«به طور متوسط هر هفته بين پنج تا شش بيمار ناشي از مسموميت با قرص برنج (فسفيد آلومينيوم) به بيمارستان لقمان حكيم مراجعه مي‌كنند كه در نهايت 50 درصد مسمومان، جان خود را از دست مي‌دهند.»
اين جملات بخشي از اظهارات معاون درمان دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي است كه نسبت به افزايش دوباره آمار مسمومان با قرص برنج اظهار نگراني مي‌كند و از مصرف آگاهانه اين قرص توسط افراد جامعه تنها براي خودكشي و نه به عنوان قرص روان گردان علي‌رغم آمارهاي گذشته خبر مي‌دهد.
نكته قابل توجه اينجاست كه اين آمار تكان دهنده مربوط به قرصي است كه تنها مصرف آن براي جلوگيري از آفت‌زدگي برنج انبار شده است و تاكنون هيچ مورد استفاده درماني انساني براي آن گزارش نشده است و اين در حالي است كه تنها در چهار ماه ابتداي سال گذشته بيش از 90 نفر در اثر مسموميت با قرص برنج به بيمارستان لقمان‌الدوله حكيم تهران مراجعه كرده و حدود 30 درصد آنان فوت كردند.
دكتر محمدعلي امام هادي – معاون درمان دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي – در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ايسنا، اظهار كرد: اين ميزان مسموميت با قرص برنج (فسفيد آلومينيوم) آمار بالايي است.
وي با تاكيد بر اينكه 50 درصد مسمومان با قرص برنج مراجعه كننده به بيمارستان لقمان، جان خود را از دست مي‌دهند، اظهار كرد: همچنين از نظر سني معمولا افراد بين 19 تا 23 سال دچار مسموميت مي‌شوند.
همچنين بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه تفاوت چشمگيري بين مردان و زنان در استفاده از اين قرص وجود ندارد و از نظر ميزان مرگ و مير نيز اختلاف معني داري بين دو جنس ديده نمي‌شود.
دكتر امام هادي افزود: اما به دليل اين كه اقدام به خودكشي از طريق مسموميت با قرص در زنان بيشتر است، بنابراين بيشترين آمار مسمومان به زنان اختصاص دارد.
قرص برنج به شدت كشنده است
معاون درمان دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي با تاكيد بر اين كه قرص برنج به شدت كشنده است، تصريح كرد: سال‌هاي گذشته آمار مسموميت با قرص برنج در سال تنها به 10 تا 12 مورد مي‌رسيد اما متاسفانه پس از اشتباه در معرفي اين قرص به عنوان قرص رونگردان و دسترسي راحت و ارزان به اين قرص، به يك باره آمار مسموميت و مرگ ناشي از آن به شدت افزايش يافت.
وي ادامه داد: در سال گذشته رسانه‌ها با گزارش‌هاي متعدد نقش بسيار مهمي در كاهش آمار مسموميت با قرص برنج را ايفا كردند كه در نهايت مردم به يك هوشياري نسبي دست يافتند اما پس از گذشت چند ماه از ادامه سال 86 تاكنون، اين آمار در حال افزايش است زيرا در حال حاضر مصرف‌كنندگان اين قرص را نه به عنوان ماده روانگردان، بلكه براي خودكشي مصرف مي‌كنند.
دكتر امام هادي تصريح كرد: اين مساله نشان داد كه ما در اطلاع رساني راه را اشتباه مي‌رويم به طوري كه عملا يك روش خودكشي مطمئن را به مردم معرفي كرده‌ايم، بدون اين كه اعلام كنيم، مرگ با قرص برنج، فوق‌العاده دردناك است!
وي ادامه داد: دردهاي شديد در ناحيه شكم، افت شديد فشار خون، جان دادن در حالت هوشياري از جمله علايم اين مسموميت به شمار مي‌رود و البته بدون استثنا تمامي افراد قبل از مرگ به علت مصرف قرص برنج، از اقدام خود اظهار پشيماني مي‌كنند.
مرگ با قرص برنج به تدريج و آرام آرام صورت مي‌گيرد
اين متخصص پزشكي قانوني تصريح كرد: مرگ با قرص برنج به تدريج و آرام و آرام صورت مي‌گيرد به طوري كه فشارخون بيمار كم كم افت كرده و در نهايت قلب از كار مي‌افتد. همچنين مسموميت با قرص برنج آنزيم‌هاي تنفسي به خصوص آنزيم مرتبط با قلب و فشار خون را از بين مي‌برد و در نهايت قلب توانايي تپش خود را از دست مي‌دهد.
دبيرانجمن سم‌شناسي و مسموميت‌هاي ايران:
مرگ با مصرف نيمي از قرص نيز مي‌تواند ايجاد شود
همچنين دكتر شادنيا دبير انجمن سم‌شناسي و مسموميت‌هاي ايران نيز درباره قرص برنج به خبرنگار ايسنا اظهار كرد: قرص برنج قرصي با وزن حدود 3 گرم با بوي سير يا ماهي گنديده است كه داراي جذب خوراكي و استنشاقي بالا است. اين قرص تركيب خطرناكي حاوي فسفيد آلومينيوم، اوره و کاربامات آمونيوم بوده و جهت جلوگيري از آفت زدگي برنج انبار شده، مصرف مي‌شود. قرص برنج همچنين جهت دفع آفات ساير غلات انبار شده و جلوگيري از كپك زدگي خوراك دام، تنباكو و غيره نيز استفاده مي‌شود.
