/بهبهانهي نمايش آثار هنرمند هنجارشكن روس در تهران/ مسعود صالحي: امكان امانت سپاري و مبادلهي آثار نداريم؛ شناسنامهي فني آثار گنجينه منتشر ميشود
موزهي جهاننما كاخ نياوران "شاگال"هايش را از گنجينه خارج كرده و با امانت گرفتن، چهار اثر ديگر اين هنرمند از موزهي ملل كاخ سعدآباد، اين آثار را تا پايان شهريورماه جاري، بر ديوارهاي گالرياش نگه ميدارد. به گزارش خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، هشت كار اين نقاش هنجارشكن روس، در يكي از گالريها اين موزه - گالري پايين - بهنمايش درآمده يك كار هم تا سال آينده، قرار است در گالري اصلي - گالري بالا - بماند. مارك شاگال در سال 1187 در خانوادهاي فقير در شهر "ويتبسك"- روسيه، بهدنيا آمد. بعد از ترك اتحاد جماهير شوروي، مدتي در برلين ماند؛ پس از آن براي هميشه به فرانسه مهاجرت کرد. گفته ميشود كه وي به محض ورود به پاريس، نامش را از "مويشي" به "مارک" تغيير داد. او، در پاريس به ارايهي هنري پرداخت كه براساس داستانهاي سامي كتاب دينياش - تورات، شکل گرفته بود. اين هنرمند روس، بهرغم كمتوجهي جامعهي هنري آن زمان، سنت تصويرگري قومياش را با روش و شيوههاي معاصر درآميخت و امروز جزو بزرگترين پيشگامان نقاشي مدرن بهشمار ميآيد. تصويرگرى كتاب از مهمترين فعاليتهاي هنري اين هنرمند است. 127 گراور براى كتاب "زوجهاى مرده" اثر گوگول و مصوركردن كتابى از لافونتن از جمله آثار شاگال است. برگزاركنندگان اين نمايشگاه، تاكيد دارند كه نميخواستهاند سراغ جاي ديگري بروند، چراكه درغير اينصورت، اگر ميخواستند، ميتوانستند حدود 40 اثر شاگال را گردآوري كنند. بنابراين ترجيح دادهاند با مجموعههاي همجنس خود، زيرمجموعههاي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، مبادلهي و بده بستان كنند. حالا همهي آنچه كه بهنمايش درآمده متعلق به خودشان است. مدير مجموعهي فرهنگي تاريخي نياوران به خبرنگار ايسنا گفت: ابتدا ميخواستيم با چهار اثر شاگال نمايشگاه را افتتاح كنيم، اصراري هم نداشتيم كه بيشتر باشد. ميخواستيم نمايشگاه كوچكي باشد اما سنت بماند؛ فضاهاي پايين موزه را به گالري موقت اختصاص دهيم كه هر سه - چهار ماه يكبار آثار هنرمندي را بهنمايش بگذاريم. بنا بر اين گزارش، مجموعهي آثار موجود در موزهي جهاننما، پيش از انقلاب جمعآوري شده و بخش زيادي از آن تاكنون بهنمايش درنيامده، اما اکنون با تهيه شناسنامه و ساماندهي مخازن، امکان برپايي نمايشگاههاي دورهيي آثار فراهم شده است. متوليان موزه ميخواهند اين محل با حالوهوايي تازه، از يكنواختي خارج شود. چنين گفته ميشود كه اوايل دههي پنجاه كه ميخواستند موزه را راهاندازي كنند، با عجله و سرسري مراحل نهايي كار را به سرانجام رساندند بهگونهاي كه موزه با كف سيمان افتتاح شد؛ مسعود صالحي، -مدير مجموعه تاريخي ـ فرهنگي نياوران، گفت: اكنون با پيشرفت تكنولوژي، اقدام به رطوبتگيري، بازسازي و تغيير رنگ ديوارها كرديم، سيستم اكتريكال برق در كف اجرا و متعاقب آن كف موزه سنگ فرش شد. همچنين ساخت ويترين هاي جديد نورپردازي ويژه آنها و نيز نورپردازي فايبراپتيك ديوارهها اقدام شد. گويا آنها تنها ميخواستند كف را بازسازي كنند كه كار با تعطيلي 16 ماهه به اين جاها رسيد. در اين گنجينه آثاري از هنرمندان نامي و شهيري چون، آمادئو موديليانى، پابلو پيكاسو، پل گوكن، كاميل پيسارو، لويى والتا، ادگار دگا، خوان ميرو، آگوست رنوار، سالوادور دالى، مارك شاگال، آلبرتو جاكومتى و نيز هنرمندان نوگراى ايران، حسين زندهرودى، پرويز تناولى، بهمن و اردشير محصص، پرويز كلانترى، مسعود عربشاهى، سهراب سپهرى، ژازه طباطبايى، آيدين آغداشلو، منوچهر يكتايى، پروانه اعتمادى و... وجود دارد. به گفتهي صالحي در نمايشگاهها بعدي سراغ ايرانيها هم ميروند، چند كار خوب از ابوالقاسم سعيدي، پروانه اعتمادي، ايران درودي در اختيار دارند؛ از بهمن و اردشير محصص هم آثاري