نخستين همايش «گنجينه‌هاي از يادرفته هنر ايران» با حضور ميرحسين موسوي ـ رييس فرهنگستان هنر ـ، جمعي از مسؤولان اين فرهنگستان، هنرمندان رشته‌هاي منسوخ‌شده‌ي صنايع دستي و هنرهاي سنتي و پيشكسوتان اين رشته‌ها در موسسه‌ي فرهنگي هنري آسمان گشايش يافت. به گزارش خبرنگار بخش صنايع دستي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بهمن نامور مطلق ـ دبير كل اين گردهمايي ـ صبح امروز (25 آذرماه) با بيان اين‌كه اين همايش در چهار بخش سخنراني‌هاي علمي، نمايشگاه و كارگاه هنري و جشنواره‌ي فيلم‌هاي مستند و انتشارات برگزار مي‌شود، افزود: در دو سال گذشته، 10 پيش‌همايش در شهرهاي مشهد، قزوين، اردبيل، بيرجند، شهركرد، ياسوج، تبريز و شيراز برگزار شده‌اند. در اين مدت، بيش از 50 شهر مورد بازديد، بررسي و مطالعه قرار گرفتند و با هنرمندان آ‌ن‌ها گفت‌وگو شد و تصاوير و گزارش‌هاي مستندي تهيه شدند. وي با بيان اين‌كه همايش گنجينه‌هاي از يادرفته براساس چند ضرورت و بر پايه‌ي مباني نظري ويژه‌اي استوار شده است، تشريح كرد: حفظ،‌ نگهداري و ترويج ميراث فرهنگي كشور ضرورت دارد؛ ميراثي كه بخشي مهم از ماهيت فرهنگي ما را شكل مي‌دهد و در خطر است و بيم آن مي‌رود كه اين هنرها منقرض شوند؛ خطري كه گروه تخصصي هنرهاي سنتي سال‌ها پيش آن‌را احساس كرد و اجراي برنامه‌هايي را مانند اين همايش پيشنهاد كرد. او با بيان اين‌كه اين همايش يكي از نظري‌ترين همايش‌هاي فرهنگستان است، گفت: براساس اين نظريه معتقديم كه در آستانه‌ي جهان پسامدرن، هنرهاي صناعي به جايگاه ويژه‌اي دست مي‌يابند. به عبارت ديگر، اين هنرها علاوه بر فرهنگي بودن، قابليت بالاي كارآفريني و اقتصادزايي نيز دارند. وي ادامه داد: امروزه در كشورهايي كه حتا تنوع و غناي هنر ما را ندارند، در هنرهاي صناعي سرمايه‌گذاري بسياري مي‌شود، زيرا آن‌ها متوجه دگرگوني‌هاي عميق آينده شده‌اند و به اين هنرها ديگر نگاه موزه‌يي نمي‌كنند و به هنرمندان اين عرصه توجه جدي نشان مي‌دهند؛ اما متاسفانه در كشور ما، هنرمندان پيشكسوت و بازماندگان اين هنرهاي اصيل، از نخستين امكانات و حقوق اجتماعي خود يعني بيمه و بازنشستگي محروم‌اند. او اظهار داشت: در مدت دو سال مطالعه، مشخص شد كه هنوز در كشور ما قابليت‌هاي هنرهاي صناعي شناخته نشده‌اند و نسبت به آينده‌ي اميدواركننده‌ي هنرهاي صناعي ترديد وجود دارد و ما براي چنين آينده‌اي آماده نشده‌ايم. لذا اين حوزه به برخي دگرگوني‌ها نياز دارد. دبير كل اين گردهمايي دگرگوني را در باورها نسبت به هنرهاي صناعي و سنتي، يكي از اين نيازها دانست و گفت: بايد باور كنيم كه هنرهاي صناعي در ساخت محيطي زيباتر، انساني‌تر و طبيعي‌تر موثرند و انسان عصر ما از هم‌گرايي ملال‌آور و مستبدانه‌ي فرهنگي و هنري مدرنيته خسته شده و در جست‌وجوي راه تازه‌اي در فرهنگ و هنر است و آن اين‌كه با ميراثي گران‌بهاتر از نفت يعني تجربه‌هاي هنري چندهزار ساله پدران‌مان، بخشي از نيازهاي خود و حتا آينده‌ي انسان‌ها را بتوانيم پاسخ دهيم. نامور مطلق با بيان اين‌كه بازنگري در سازمان و سازمان‌هاي مرتبط با هنرهاي صناعي و صنايع دستي يكي ديگر از ضرورت‌هاست، اظهار داشت: وضعيت كنوني تشكل هنرهاي صناعي ناكارآمد است و اين ناكارآمدي به گذشته‌اي نسبتا دور بازمي‌گردد و بدون تحول در سازمان و سازمان‌دهي اين هنرها، انتظار تحولي جدي را