دكترشادنيا درباره نحوه تاثير اين تركيب مرگبار در بدن به ايسنا گفت: به دنبال تماس اين ماده با رطوبت و يا اسيد معده، گاز سمي و خطرناكي به نام «فسفين» آزاد مي‌شود كه علت اصلي سميت مهلك اين ماده است و هرچه اين تركيبات تازه‌تر باشند، گاز بيشتري آزاد كرده و خطرناك‌تر خواهند بود. مكانيزم احتمالي اثر اين ماده، مهار سيتوكروم اكسيداز (چرخه تنفس سلولي) و در نتيجه مرگ سلولي است. بنابراين ارگان‌هايي نظير مغز، قلب، كبد و كليه كه به مقدار اكسيژن بيشتري نياز دارند نسبت به اين سم حساس‌تر و آسيب پذيرتر هستند.
مصرف قرص برنج مي‌تواند عوارض شديد و كشنده‌اي دربرداشته باشد
عوارض گوارشي قرص برنج معمولا 5 تا 10 دقيقه پس از مصرف ايجاد مي‌شود
وي با تاكيد براينكه مصرف قرص برنج مي‌تواند عوارض شديد و كشنده‌اي دربرداشته باشد، خاطرنشان كرد: براساس نتايج بدست آمده از بررسي مسمومان با اين قرص، فسفيدها به ويژه فسفيد آلومينيوم باعث تحريك شديد دستگاه گوارش، اختلالات قلبي عروقي، كاهش فشارخون، شوك، آريتمي (ضربات نابجاي قلبي)، نارسايي قلبي، ادم ريوي، اسيدوز متابوليك، آسيب كبدي و كليوي، كاهش پلاكت خون، تشنج و نهايتا كما و مرگ تا 72 ساعت پس از مصرف مي‌باشد.
به گفته دكتر شادنيا، عوارض گوارشي معمولا 5 تا 10 دقيقه پس از مصرف ايجاد شده و سپس ساير علائم ظاهر مي‌شود. عوارض حاد ناشي از مصرف اين قرص كه معمولا دقايقي پس از استنشاق گاز فسفين ظاهر شده مي‌تواند شامل سردرد، گيجي و سرفه شديد همراه با خلط سبز رنگ، تنگي نفس باشد.
به گزارش ايسنا، دبير انجمن سم‌شناسي و مسموميت‌هاي ايران تصريح كرد: مسموميت ناشي از خوردن قرص برنج عموما با تهوع و استفراغ، درد معده، اسهال، تنگي نفس، عطش فراوان، سردرد، تشنج و كما همراه است. همچنين مرگ در اكثر موارد مسموميت معمولا در ساعات اوليه و حداكثر تا 72 ساعت بعد روي مي‌دهد.
مسئول ICU مسمومان بيمارستان لقمان به ايسنا گفت: مرگ به دنبال مصرف نيمي از قرص و يا 5/1 گرم مي‌تواند ايجاد شود.
وي از ديگر عوارض جانبي ناشي از مصرف قرض برنج را در سيستم قلبي عروقي، تپش قلب، اختلالات هدايتي قلب، افت فشار خون، عدم فعاليت ماهيچه قلب، نارسايي احتمالي قلب و شوك عنوان كرد.
به گفته وي، اين قرص در دستگاه تنفسي نيز به تنگي نفس، تنفس ضعيف و سطحي، سرفه شديد سبزرنگ منجر مي شود و با آسيب در دستگاه گوارش نيز فرد دچار تهوع، استفراغ، درد معده و اسهال شده و اختلال در دستگاه عصبي نيز به گيجي، سردرد و خستگي، خواب آلودگي، دل‌شوره و اضطراب، تشنج، كما و مرگ منجر شده و در كبد زردي و در كليه نارسايي حاد بروز مي‌كند.
دكتر شادنيا درباره اقدامات اوليه در مواجهه با مسموميت با قرص برنج به ايسنا گفت: بايد پس از مشاهده اولين علائم كه شامل تهوع، استفراغ، درد شكم و تنگي نفس است، مسموم را به هواي آزاد برده و در صورت هوشياري و مصرف خوراكي، با ايجاد استفراغ سعي در خارج كردن ماده سمي از معده كرده، بعد از شستن معده بيمار با 2 تا 4 ليتر آب، به دادن زغال فعال (شاركول) اقدام كنيم. از ديگر اقدامات در مسوميت گوارشي در اين بيماران تجويز خوراکي بي کربنات سديم (جوش شيرين) است.
وي در پايان افزود: همچنين در مورد افرادي كه دچار تنگي نفس شده‌اند، بايد اكسيژن رساني صورت گيرد؛ زيرا بهبودي و زنده ماندن بيمار به درمان به موقع و نيز ميزان آسيب مرتبط بوده كه وابسته به ميزان سم مصرف شده است. ساير درمان‌هاي توصيه شده شامل تجويزسولفات منيزيم و گلوکونات کلسيوم وريدي است.
انتهاي پيام