اگر چرخي در نمايشگاه عكسي كه شامگاه گذشته در خانه‌ي هنرمندان ايران برپا شد، بزني، شايد بخواهي به اين نتيجه برسي كه عكاس انگليسي خبرگزاري آمريكايي آسوشيتدپرس از جنگ خسته شده است؛ اين ادعا را تصويرهاي رد شده از لنز دوربين بن كرتيس از بازماندگان مقاومت مردم لبنان و جنگ‌هاي ليبريا و سومالي گواهي دهند، اما خودش مي‌گويد، خستگي روايت مردم است. آن‌ها از جنگ خسته شده‌اند نه خودش. آنچه ارايه شده تك عكس‌هايي از همان واقعيت‌هايي است كه ديده مي‌شوند.
به گزارش خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عكس‌هاي رييس و اديتور بخش عكس خاورميانه‌ي آژانس خبري آسوشيتدپرس در قاهره در تهران رو شدند. روايتي از نگاهي مشترك به جنگ‌هايي كه تاثيري يكسان بر زندگي انسان‌هايي از هر مكتب و مسلكي، داشته است.
عكس‌هاي لبنان در اين نمايشگاه سياه و سفيدند، بقيه رنگي؛ اما نكته‌ي مشترك ميان عكس‌ها شايد ذلتي باشد كه به مردم جنگ‌زده‌ي سراسر دنيا از سوي قدرتمندان تحميل شده است.
رشته‌ي دانشگاهي كرتيس حقوق بوده، اما كارش عكاسي خبري است. اين نمايشگاه هم دربر گيرنده‌ي 35 عكس رنگي و سياه‌وسفيد است كه در ابعاد 50 در 70 است كه براي نخستين‌بار از اين عكاس مطبوعاتي 34 ساله، طي 10 سال گذشته در دنيا برپا شده است.
"شخص عكاس نبايد قابل ديدن باشد، او با عكس‌هاش خود را به مردم نشان مي‌دهد. ما شانس داريم كه از طريق عكس‌هامان به مردم بگوييم چه اتفاقي رخ مي‌دهد."
بن كرتيس تا به‌حال حاضر به انجام هيچ گفت‌وگويي با هيچ رسانه‌اي نشده است. اين ادعاي اوست. مي‌گويد از سوي آژانس مطبوعش چنين اجازه‌اي به او داده نشده و عرف كارشان هم اين است.
مشروط بر اينكه گفته‌هايش را به زبان انگليسي مخابره نكنيم بر آستانه‌ي ورودي نمايشگاهي كه روايتي از روزهاي تلخ و سخت خون و مبارزه و مقاومت مردمي سياه و سفيد از سراسر دنياست، آماده‌ي گفت‌وگو مي‌شود.
او از نگاهش به اخلاق حرفه‌يي در عكاسي مي‌گويد. "به‌عنوان يك عكاس موقعيت ممتاز حضور در بسياري از مناطق را داريم كه خيلي‌ها امكانش را ندارند؛ بنابراين بايد همه‌ي واقعيت را ثبت كنيم تا مردم همه‌ي واقعيت را ببيند. اين كار وظيفه و مسووليت عكاس است و او را موظف مي‌كند كه با دقت بر موضوع متمركز شود. مسووليت ما بر خلاف پزشكان است، آن‌ها بايد رازدار باشند، ما بايد راوي باشيم و عيان‌كننده ..."
وي تاكيد دارد كه در جنگ‌ها، درگيري‌ها و رخداد‌هاي جهاني طرف هيچ جناحي را نمي‌گيرد و ديد مستقل دارد.
كرتيس در اين‌باره كه در خدمت رسانه‌اي خاص بودن تا چه ميزان محدودش كرده است، با اصرار عنوان مي‌كند: آژانس خبري هيچ‌گاه اصراري به‌سمت ديد خاص داشتن ما ندارد، بلكه تنها چيزي كه به عكاس‌هاشان اصرار مي‌كنند، اينست كه بدانند موضوع و خبري كه دارد اتفاق مي‌افتد به‌صورت واقعي منتشر مي‌شود يا نه؟
ايسنا: آيا با حفظ امانت‌داري ديده‌هاشان را به دنيا منتقل مي‌كند؟
كرتيس: دقيقا و قطعا!
