مسوول كميته مكانيابي رصدخانه ملي ايران از اعلام مكان نهايي رصدخانه تا پايان شهريور ماه جاري خبر داد.
دکتر سعدالله نصيري قيداري در گفتوگو با خبرنگار علمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان اين كه مكان يابي رصد خانه ملي ايران از حدود هفت سال پيش آغاز شده است، گفت: با همكاري حدود 40 نفر از دانشجويان و دانش‌آموختگان كارشناسي ارشد و دكتري، پس از انجام مطالعات هواشناسي بر روي 33 منطقه كشور، نهايتا چهار محل مناسب در منطقه كاشان، قم، بيرجند و كرمان به لحاظ پوشش ابري، باد و زلزله شناسي انتخاب شد.
وي اظهار داشت: سپس با ابزارهاي تخصصي تشخيص كيفيت شرايط رصدي كه تمامي آنها توسط متخصصان داخلي ساخته شده است، وضعيت جويي در آن مناطق مورد بررسي قرار گرفت و سپس در مناسب‌ترين بلندي‌ها در كرمان ارتفاعات سرور، در كاشان ارتفاعات كلاه‌برفي، در قم، ارتفاعات دينوا و در بيرجند ارتفاعات مزاركاهي يك گروه براي اندازه‌گيريهاي بعدي مستقر شدند.
دكتر نصيري ادامه داد: اين گروه‌ها در شرايطي دشوار در مناطق دور افتاده، روز و شب‌هايي كه آسمان صاف بوده به ثبت داده‌هاي كيفيت جو پرداختند.
وي تصريح كرد: نتايج اين بررسي‌ها منجر به اين شد كه پس از 11 ماه مطالعه منطقه بيرجند و پس از چهار ماه مطالعات بيشتر منطقه كرمان نيز حذف شدند. در نهايت تاكنون بين منطقه كاشان و قم اين مطالعات ادامه داشته است و در حال حاضر اندازه‌گيري پارامتر روشنايي آسمان، مقدار آب قابل بارش در ستون جو و آلودگي نوري را براي اين دو منطقه صورت مي‌گيرد.
مسوول كميته مكان يابي رصدخانه ملي ايران خاطرنشان كرد: با توجه به نزديكي پارامتر ديد اين دو محل، نهايتا با اندازه‌گيري اين پارامترها مي‌توان مكان نهايي را مشخص كرد كه اميدواريم تا پايان ماه جاري به اتمام برسد.
وي با اشاره به اهميت پارامتر ديد گفت: پارامتر ديد در منطقه بيرجند و كرمان قابل مقايسه با دو محل ديگر نبود به طوري كه پارامتر ديد قم و كاشان كمتر از يك بودند.
دكتر نصيري درباره آلودگي نوري توضيح داد: نوري كه مردم در شهرها و روستاها مانند نور منازل و خودروها ايجاد مي‌كنند، آلودگي نوري محسوب مي‌شود ، زيرا هر چه مكان رصدخانه تاريك‌تر باشد، بهتر است، اما با توجه به اين كه نمي‌توان به مكان دور دست مانند كوير به علت مناسب نبودن پارامتر ديد رفت، اگر بتوان حداقل 50 تا 60 كيلومتري از شهر فاصله داشت، معمولا آلودگي نور قابل صرفنظر است.
مسوول كميته مكانيابي رصدخانه ملي ايران با بيان اين كه شوراي راهبردي رصدخانه ايران شامل چهار كميته مكانيابي، آموزشي، فني و علمي است، تصريح كرد: در تلاش بوديم تا مكانيابي نهايي و كلنگ زني رصدخانه ملي ايران در هفته دولت صورت گيرد، اما به علت اين كه در مكان نهايي در بسياري از پارامترها نزديك به هم بودند، نمي‌توانستيم يكي از آن دو جا را با عجله انتخاب كرد.
به گزارش ايسنا، در تعيين محل مناسب براي استقرار رصدخانه بايد پارامترهاي متعددي از جمله عوارض زمين شناختي مانند وجود گسل‌ها و معادن، جريانهاي باد و اختلاف فشار، آلودگي نوري و پايداري جو را منظور كرد؛ از اين رو داده‌هاي كيفيت جو براي طراحي فني تلسكوپ و بهره‌برداري بهينه از رصدخانه ضروري است.
داشتن آسمان صاف هم موهبتي است! مثلا برخورداري كشور شيلي از آسمان بسيار صاف باعث شد كه كشورهاي اروپايي در چارچوب سازمان رصدخانه جنوب اروپا از دهه 70 ميلادي به بعد ميلياردها دلار براي ساختن رصدخانه در اين كشور سرمايه‌گذاري و درآمد ارزي هنگفتي نصيب آن كنند.
نكته مهم اين است كه با پايان گرفتن برنامه هشت ساله مكانيابي رصدخانه كه چهار سال آن هم با تحقيقات ميداني و داده‌گيريهاي محيطي همراه بوده، كشور ما به فن‌آوري و دانش پيشرفته مكانيابي دست يافته است و از اين رو مي‌تواند اين دانسته‌ها و مهارت‌ها را به كشورهاي ديگر منتقل كند.
انتهاي پيام