يك راهنماي اكوتوريسم: سواحل درياي خزر را به‌لحاظ گردشگري از دست داده‌ايم مناطق طبيعي داراي گل‌ها و گياهان نادر با مسأله‌ي چراي بي‌رويه‌ي دام مواجه‌اند
يك راهنماي اكوتوريسم گفت: زباله در مناطق طبيعي به معضل بزرگي تبديل شده است و هيچ سازمان يا فردي در اين‌باره اقدام مؤثري انجام نمي‌دهد. مهران اعتمادي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان اين‌كه آموزش ندادن به مردم و تربيت نكردن راهنمايان متخصص، بزرگ‌ترين مشكل ما در طبيعت‌گردي است، ادامه داد: زماني كه در حوزه‌ي طبيعت‌گردي به فعاليت مشغول شدم، آموزش‌هاي خاصي نبودند و با شركت در تورهاي طبيعت كشورهاي ديگر به‌صورت تجربي، آموزش‌هايي را فرا گرفتم، چون اين آموزش‌ها در ايران خيلي محدود و ابتدايي‌اند. وي اظهار داشت: اگر براي جوامع محلي دوره‌هاي آموزشي برگزار شوند، در فرآيند طبيعت‌گردي ايران بسيار اثر مي‌گذارد، چون طبيعت خيلي سريع درحال نابودي است و ما هر سال از مناطق طبيعي كه بازديد مي‌كنيم، سرعت اين تخريب را شاهديم. عضو جامعه‌ي راهنمايان ايرانگردي و گردشگري با تأكيد بر اين‌كه مهم‌ترين مسأله در طبيعت‌گردي آموزش مردم است تا به ارزش آثار طبيعي كشور پي ببرند و از تخريب آن جلوگيري كنند، بيان كرد: اكنون مناطق طبيعي كشور كه گل‌ها و گياهان نادري دارند با مسأله‌ي چراي بي‌رويه‌ي دام مواجه‌اند. عشاير ايران نيز ديگر با ماشين جابه‌جا مي‌شوند كه در اين رفت‌وآمدها به پوشش گياهي مناطق طبيعي كه گاهي بكر هستند، آسيب مي‌رسانند و حفاظت در اين بخش نيز بسيار ضعيف است و افراد كمي در اين مناطق به‌عنوان محيط بان و نگهبان به‌كار مشغول‌اند. به اعتقاد او، اقداماتي كه در مناطق حفاظت‌شده صورت گرفته‌اند، به سه چهار دهه‌ي پيش مربوط هستند و اكنون اين اقدامات حفاظتي بسيار ضعيف‌اند؛ براي نمونه در دشت لاله‌هاي واژگون در ارتفاعات زاگرس كه منطقه‌اي حفاظت‌شده است، فقط تذكر مي‌دهند كه گل‌ها چيده نشود و هيچ تأكيد و اقدام حفاظتي ديگري وجود ندارد و درحالي‌كه گردشگران خارجي نبايد در اين مناطق نمونه‌برداري كنند، ديده مي‌شود كه گردشگران داخلي و مردم محلي به‌راحتي گل‌هاي كم‌ياب را مي‌چينند. اعتمادي با بيان اين‌كه محيط بان‌ها در مناطق حفاظت‌شده به‌خوبي با تورهاي گردشگري و راهنمايان همكاري مي‌كنند، افزود: براي ورود به مناطق حفاظت‌شده از سازمان حفاظت از محيط زيست مجوز دريافت مي‌كنيم و مشكلي در اين زمينه وجود ندارد. براساس تذكر لحاظ شده در اين مجوز فقط محدوديت در نمونه‌برداري است؛ اما به‌طور كلي در اين مناطق هيچ اقدام قابل توجهي براي حفاظت از گونه‌هاي گياهي و جانوري ديده نمي‌شود. براي نمونه، در پارك ملي «خارتوران» در استان سمنان با تنوع كم‌نظير اندوخته‌هاي زيستي، در شرايطي كه براي ورود انسان به اين منطقه محدوديت‌هاي بسياري