دارند و به موزهي هنر ملل كاخ ملت در مجموعهي سعدآباد كه دو قلوي جهان نما ناميده ميشود، دادهاند تا به نمايش بگذارد؛ او ميگويد حتا اگر در اين موزه نمايش داده نشد، خودمان نمايشگاهي از آثار محصص برپا ميكنيم. صالحي تصريح دارد كه با خارج از كشور مبادله آثار هنري ندارند؛ ميگويد: با خارج از كشور امانت سپاري يامبادلهي هنري تا به حال نداشته و با بخش خصوصي هم نميتوانند مبادله كنيم، هرچند گمان ميكند اين كار خوب است، اما اذعان دارد كه تا بهحال براي آن راهي پيدا نكردهاند. دليلش را هم چنين عنوان ميكند كه بيشتر تمركزشان بر آثار قديمي موجود در گنجينه بوده است. به گفتهي او اين موزه تعداد آثار معاصر مدرن بسياري دارد كه از آنها غفلت شده است. كارهاي بسيار باارزشي از هنرمندان ايراني دارند كه نميتواند در قالب كلسيونهاي موزهيي در خارج از كشور بهنمايش درآيد. بهگمان وي گنجينههايي نياوران و سعدآباد، موزههاي بنياد و موزهي هنرهاي معاصر تهران ميتوانند پكيچ بسيار خوبي از آثار هنرمندان ايراني تهيه كنند. موزههاي داخل كشور در آن مشاركت داشته باشند و آنرا مثل نمايشگاه هفت هزار سال تمدن ايران، در چند كشور به نمايش بگذارند. او تاكيد دارد كه آثار خارجي با ارزشي در اختيار موزه قرار دارند كه براي خارجيها جذاب است و ميتوانند بهعنوان صاحبان آثار به دنيا عرضهشان كنند. اسناد مالكيت گنجينه را در اختيار دارند. اينها آثاري است كه از سوي دولت وقت خريداري شده اسنادشان هم موجود و متعلق به دولت ايران و مالكيت دولت ايران بر آنها محرز است. وي از انتشار شناسنامه فني و كاتالوگ آثار خبر داد كه بهزودي در مجموعهاي منتشر خواهد شد و دربر گيرندهي 260 اثر موجود در موزهشان است. به گفتهي رييس كاخ موزههاي نياوران اين كاخ موزه بيش از يكهزار تابلو نقاشي و حجم دارد. كه طيف وسيعي از آثار هنري همچون سفال هزارهي پنجم پيش از ميلاد تا كار پارآرتيستي همچون اندي وارهول را شامل ميشود. پس از انقلاب سعي شده تا اين آثار با رعايت مقررات مرمتي حفظ شوند. وي تاكيد دارد كه بر اساس تعريف، در موزه چيزي را اضافه يا كم نميتوانند بكنند؛ تنها ميتوانند آثار اهدايي را بپذيرند. امكان خريد آثار معاصر را ندارند؛ چراكه كلكسيونشان را به لحاظ تاريخي مخدوش ميكند. وي در عين حال تصريح كرد، ضروري است كه كاخ موزههاي نياوران در بهمن 57 متوقف بماند در فضاي كاخ موزه قانونا نميتوانيم چيزي كم و زياد كنيم. رييس مجموعهي فرهنگي تاريخي نياوران همچنين گفت: نقل و انتقالاتشان كه در محدودهي سازمان ميراث فرهنگي انجام ميشود و با مجوز رييس سازمان به سادگي امكانپذير است. چرا كه با واحد بيروني سازمان ميراث فرهنگي كمي مشكلات حقوقي و قانونياش بيشتر است. به لحاظ امنيت هم مساله تامين آن مطرح است. چون مراكزي كه اين آثار را امانت ميخواهند، قادر به تامين امنيت كامل آثار نيستند. امكان امانت دادن آثار به آنها كاهش مييابد. وي با گلايه از بازار مكارهاي كه در كارشناسي آثار هنري وجود دارد توضيح داد كه ميتوان با پرورش جوانهاي علاقمندي كه دربارهي پژوهش هنر و هنرهاي تجسمي صاحب استعداد و دانش هستند، از آنها كارشناسان خبرهاي براي ارزش يابي آثار مدرن تربيت كرد. او تاكيد كرد كه ترجيح ميدهيم دربارهي كارها از هنرمندان وطني سوال نكنيم. ما تنها ميخواهيم شناسنامهي كوچكي ارايه كنيم؛ اثر، ابعاد، شناسنامه كلي، اطلاعات صحيح و موجز براي كارهاي پژوهشي. وي خبر داد كه تا پايان نمايشگاه آثار شاگال، كتاب موزهي جهاننما را منتشر خواهند كرد. صالحي گفت كه برنامه بعدي نمايشگاه معلوم نيست؛ آثار زيادي در اختيار داريم. براي آنكه اينها در انبارها محبوس نماند، ميخواهيم هرچندماه يكبار خارج، با تهيه پوستر و شناسنامه، معرفيشان كنيم و به مخاطبان موزه فرصت بدهيم براي ديدن آثار تازه دوباره به اين موزه بازگردند؛ دستكم چهاربار در طول سال، موزه را ببينند و احساس كسالت نكنند. انتهاي پيام