نمي‌توان داشت. در ادامه‌ي اين همايش، مهدي مكي‌نژاد ـ دبير علمي نخستين همايش گنجينه‌هاي از يادرفته هنر ايران ـ گفت: اين همايش، بستر مناسبي را براي واكاوي هنرهاي سنتي و صناعي مي‌تواند ايجاد كند. وضعيت بعضي از هنرمندان رشته‌هاي هنرهاي سنتي و صناعي خاص است؛ اين هنرمندان از دست مي‌روند و نبايد زمان را از دست دهيم. وي با اشاره به وضعيت هنرهاي صناعي و سنتي منسوخ‌شده در كشور، بيان كرد: براساس منابع اطلاعاتي موجود، دوسوم شغل مردم كرمان در گذشته شال‌بافي بوده است؛ ولي اكنون فقط يك نفر در اين استان به اين كار مشغول است. همچنين در منابعي آورده شده كه در گذشته، 250 كارگاه شعربافي وجود داشته‌اند، اما اكنون اثري از اين كارگاه‌ها باقي نمانده است. مكي‌نژاد با بيان اين‌كه دبيرخانه‌ي اين همايش در فرهنگستان به‌صورت دايمي فعال است، گفت: كساني كه به شناسايي و احياي هنرهاي سنتي در صنايع دستي مي‌توانند كمك كنند، براي ياري آنها را دعوت مي‌كنيم. به گزارش ايسنا، در ادامه‌ي اين همايش محمدقاسم اخوي‌يان در رشته‌ي آجر و از شهر نيشابور به نمايندگي از ديگر هنرمندان پيشكسوت حاضر در اين همايش، با تشكر از برگزاري اين مراسم دلسوزي براي هنرمندان پيشكسوت و كهنسال و اظهار رضايت از اين اقدام، گفت: شما را دعا مي‌كنيم كه به فكر گوشه‌نشينان هنر بوده‌ايد. اين هنرمند پيشكسوت ادامه داد: هفتاد سال است كه بر آجر تيشه مي‌زنم و حدود 150 استاد داشته‌ام، تاكنون ادعايي براي معماري نكرده‌ام و هنر خود را در امامزاده‌ها و ديگر اماكن مقدس براي آيندگان به يادگار گذاشته‌ام. او بيان كرد: اكنون درحال فعاليت درباره‌ي آثاري هستم كه ديده نشده‌اند. من بر آجر تيشه مي‌زنم كه براي آيندگان سندي باشد و انشا‌ءالله حمايت شود. اخوي‌يان به‌عنوان هنرمندي كه از شهر آجر و فيروزه ـ نيشابور ـ آمده بود، گفت: ما به فكر آثاري قديمي هستيم، چون اين آثار اگر طوفان بيايند، باقي مي‌مانند و به‌دست آيندگان مي‌رسند و آنها مي‌فهمند كه انسان غير از موجودات ديگر بوده است و آيندگان پاي خود را جاي پاي هنرمندان گذشته مي‌گذارند. وي تصريح كرد: از برپايي اين همايش براي آثار قديمي و اين‌كه سايه‌ي دستي بالاي سر هنرمندان ديده شده است و آنها را آبياري كرده‌اند، قدرداني مي‌كنيم و مي‌دانيم اكنون پشتيباني داريم و بيشتر مي‌توانيم كار كنيم و براي آيندگان اسنادي را به يادگار بگذاريم. اين هنرمند با درخواست از مسؤولان براي حمايت از هنرهاي قديمي و پيشكسوتان اين عرصه، گفت: هنرمندان به حمايت مالي شما نيازي ندارند، بلكه بايد از هنرمندان كهنسال حمايت شود، چون اكنون هنرمندان قديمي بسياري هستند كه از فعاليت در رشته‌ي خود كنار كشيده و مشغول فروش ضايعات‌اند. وي با اشاره به اين‌كه در ايران، كبوترخانه‌ها از زمان هلاكوخان تخريب شده‌اند، افزود: كسي نيست كه اين آثار ارزشمند را احيا كند. البته در ايران، ديگر هنرمندي وجود ندارد كه كبوترخانه بنا كند؛ اما دست كم براي ساخت بناها و ساختمان‌ها از هنر و تجربه‌ي معماران قديمي مي‌توان بهره گرفت، اما كسي نيست كه انگشت بر لب اين هنرمندان بگذارد. اخوي‌يان در پايان به مزاح اضافه كرد: دست كم از معماران قديمي در ساختمان‌سازي استفاده كنيم تا شايد مانند من 81 سال عمر كنيد. در ميانه‌ي اين همايش، گروه موسيقي بلوچستان به سرپرستي شيرمحمد اسفندار به اجراي برنامه