ايسنا: سانسور در عكس يا نوع نگاه نيست؟ البته خودتان اديتور و انتخاب كننده‌ايد!
كرتيس: هر عكسي كه مي‌فرستيم مخابره مي‌شود. همه چيز بسته به نگاه عكاس دارد.
ايسنا: پس چرا نگاه واقعي به ايران در رسانه‌هاي غربي وجود ندارد و معمولا با تحريف همراه مي‌شود؟
كرتيس: ما همه جانبه از هر طرفي عكاسي مي‌كنيم؛ آن‌ها كه انتخاب مي‌كنند ممكن است هر نگاهي داشته باشند، جهت‌دار يا...، نگاه ما مستقل است. درباره‌ي عكس‌هاي خودم مي‌گويم كه همه‌اش واقعيت‌هاي موجود بودند و شايد به‌واقع قدرت حاكم به‌واقع قدرتمند باشد. اگر آن واقعيت اين است كه زورگو قوي است، من تنها ارايه‌اش مي‌كنم!
ايسنا: مي‌دانيم كه آمريكا اجازه‌ي انتشار هر عكسي را، به‌عنوان نمونه از تجاوز نيروهايش به خاك عراق نمي‌دهد. نبايد ضعف نيروهاي آمريكايي در عكس‌ها نشان داده شوند و...
كرتيس: سخت‌ترين نوع عكاسي خبري در عراق است. باورنكردني است. تعداد عكاس‌ها و خبرنگاران كشته‌شده در جنگ عراق در يك‌صد سال گذشته بي‌سابقه بوده است. با اين حال عكاس‌هاي زيادي داريم كه ازسوي ارتش آمريكا در عراق عكس مي‌گيرند يا در مناطق شيعه و سني‌نشين اين كشور. ما هر روز عكس داريم كه به نيروهاي آمريكايي حمله مي‌شود. من عكاس را براي پوشش تصويري مي‌فرستم؛ هيچ چيزي را نمي‌توانم به او بگويم.
ايسنا: يك عكاس انگليسي براي كشوري كار مي‌كند كه باني عموم جنگ‌هاي دنياست؛ او اگر از جنگ خسته شده، چرا ادامه مي‌دهد؟
كرتيس: چرا مي‌گوييد آمريكا؟ اي‌پي خبرگزاري جهاني است.
ايسنا: مگر نه اينكه سياست‌گذاري‌اش از سوي حاكمان آمريكاست؟
كرتيس: نه اصلا اين‌گونه نيست! عنوان نمايشگاه، موضوع و عكس‌هاي من هم از جنگ خسته هستند! من عكاس انگليسي‌ام، همسرم بلژيكي است، در آفريقا كار كرده‌ام، در قاهره زندگي مي‌كنم. مليت نفوذي در ديد ما ندارد. براي كمپاني آمريكايي كار نمي‌كنم، براي بخشي كار مي‌كنم كه قسمت اعظم دنيا از آن سرويس مي‌خواهند و ما با آن‌ها به‌عنوان مدياي جهاني فعاليت مي‌كنيم. دربرگيرندگي اين فعاليت مهم است.
ايسنا: ساده‌انگارانه است اگر بگوييم در خدمت تفكر دولت حاكم در آمريكا نباشند!
كرتيس: يعني شما ما را به‌عنوان رسانه‌ي مستقل باور نداريد؟
ايسنا: نظر ما مهم نيست، آنچه مخاطبان مي‌انديشند اهميت دارد و بسياري از مخاطبان، دست‌كم در ايران، چنين دركي ندارند.
كرتيس: اما من همه‌ي آنچه كه عكاسي كرده‌ام در آژانس مخابره شده است. اي‌پي، اي‌اف‌پي يا رويتز همه‌ي اتفاق‌ها را مي‌بينند؛ ما همه‌جانبه مي‌بينيم، ماهيت اين مدياهاست.
كرتيس كه جايزه‌ي "ورلدپرس فتو" را در كارنامه‌ي حرفه‌يي‌اش ثبت كرده است، به‌خاطر داوري نخستين مسابقه‌ي عکس خبري سوره اين روزها در تهران به‌سر مي‌برد.
نمايشگاه يادشده تا پنج‌شنبه 15 آذرماه جاري در نگارخانه‌ي انتظامي خانه‌ي هنرمندان ايران برپاست.
انتهاي پيام