مديرمسؤول «گلآقا» در غرفهي ايسنا: طنز سياسي خيلي جاي كار بيشتري دارد
به اعتقاد مديرمسؤول نشريهي طنز «گلآقا»، طنز سياسي خيلي جاي كار بيشتري دارد. پوپك صابري فومني با حضور در غرفهي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاريها، دربارهي تعداد كم نشريات طنز بيان كرد: در اينباره دو مشكل وجود دارد؛ نخست اينكه كار طنز از طنزنويسي و كشيدن كاريكاتور گرفته تا تهيهي آثار و انتشار يك مجله، كار بسيار سختي است. براي توليد يك اثر طنز بايد ادبيات را كامل بشناسيد و بعد بتوانيد به زبان طنز هم بنويسيد، كه كار سختي است. علاوه بر اينها، بايد خط قرمزها را نيز بشناسيد؛ زيرا در جامعهاي كه مقداري سوءتفاهمها بالاتر ميرود، اينگونه كار كردن نيز سختتر ميشود. او ادامه افزود: وقتي شرايط جامعه راحت و بدون مشكل باشد، طنزنويسي سختتر ميشود؛ زيرا سوژهاي نداريد؛ اما تحمل آن راحتتر است؛ ولي ما انگار لحظه به لحظه تحملمان كمتر ميشود، كه اين مسأله به مسؤولان هم ربطي ندارد؛ زيرا حتا وقتي يك انتقاد ساده از مردم ميكنيد، گاهي اوقات برنميتابند. اين طنزپرداز اضافه كرد: يك مشكل ديگر نيز اين است كه وقتي قرار است نشريهي انتقادي، آن هم به زبان طنز و كاريكاتور منتشر شود، اين نشريه نميتواند دولتي باشد؛ يعني به طور مثال، يك وزارتخانه نميتواند چنين نشريهاي منتشر كند؛ زيرا طبيعتا نميتواند از خود و ديگر همصنفان خود انتقاد كند و اگر هم بخواهد از مردم انتقاد كند، درواقع، روبهروي آنها ايستاده است؛ بنابراين چنين نشريهاي بايد خصوصي باشد. براي انتشار يك نشريهي خصوصي نيز اگر حمايت دولت نباشد، آن را نميتوان منتشر كرد. صابري به صحبتهاي اخير عليرضا ملكيان - معاون مطبوعاتي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي - اشاره كرد و گفت: اينكه گفته شد، يك نشريه بايد هزينهي يكسالهي خود را داشته باشد و سپس مجوز بگيرد، در قانون ايران امكانپذير نيست؛ زيرا با يكسري قواعد و محدوديتهايي روبهروييد. درواقع، اينجا آنقدر مسائل پيچيده ميشود و به هم گره ميخورد كه مطبوعات مجبور ميشوند سوبسيد بگيرند. او در ادامه افزود: امسال نيز با اتفاقاتي كه افتاده، استنباط من اين است كه وزارت ارشاد با مطبوعات منتقد قهر كرده و من شخصا اين برخورد قهري را با مطبوعات منتقد، نه در شأن ارشاد، نه در شأن دولت جمهوري اسلامي و نه در شأن مطبوعات نميدانم؛ اما واقعا از نوع يارانههايي كه داده ميشود و از نوع برخوردهايي كه با مطبوعات منتقد ميشود، احساس ميكنم اين برخوردها قهري است، كه طبيعتا كار طنز را سختتر ميكند. مديرمسؤول هفتهنامهي «گلآقا» در ادامهي گفتوگو دربارهي ميزان استقبال مخاطب از طنز، توضيح داد: مخاطب به هرحال از طنز استقبال ميكند؛ گرچه در كل فعاليتهاي فرهنگي، از سبد خانوار مردم حذف يا كم شده است. درواقع، اگر در همين جمع خبرنگاري خودمان هم دقت كنيد، متوجه ميشويد كه احتمالا ميزان مطالعه نسبت به گذشته كمتر شده است. اين اتفاق افتاده است؛ زيرا وقتي مشكل اقتصادي بيشتر ميشود، طبيعتا دغدغههاي فرهنگي مردم نيز كمتر ميشود؛ زيرا دغدغههاي مهمتري دارند؛ بنابراين اولين چيزي كه از سبد خانوار مردم كم ميشود، كتاب و مطبوعات است؛ حال اگر يك كتاب تيراژ بالا پيدا ميكند، استثناست. او در ادامهي صحبتهاي خود، با بيان اينكه در برابر استقبال مردم، كالاي مرغوب به آنها داده شود، به طنزهاي سياسي اشاره كرد و گفت: نوشتن اين نوع طنز در مملكت ما كار بسيار