مردمي‌ترين جشن همگاني فرهنگ ايراني صبح امروز (شنبه، 30 آذرماه) بدون حضور اسفنديار رحيم‌مشايي ـ رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ با شماره‌ي 8 در فهرست ميراث معنوي ثبت شد.
به گزارش خبرنگار بخش ايران‌شناسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در مراسم ثبت ملي شب يلدا، اظهار كرد: براي ثبت يك اثر، بيش از همه به مستند‌سازي كامل نياز داريم تا آن آيين را بشناسيم و به تفكيك مناطق جغرافيايي، آن را به‌صورت مكتوب و مصور درآوريم.
فريبرز دولت‌آبادي بيان كرد: جنس ميراث ناملموس با ميراث كالبدي متفاوت است و تحريف و تحريك به‌چشم نمي‌آيد و نمي‌دانيم با چه كيفيتي در گذر زمان برگزار مي‌شود و آيا تصور ما درباره‌ي پايداري اين مراسم درست است و رنگ واقعي خود را حفظ كرده‌اند.
او گفت: با ثبت ميراث معنوي به‌دنبال ايجاد زمينه‌ي حفاظت، ترويج و انتشار آن‌ها هستيم تا بستري فرهنگي بتوانيم ايجاد كنيم.
وي ادامه داد: در بخش رواج ميراث ناملموس، فعاليت رسانه‌ها بسيار اهميت مي‌يابد، چون در حفاظت و ترويج آن مي‌توانند كمك كنند.
دولت‌آبادي اظهار داشت: امسال كه سال آغاز ثبت ميراث ناملموس است، تلاش كرده‌ايم تا اين آثار را با شتاب بيشتري ثبت كنيم و به‌مناسبت‌هاي مختلف تاكنون هشت آيين را در فهرست ميراث معنوي به ثبت رسانده‌ايم.
وي يادآور شد: يلدا قدمتي بيش از هشت‌هزار سال دارد و از قديمي‌ترين آيين‌هاي فرهنگي ايران‌زمين است كه در فرهنگ‌هاي مختلف ايران گرامي داشته مي‌شود.
در ادامه‌ي مراسم ثبت ملي آيين‌هاي شب يلدا، مدير پيشين پژوهشكده‌ي مردم‌شناسي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بيان كرد: بدون هيچ‌گونه گزاف‌گويي، در تاريخ هيچ ملتي و در هيچ فرهنگي به‌اندازه‌ي فرهنگ ايراني جشن و شادي وجود ندارد.
محمد ميرشكرايي توضيح داد: در آداب و سنن ايراني، 12 جشن ماهانه به‌مناسبت تقارن روز و ماه، شش جشن آفرينشي به‌مناسبت مراحل شش‌گانه‌ي آفرينش جهان، چهار جشن آغاز فصل، نوروز به‌عنوان سال‌جشن همراه خرده‌جشن‌هاي مختلف در يك‌ونيم ماه، جشن‌هاي معيشتي مانند برداشت خرمن و زايش گوسفندان و جشن‌هايي كه در اين چارچوب نمي‌گنجند، مانند سده وجود دارند.
اين پيشكسوت حوزه‌ي مردم‌شناسي گفت: جشن‌هاي آييني بر پايه‌ي اعتقادات مردم شكل گرفته‌اند. جشن در زبان فارسي بر وزن «يسن» يعني نيايش است و هر جشن، نوعي نيايش به‌شمار مي‌آيد. داريوش نيز در كتيبه‌ي بيستون چنين گفته كه خدا بزرگ است، اهورامزدا و شادي را براي مردم آفريد.
او ادامه داد: يلدا به‌لحاظ گستره‌ي رواج و پيشينه‌ي كهن‌اش، هم‌سنگ نوروز است و هرگز از دايره‌ي فرهنگي مردم خارج نشده و به فرهنگ رسمي وارد نشده است. از اين رو، يلدا مردمي‌ترين جشن همگاني فرهنگ ايراني است.
وي اظهار داشت: يلدا تنها جشن ايراني است كه شب‌هنگام برگزار مي‌شود. يلدا جشن فصلي نيست، بلكه جشني آييني است و جشن آغاز فصل زمستان «خرم‌روز» است كه به نام «90 روز» نيز معروف است، به اين معنا كه از شب يلدا تا نوروز 90 روز فاصله است.
او يادآوري كرد: خوراكي‌هاي شب يلدا مانند انار و هندوانه، رنگ قرمز دارند و در برخي مناطق، در شب يلدا از نوشابه‌اي به نام «شيرشيره» كه از انگور درست مي‌شود و شب يلدا آن را باز مي‌كنند و قرمزرنگ نيز است، استفاده مي‌شود.
در ادامه‌ي مراسم ثبت ملي آيين‌هاي شب يلدا، قائم‌مقام سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري گفت: يلدا شرايطي را فراهم مي‌كند تا آيين‌هاي گذشته را به نسل جديد منتقل و واقعيت‌هاي آن را بيان كنيم.
حميد بقايي با اشاره به اين‌كه خانواده، عنصر اصلي جامعه است، اظهار كرد: شب يلدا، خانواده را تكريم و صله رحم برقرار مي‌كند و از اين نظر، در دين اسلام پذيرفته شده است.
او ادامه داد: يلدا مراسمي است كه در طول سال، اعضاي خانواده را دور هم جمع مي‌كند تا بزرگان، ميزبان و جوان‌ترها مهمان باشند و ادب، اتحاد، برادري و برابري را در ميان مردم برقرار مي‌كند. در روستاها كه در ايام كشت‌وكار اختلاف بر سر آب و زمين كشاورزي ميان مردم بسيار پيش مي‌آيد، يلدا فرصتي است تا اين اختلاف‌ها برطرف شوند.
وي از رسانه‌ها خواست تا با تقويت مباني خانواده، بخصوص خانواده‌هاي بزرگ كه با حضور پدر‌بزرگ و مادر‌بزرگ شكل مي‌گيرند، بافت اجتماعي جامعه را تحكيم كنند.
بقايي بيان كرد: جمهوري اسلامي ايران با فشار اقتصادي و سياسي آسيب‌پذير نيست و دليل آن، كيان خانواده است.
او با اشاره به گستردگي روابط خانوادگي در ميان همسايگان ايران مانند خانواده‌هاي عراقي، گفت: در اين كشور، انفجار بسيار است، اما اين انفجار‌ها فقط سياسي‌اند و به‌لحاظ فساد اخلاقي كم‌تر شاهد مشكلاتي در اين جامعه هستيم و دليل آن، گستردگي روابط خانوادگي و نظام طايفه‌يي است كه توانسته است، بافت جامعه را قوي‌تر كند.
وي اضافه كرد: دشمن با شبيخون فرهنگي، بافت خانواده را مورد هدف قرار داده است و مي‌خواهد آن را تحت تأثير قرار دهد. اكنون اسراييل در تلاش است كه بحث ازدواج محارم را عادي كند، اما جمهوري اسلامي ايران به‌دليل پيوند‌هاي خانوادگي آسيب‌پذير نيست.
به گزارش ايسنا، در اين مراسم، بخش‌هاي مختلفي مانند حافظ خواني و نمايش‌هاي آييني نيز اجرا شدند.
انتهاي پيام