پس از كاوش‌هاي وقفه‌دار در محوطه‌ي باستاني ازبكي از سال 1376 تا 1384 و كشف كامل‌ترين قلعه‌ي مادي در كنار شهري مادي در اين محوطه‌ي باستاني، اين كاوش‌ها به‌دليل ايجاد مشكل با مالك شخصي اين محوطه متوقف شدند و از سال گذشته، آينده‌ي اين محوطه‌ي باستاني با هشت‌هزار و 500 سال قدمت در ابهام فرو رفت. ازسوي ديگر، از يك‌سال‌ونيم پيش، محوطه‌ي باستاني ازبكي براثر عوامل طبيعي و انساني آسيب‌هاي جبران‌ناپذيري ديده است.
مدير اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري نظرآباد در اين‌باره به خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، توضيح داد: پس از مشكلي كه سال گذشته در فصل ششم كاوش در اين محوطه‌ي باستاني رخ داد و به‌دنبال پي‌گيري‌هايي كه با سازمان منابع طبيعي و جهاد كشاورزي شد، مالكيت شخصي اين محوطه‌ي باستاني محرز شد و به همين دليل، سال گذشته اداره‌ي ميراث فرهنگي نظرآباد در نامهاي به كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي از آنها پي‌گيري اين مساله را خواست؛ اما هنوز هيچ جوابي به آن نامه داده نشده است.
خدابنده‌لو اظهار كرد: متاسفانه بناهاي تاريخي كه در طول شش فصل كاوش در اين محوطه‌ي باستاني از خاك بيرون آمده‌اند، براثر مسائل طبيعي مانند باد، باران و برف درحال تخريب‌اند و اگر اين روند ادامه يابد، تا چند سال ديگر تمام منطقه با خاك يكسان مي‌شود.
وي با اشاره به پي‌گيري‌هاي اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري نظرآباد در اين‌باره گفت: در تنظيم اعتبار سال آينده‌ي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري درحال رايزني براي در اولويت قرار دادن اين محوطه‌ي باستاني هستيم، تا دست كم بناهاي باقي‌مانده حفظ شوند. البته تا زماني كه رضايت مالك خصوصي اين محوطه‌ي باستاني جلب نشود، هيچ كاري در اين محوطه نمي‌توان انجام داد.
او درباره‌ي خريد اين محوطه‌ي باستاني از مالك آن، توضيح داد: به‌دليل كمبود اعتباري كه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري براي تملك اين نوع از دارايي‌هاي فرهنگي دارد، در كوتاه‌مدت اين كار را نمي‌توان انجام داد؛ ولي با اين حال، نماينده‌ي مردم نظرآباد در مجلس شواري اسلامي درحال پي‌گيري براي گرفتن اعتبار و خريد محوطه‌ي باستاني ازبكي است.
خدابنده‌لو با اشاره به برنامه‌هاي آينده‌ي محوطه‌ي باستاني ازبكي و ادامه‌ي كاوش در صورت كنار آمدن با مالك شخصي اين محوطه، ادامه داد: بحث كاوش يك مساله است، اما بحث ديگر، حفظ آثار پس از كاوش است. با اين حال، متاسفانه چون هنوز هيچ برنامه‌اي حتا براي آثار به‌دست آمده در شش فصل كاوش وجود ندارد و هيچ امكاناتي نيز براي نگهداري از اين بناهاي تاريخي با ارزش تهيه نشده‌اند، دليلي ندارد كه به سراغ ادامه‌ي كاوش برويم.
وي تاكيد كرد: زماني كه از بناهاي با ارزش تاريخي در دسترس نمي‌توان نگهداري كرد، نبايد بقيه‌ي آثار را از دل بيرون آورد و به حال خود رها كرد، تا از ميان بروند.
او همچنين با اشاره به طرحي كه يوسف مجيدزاده ـ سرپرست كاوش‌هاي تپه‌ي ازبكي ـ درباره‌ي راه‌اندازي سايت ـ موزه‌ي تحقيقاتي در اين محوطه داشت، گفت: اين محوطه قابليت راه‌اندازي سايت ـ موزه‌ي تحقيقاتي را بخصوص در زمينه‌ي باستان‌شناسي دارد. همان‌طور كه مجيدزاده در توضيح اين سايت ـ موزه به بهشتي ـ رييس پيشين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ گفته بود كه محوطه‌ي باستاني ازبكي از نادرترين و ساده‌ترين آثار معماري به‌جا مانده از دوران پيش از تاريخ فلات مركزي ايران است.
مدير اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري نظرآباد با اشاره به نگهداري آثار باقي‌مانده از اين محوطه‌ي باستاني در موزه‌ي ملي ايران، بيان كرد: تمام آثار به‌دست آمده از اين محوطه‌ي باستاني به موزه‌ي ملي ايران منتقل شده‌اند و اكنون در آنجا نگهداري مي‌شوند. محدوده‌ي تپه‌ي باستاني ازبكي نيز با حصار‌بندي، تعيين حريم و حفاظت فيزيكي توسط نيروي انتظامي براي جلوگيري از كوچك‌ترين تهديد و تعرض انساني به بهترين نحو حفاظت مي‌شود.
محوطه‌ي باستاني ازبكي در شهرستان ساوجبلاغ در 15 كيلومتري غرب شهر سيدجمال‌الدين اسدآبادي و در 73 كيلومتري شمال غربي تهران در شمال شرقي روستاي ازبكي قرار دارد.
ازبكي محوطه‌اي گسترده شامل يك تپه‌ي بلند به ارتفاع 26 متر از سطح زمين‌هاي اطراف به نام تپه‌ي ازبكي و تعدادي تپه‌ي كوتاه‌تر به نامهاي «گوموش تپه»، «جيران تپه»، «يان تپه»، «ماران تپه»، «دوشان تپه» و «تپه تخت‌گاه» است كه با توجه به عمق لايه‌هاي باستاني تا خاك بكر كه در جبهه‌ي شمالي تپه‌ي ازبكي ثابت شده، مجموع ارتفاع آن از خاك بكر بيش از 30 متر است و مي‌توان گفت كه وسعت اين محوطه‌ي باستاني به يك‌صد هكتار مي‌رسد.
آثار معماري متعددي از عصرآهن در اين محوطه‌ي باستاني نمايان شده‌اند كه اين امر، نشان‌دهنده‌ي پيشينه‌ي بسيار غني اين منطقه است و «يان تپه» با داشتن آثاري از دوره‌ي تاريخي سيلك I، قديمي‌ترين محوطه‌ي ازبكي شناخته شده است.
انتهاي پيام