان مي‌دهد طي زمستان‌هاي گذشته بدون تزريق گاز بين 700 تا 800 هزار متر مكعب در روز برداشت گاز از اين ميدان انجام شده كه افت فشار مخزن را به دنبال داشته است.
به اين ترتيب ملاحظه مي‌شود درحالي دومين دارنده ذخاير گازي دنيا از سال 1374 تاكنون به استثناي سال 1388 از تراز منفي گاز و كسري در زمستان رنج برده كه ذخيره‌سازي گاز بهترين راه‌حل براي اين مشكل در دنيا نيز كاربرد دارد. اين درحاليست كه با شروع مطالعات ذخيره‌سازي در ميدان سراجه در سال 1383، وعده تكميل عمليات و توليدي شدن آن در نيمه اول سال 1384 داده شده بود كه پس از گذشت زمان و تغييرات برنامه‌اي، اين تاريخ به سال 1386 و پس از آن موكول شده است.
انتهاي پيام