وجود دارند، سايت نظامي ايجاد شده است! اين راهنماي اكوتوريسم گفت: محيط بان‌ها معمولا به بازديدكنندگان، شفاهي تذكرهايي را مي‌دهند تا در مناطق حفاظت‌شده اقدامات مخاطره‌آميز انجام ندهند و در مجوزها به‌جز محدوديت در نمونه‌برداري دستور و تأكيد ديگري وجود ندارد. درحالي‌كه بايد براي حفظ گونه‌هاي جانوري و گياهي در اين مناطق حريم و ضوابطي مشخص شوند و از ورود وسايل موتوري جلوگيري كنند، چون اين قانون جهاني است. وي ادامه داد: اكنون براثر انباشت زباله در سواحل درياي خزر، اين منطقه را به‌لحاظ گردشگري از دست داده‌ايم و گردشگران خارجي را به اين مناطق نمي‌توانيم بياوريم، چون فضاي آن، دور از فرهنگ ايراني است و دربرابر آن‌ها با وجود چنين شرايطي، خجالت‌زد مي‌شويم. جنگل‌هاي شمالي نيز با زباله پوشيده شده‌اند و ما تلاش مي‌كنيم، در سفرهاي گردشگري خود در اين مقصدها حتا براي عكس‌برداري توقف نكنيم. عضو جامعه‌ي راهنمايان ايرانگردي و جهانگردي درباره‌ي نحوه‌ي حفاظت از مناطق طبيعي كه تحت حفاظت نيستند، گفت: براي حفاظت از اين مناطق گسترده نمي‌توان نگهبان تعيين كرد و فقط بايد به مردم آموزش داد و راهنمايان متخصصي تربيت كرد. اكنون ضعيف بودن بخش آموزش، اصلي‌ترين مشكل در زمينه‌ي حفاظت از طبيعت و طبيعت‌گردي است. اعتمادي با اشاره به نقش سازمان‌هايي مانند ميراث فرهنگي و گردشگري و حفاظت از محيط زيست در تبيين جايگاه طبيعت‌گردي و اقداماتي در راستاي توسعه‌ي پايدار آن، اظهار كرد: تاكنون اصلا نديده‌ام كه اين سازمان‌ها خيلي تخصصي به طبيعت‌گردي توجه كنند، به‌جز اين‌كه كوه دماوند را به‌عنوان اثر طبيعي ثبت ملي كردند و فكر نمي‌كنم، اقدام مثبتي را در اين‌باره تاكنون مشاهده كرده باشيم. وي بيان كرد: در ورودي كوده دماوند از هر گردشگر خارجي 50 دلار دريافت مي‌كنند كه درآمد حاصل از اين كار براي گردشگران ايراني كه چندان با كوه آشنا نيستند و فقط زباله مي‌ريزند، بيشتر هزينه مي‌شود، البته پناهگاهي در اين كوه درحال ساختن است و محيط بان كوه نيز همواره تلاش مي‌كند، زباله‌هاي رهاشده را جمع كند؛ اما به‌دليل ورودي تعيين‌شده براي گردشگران خارجي ما بيشتر تورهاي خود را از مسير ديگري براي صعود مي‌بريم. اعتمادي درباره‌ي وضعيت مناطق تاريخي و حفاظت از آن‌ها، براي نمونه به معبد آناهيتا كه محل تجمع معتادان شده و مزين به ديوارنوشته است، اشاره و اضافه كرد: سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از آثار باستاني و تاريخي خيلي نتوانسته است كه حفاظت كند و به نظرم اين سازمان در حفاظت از آثار كوتاهي مي‌كند، حال چه برسد به حفاظت از مناطق طبيعي. اگر اين سازمان اين حفاظت را بتواند بيشتر كند، در واقع از تخريب آثار باستاني و طبيعي جلوگيري كرده است، چون اين تخريب‌ها نيز خيلي سريع درحال پيشروي‌اند. انتهاي پيام