زواره؛ نگيني مهجور در كوير رييس كميتهي ملي موزههاي ايران: ايجاد پايگاهي تاريخي در زواره واجب است
در حاشيهي كوير مركز ايران، شهري منسوب به برادر رستم به نام زواره كه معني لغوي آن مشتقات محل آب است، قرار دارد؛ شهري كه براساس داستانهاي بومياش افرادي از ساحل به دريا آمده و آنرا ساختهاند. به گفتهي رييس كميتهي ملي موزههاي ايران (ايكوم) كه خود زادهي شهر زواره است، اين مكان استقرار از ابتدا بهصورت شهر ساخته شده و دست كم شهر تاريخي آن، تا 10 سال پيش بهوضوح ديده ميشده است. احمد محيط طباطبايي در گفتوگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، وجود بازار، مكاني حكومتي، مسجد جامع و ديگر مكانها را از مشخصههاي يك شهر دانست و افزود: شهر در دورهي شهرنشيني، يكسري ويژگيها را دارد، يعني مكاني كه در آنجا كار تخصصي ميشود، تجارت، تاسيسات مذهبي، پول و ... را در خود جا داده است. زواره نيز از همان نخست اين خصوصيات را با خود داشته است. وي زواره را مينياتوري از شهرهاي كويري اطراف ناميد و ادامه داد: اگر يزد را با ابعاد گستردهاش درنظر بگيريم، زواره مينياتوري از يزد است كه همهي مختصات شهر يزد را در خود دارد. او اين خصوصيات را شامل خانههاي شش صفهي باقيمانده از دورهي سلجوقي و چهار صفهي باقيمانده از دورهي صفوي، مسجدي با شش منار به نام مسجد پامنار و دو مسجد جامع در اين شهر دانست. وي با اشاره به باقي ماندن بسياري از خانهها و حصارهاي بناهاي گذشته، اظهار داشت: اكنون براي ايجاد محورهاي خيابان، بافت تاريخي شكافته شده و از ميان رفته است. پس از اين حادثه، زواره با يك پلاك در فهرست آثار ملي به ثبت رسيد. محيط طباطبايي به ثبت رسيدن اين شهر تاريخي را براي حفاظت و نگهداري از آن كافي ندانست و بيان كرد: زواره پايگاه ميراث فرهنگي ندارد و اين امر، سبب نارضايتي مردم شده است. به همين دليل، ميتوان گفت كه سازمان ميراث فرهنگي در اين زمينه نسبت به زواره كوتاهي كرده است. وي انطباق طرح توسعهي شهري را سرمايهي اين شهر تاريخي ارزيابي كرد و افزود: انطباق اين طرح را فقط متوجه شوراي شهر، شهرداري و ديگران نميتوان دانست، بلكه بخشي از اين قضيه برعهدهي سازمان ميراث فرهنگي است كه بايد نسبت به اين امر، توجه لازم را داشته باشد. او با اشاره به لزوم اجراي برنامهي توسعهي پايدار شهر در زواره، اضافه كرد: بايد جايگاه بافت تاريخي را نيز در برنامهي توسعه پيشبيني كرد. رييس كميتهي ملي موزههاي ايران ركن اصلي توسعهي پايدار را در زواره، فرهنگ و عوامل فرهنگي دانست و سرمايههاي اصلي آنرا ساختارهاي طبيعي، تاريخي و فرهنگي شهر ارزيابي كرد، بهگونهاي كه مجموعهي اين ساختارها براساس برنامهريزيهاي توسعه در كشور باشد. محيط طباطبايي گفت: برنامهريزي، كمك و اختصاص اعتبارات مالي توسط مراكز مسؤول استان اصفهان و ايجاد پايگاهي تاريخي كه با هماهنگي شهرداري از بناهاي تاريخي اين شهر بتواند حفاظت كند، كاري واجب است. بخشهايي از شهر تاريخي زواره هويت خود را از پيش از اسلام و دورهي ساساني حفظ كرده و بخش اصلي آن از دورهي قاجار بهجا مانده است، يكسري از بخشها نيز باقيمانده از دورهي صفوي و سلجوقياند. زواره از نيمهي دوم قرن پنجم هجري قمري گسترش فعلي را يافته است. آب زواره از 75 كيلومتري اين شهر توسط قناتها تامين ميشود و بهدليل ارتباطات و موقعيت سوقالجيشي آن از ابتدا بهصورت شهر ساخته شده است. زواره با بافت تاريخياش، آثار مهمي را دارد؛ آثاري مانند يخچال، حسينيهي كوچك و بزرگ، آبانبار، مساجد جامع، خانهي هشت بهشت، مدرسهي 400 سالهي علميه و بازار هزار سالهاش، در كنار خانههايي تاريخي كه بزرگان زيادي در آنها بودهاند. اين درحالي است كه بافت تاريخي زواره به مرور درحال تخريب است، ولي هنوز مسؤولان به اين نگين مهجور در كوير توجه لازم را نكردهاند. انتهاي پيام