پرداخت. اين هنرمند پيشكسوت، 60 سال تجربه‌ي موسيقيايي در بلوچستان دارد و شيوه و بيان موسيقي او چنان است كه به يك راوي در موسيقي بلوچ تبديل شده است. در پايان بخش نخست اين همايش، از هنرمندان پيشكسوت در رشته‌هاي هنرهاي سنتي و صناعي تجليل شد. در اين بخش، از علي ميراحمدي در رشته‌ي شال‌بافي از روستاي هوتك كرمان، فرهان چحيلي در رشته‌ي ساخت ميناي صابئين، ابوالفضل نظم‌پور در رشته‌ي چاقوسازي از كرج، ابوالقاسم اخوي‌يان در رشته‌ي آجرتراشي از نيشابور، حسين مصدقي در رشته‌ي كاشي‌كاري از اصفهان، محمد گل‌يار در رشته‌ي معماري سنتي از قم، ماشاءالله عنايتي در رشته‌ي زري‌بافي از تهران، علي رشتي‌زاده در رشته‌ي طراحي فرش از قم، علي‌اكبر اسماعيلي قوچاني در رشته‌ي خوش‌نويسي از قوچان، مهيندخت ايماني در رشته‌ي طراحي فرش از تهران، مهتاب نوروزي در رشته‌ي سوزن‌دوزي از زاهدان، غلام آق در رشته‌ي ساخت زيورآلات تركمن از گنبد، عبدالمجيد عنايتي در رشته‌ي معماري سنتي از دزفول و حميد سهيلي مظفر مستندساز هنرهاي سنتي با حضور ميرحسين موسوي ـ رييس فرهنگستان هنر ـ، هيات علمي، دبير علمي اين همايش و دبير فرهنگستان هنر تجليل شد. در اين همايش همچنين ياد استاد اميرخاني ـ خوش‌نويس ـ كه به‌دليل بيماري در بيمارستان بستري است، گرامي داشته شد. مجيد مجيدي نيز در كنار استادان، دانشجويان و هنرمندان رشته‌هاي هنرهاي سنتي و صنايع دستي از ديگر حاضران در اين مراسم بود. بخش نخست اين همايش با نمايش فيلمي از هنرهاي از يادرفته ايران و گرفتن عكس يادگاري 14 هنرمند پيشكسوت پايان يافت. در همايش «گنجينه‌هاي از يادرفته هنر ايران» كه به‌مدت سه روز برگزار مي‌شود، مقاله‌هايي با موضوع‌هاي ‌چرا هنري از ياد مي‌رود؟، يادي از اندود ساروج و ساروج‌بري در گرمابه‌هاي قديمي، مباني فراموش‌شده‌ي نگارگري ايران، بررسي هنر نقاشي روي كاشي دوره‌ي قاجار، شير سنگي؛ آميزه‌اي از هنر و حماسه در فرهنگ بختياري، ميناي صابئين، كرامت دست و پارسايي تفكر، بادران يا مروحه، ورشوسازي ايران (بروجرد ـ دزفول)، ترمه‌بافي در يزد و كرمان، نيل؛ روزگاري رنگ سلاطين و امروز سلطان رنگ‌ها، كاربرد هنر كاغذبري در كتاب‌آرايي اسلامي، بررسي نقوش سفالينه‌هاي شهر سوخته، نقش مدرسه‌ي صنايع قديمه در احيا و بازسازي هنرهاي ناب ايران، مرواريد در از يادرفته‌ي خليج فارس، دارايي‌بافي، تزيينات آجرتراشي در معماري ايران (از قاجار تا پهلوي دوم)، در جست‌وجوي هنر از يادرفته‌ي دوم‌بافي شوشتر، شاهزيله؛ كارگاه سفال‌گري فراموش‌شده در كوير، شناسايي تكنيك ساخت گچ‌بري‌هاي منحصربه‌فرد مدرسه ركينه‌ي يزد، قلم‌زني نقره شيراز، شكوه هنر تذهيب در عصر ايلخاني، فرش قزوين، مباني عرفاني رنگ در رساله‌ي ياقوت الحمراء شيخ محمدكريم‌خان كرماني، ريشه‌هاي اسطوره‌يي تزيينات سفال مند گناباد، فن‌شناسي تزيينات آينه‌كاري موسوم به گپ‌بري در كاخ هشت بهشت اصفهان و بررسي روش‌هاي گوناگون اعمال پخت‌وپز و بروز پديده‌ي زرين‌فام ارايه مي‌شوند. نمايشگاه و كارگاه‌هاي هنرهاي از يادرفته ايران نيز به‌مدت يك‌ماه از فردا (26 آذرماه) در موسسه‌ي فرهنگي هنري صبا برپا مي‌شود. همچنين جشنواره‌ي فيلم‌هاي مستند با ارايه‌ي فيلم‌هايي درباره‌ي موزه‌ي ايران باستان، سراميك، گيوه‌بافي و ... از امروز (25 آذرماه) در موسسه‌ي فرهنگي هنري آسمان هر روز برپا خواهد بود. انتهاي پيام