/با چهارمين‌دوسالانه‌ي‌نقاشي‌جهان‌اسلام/ ابراهيم جعفري: به‌زحمت مي‌توان ترتيب صحيحي از نمايشگاه در ذهن داشت دوسالانه‌ها داستان اثرپذيري ما از مدرنيزم است
"با توجه به تنوع و چندگونگي درجات آثار رسيده و تفاوت فضاي تخيل در نسل‌هاي مختلف نقاشان ايراني و خارجي چهارمين دوسالانه نقاشي جهان اسلام، بزرگ‌ترين كاري كه بعد از رسيدن و آماده كردن آثار براي نصب بر ديوارها ضروري است صورت گرفته باشد، رايزني و مشورت بسيار دقيق براي چگونگي تقسيم آثار، چند و چون نحوه‌ي قرار دادن هركدام پيش يا بعد از ديگري است؛ چراكه وقتي بيننده‌اي با تجربه‌ي من پس از بارها گردش در فضاي موجود نمايشگاه با مطرح كردن سوال‌هايي براي نحوه‌ي ديدن، به‌زحمت مي‌توانم پس از خروج از مجموعه، ترتيبي صحيح را در ذهن خود احساس كنم. به‌خصوص بيننده‌هاي نيمه‌متخصص ما كه اين نمايشگاه در وسعت تخيل‌شان تاثير بسيار خواهد شد بنابراين لازم بود كه علاوه بر تقسيم‌هاي گوناگوني از موضوع مفهوم و چگونگي پديد آمدن و... راهنماياني هم كه در جريان جلسات، يك حرف و يك دل شده بودند، لازم بود آماده شوند كه دست‌كم نحوه‌هاي صحيح حركت و بررسي آثار را به بينندگان مشتاق پيشنهاد كنند." اينها گفته‌هاي محمدابراهيم جعفري - هنرمند نقاش و مدرس دانشگاه - درباره‌ي نمايشگاه چهارمين دوسالانه نقاشي جهان اسلام است كه در گفت‌وگويي با خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عنوان كرد. او گفت: تخيلات فرهنگي ما اگر از توجه و نيت دروني سرچشمه نگيرد، نه چيزي به‌وسيله‌ي هنرمندان ما خلق خواهد شد و نه هيچ زمينه‌سازي رشد هنري به‌ثمر واقعي خواهد نشست. به‌گمان وي، دوسالانه‌ها هم داستان اثرپذيري ما به‌دنبال قصه‌ي مدرنيزم است كه اكثرا با سوءتفاهم و ذوق‌زدگي همراه بوده است. به‌عنوان نمونه كلمه‌ي «همايش» دقيقا معادل جريان واقعي سمينار نيست و كلمه‌ي دوسالانه عنوان هر دو سال يك‌بار نمايش معمولي از آثار موجود در نزد هنرمندان و يا بر ديوارهاي سالن‌هاي قضاوت دانشجويان دانشگاه‌هاي هنري نيست. كلمه‌ي بي‌ينال لغتي است كشاورزي و به گياهي مي‌گويند كه سال اول به‌هيچ‌وجه ميوه نمي‌دهد و در فرهنگ لغت انگليسي مي‌خوانيم كه اگر در دو سال هم اوضاع آب، هوا و شرايط خاك مساعد نباشد و يا باغبان‌ها در پرورش واقعي نهال اهمال كرده باشند و يا خود دانه‌ي گياه اشكال داشته باشد، نهال در دو سال هم ميوه‌اي نخواهد داد. او در عين حال تصريح كرد: برگزاري دوسالانه‌اي براي آثاري مانند نگارگري ايراني اسلامي كه برخي تذهيب‌هايش از آغاز تا پايان، بيش از چهار سال طول مي‌كشد و هر چند ذوق و مهارت بي‌پايان سازنده‌ي خود را دربر دارد، اما از جنبه‌ي خلاقيت ارزش آن مشكوك مي‌نمايد. جعفري مصداق مشهود گفته‌هايش را دوسالانه‌هاي نگارگري دانست. اين مدرس دانشگاه تهران، درباره‌ي كيفيت آثار چهارمين دوسالانه‌ي نقاشي جهان اسلام تاكيد كرد: توجه و نيتي سبب شده است كميت آثار، اينچنين بر كيفيت غلبه كند، به‌طور قطع ذوق‌زدگي از زيادي ديوارهاي فرهنگستان صبا و يا تصميم براي پر كردن چنين فضايي تنگاتنگ، كه به مراتب از فضاي موزه‌ي معاصر بزرگتر است، نيست. به اعتقاد او، در وهله‌ي نخست نقاشان خارجي كه در چنين موقعيتي، علاقه داشتند آثار خود را به دوسالانه‌ي ما بفرستند با مردود شدن آثار نرنجند و در آينده ديگران با اميد بيشتر و با توان هنري بالاتر به شركت ترغيب شوند. وي به هنرمندان جوان توصيه كرد: آنها كه در شرايط كنوني در برزخي ما بين خلاقيت نرسيده و تربيت هنري نيمه‌كار قرار گرفته‌اند، با اميد و توجه بيشتر به درون در دور بعدي دوسالانه شركت فعال داشته باشند، وگرنه با وجود داوراني كه من به چند نفر از آنها اعتماد دارم، نمايشگاه دربرگيرنده‌ي كارهاي معمولي دانشجويان خواهد شد. جعفري گفت: در نظر گرفتن معيارهاي متنوع و نه‌چندان دقيق به‌وسيله‌ي داوراني كه در هر حال متنوع و نه چندان دقيق انتخاب شده‌اند، و من اعتراف مي‌كنم در شرايط كنوني اگر به شخص مرا هم مسوول انتخاب آثار و داوران مي‌كردند براي اينكه كارم اشكال پيدا نكند، مطمئنا به اين خوبي انتخاب نمي‌كردم. وي با يادآوري اينكه كارهاي دوسالانه انتخاب مستقيم داوران از نقاشاني كه هويت هنري‌شان مورد تاييد آنها باشد، صورت نگرفته است، افزود: در بينال‌هاي واقعي اين هنرمندان هستند كه آثارشان به‌عنوان بيان‌گران خلاقيت‌هاي نو انتخاب مي‌شود و نه هر كسي كه ماهرانه نقاشي كند. وي در پايان عنوان كرد: اميدوارم روزي دست‌كم بر ديوار يك موزه‌ي معاصر در ايران، آثاري نو، اصيل، خلاق و دايمي حضور داشته باشند؛ آثاري كه يك ايراني فرهيخته را به ياد "آدم‌هاي" نيما يا "زمستان" اخوان ثالث و يا "صداي پاي آب" سهراب سپهري بيندازد. انتهاي پيام