سخت و درواقع، راه رفتن روي لبهي تيغ است، بويژه اينكه قانون، عرف و مسائل اخلاقي در جامعهي ما وجود دارند، كه اين، كار را سختتر ميكند؛ بماند كه طنز گلآقايي اين محدودهها را باريكتر ميكند؛ زيرا معتقدم طنز گلآقايي طنز نجيبي است كه نميخواهد كسي را ناراحت كند؛ بلكه ميخواهد خواننده مطلب را بخواند، انتقاد را بشنود و لبخند نيز بزند. به همين دليل با تمام اين اوصاف، بايد حواسمان خيلي معطوف به كار باشد و اگر قرار باشد درگير مسائل جانبي و مالي باشيم، از يكي از موضوعات ميمانيم؛ بنابراين هرچقدر مردم از لحاظ اقتصادي آرامش بيشتري داشته باشند، طبيعتا استقبالشان از نشريه و روزنامه و بعد طنز بيشتر ميشود. صابري دربارهي گفتههاي حسن بنيانيان - رييس حوزهي هنري - مبني بر اينكه طنزپردازان از پرداختن به طنز اجتماعي و فرهنگي غافلاند و بيشتر به طنز سياسي پرداخته ميشود، گفت: نميدانم آقاي بنيانيان كجا را ديده كه چنين حرفي زده است. گفتههايش را خواندم و احساسم اين بود كه مقداري نگران طنزنويسان جواني است كه خط قرمزها را نميشناسند و اينكه براي خودشان دردسر ايجاد نكنند. او در عين حال افزود: اتفاقا به نظر من، طنز سياسي خيلي جاي كار بيشتري دارد، بويژه اينكه همه چيز ما به سياست گره زده شده است. البته شناختن خط قرمزها و طنزي كه مؤثر باشد، خيلي سخت است؛ ولي ما در مجلهي «گلآقا»، صفحات مختلف مربوط به شهرنشيني، هنري و سياسي داريم، كه البته اين جداسازي به دليل قطع صفحات مجله است، كه مجبور شديم آنها را نامگذاري كنيم. او همچنين با بيان اينكه كلا مگر چقدر طنز داريم، اظهار كرد: در «گلآقا» تلاش ميكنيم كفههاي طنز سياسي و اجتماعي را برابر كنيم؛ البته واقعا انتقاد كردن به مردم سختتر است؛ زيرا وقتي انتقادي را به مسؤولان وارد ميكنيد، يك مسألهي مشخص را بيان ميكنيد؛ اما زماني كه وارد حوزهي انتقاد به مردم ميشويد، بايد فرهنگسازي كنيد؛ يعني يك پروسهي فرهنگي بايد طي شود كه مثلا چرا روي زمين آشغال ريخته ميشود، كه اين كار به زمان احتياج دارد و ما عموما حوصلهاش را نداريم و آنهايي كه سرمايهگذاري ميكنند، ميخواهند زود نتيجه بگيرند. به گفتهي صابري، يكي از دلايلي كه مجلهي «بچهها... گلآقا» راهاندازي شد، اين بود كه فرهنگ انتقادپذيري از بچهها شروع شود؛ ولي به دلايل مسائل مالي، اين كار نتوانست ادامه پيدا كند. او سپس دربارهي نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاريها نيز اظهار داشت: نمايشگاه امسال از سال گذشته خيلي بهتر بود؛ گرچه شخصا فكر ميكنم نمايشگاه مطبوعات در كنار نمايشگاه كتاب شأنيت بيشتري داشت. البته شايد اگر چند سال ديگر بگذرد، مردم استقبال بيشتري كنند؛ ولي به نظرم، هنوز براي جدا كردن نمايشگاه مطبوعات از كتاب زود بود، يا شايد بهتر بود نمايشگاه در دو نوبت انجام ميشد؛ يكبار همزمان با نمايشگاه كتاب برگزار ميشد و يك بار هم به طور تخصصيتر، تا مردم بيشتر آشنا شوند. پوپك صابري در ادامه گفت: هيچسالي، روز جمعه، نمايشگاه را اينچنين خلوت نديده بودم و اين حيف است. حتا روز گذشته، از راديو شنيدم كه گفته ميشد استقبال از نمايشگاه خوب بوده و اعضاي نمايشگاه نيز آن را عالي توصيف كردهاند؛ ولي واقعيت اين است كه اينگونه نيست و واقعا هم نميدانم با اين اوصاف، براي چه نمايشگاه مطبوعات يك روز ديگر نيز تمديد شده است. اما مطلب مهم اين است كه هنوز زمان نياز بود كه مطبوعات در كنار نمايشگاه كتاب، شناخته شوند. انتهاي پيام