آنچه كه در پي مي آيد ، پنجمين و آخرين بخش از گزارش تفصيلي اولين «كارگاه بررسي و نقد طرح جامع تهران» است كه با موضوع « فرآيند و سازمان تهيه كننده طرح » از سوي دفتر مطالعات خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در تالار شهيد قريب اين خبرگزاري برگزار شد.
در اين بخش ادامه توضيحات دكتر ناصر براتي معاون آموزشي - پژوهشي دانشكده معماري و شهرسازي دانشگاه بين‌المللي امام خميني را در پاسخ به مهندس مجيد غمامي، مسوول هماهنگي مشاوران طرح جامع تهران مي خوانيد.
دكتر براتي:
مدارك و نامه‌هايي دارم كه در آنها به آقاي حبيب اللهيان هشدار دادم كه
روند هاي در پيش گرفته شده ما را در آينده نزديك با مشكل مواجه مي كند
ما مي‌بينيم كه امروز طرح از سوي كارشناسان زير سوال مي‌رود و من افسوس مي‌خورم كه به علت سيستم مديريتي متمركز، بسياري از تذكراتي را كه ما مطرح كرديم، كسي مورد توجه قرار نداد. اين در حالي است كه بسياري از آنچه را كه امروز اتفاق مي‌افتد، بيش از اين ما پيش‌بيني كرده بوديم. من مدارك و نامه‌هايي دارم كه در آنها به آقاي حبيب‌اللهيان هشدار دادم. روندهاي در پيش گرفته شده ما را در آينده با مساله مواجه مي‌كند.
با حرف هاي بسيار دلسوزانه ما برخورد شد؛
احساس كردم تأثيري روي سيستم ندارم
به اعتقاد من شهرسازي درس انتقادپذيري است اما هنگامي كه حرف‌هاي بسيار دلسوزانه ما مورد توجه قرار نگرفت يا حتي با آن برخورد شد احساس كردم، تاثيري روي آن سيستم ندارم و خودم را حذف كردم؛ چراكه دليلي براي ماندن در آن‌جا نبود. جامعه زماني مي‌تواند شهر بسازد كه بسياري از مسايل فرهنگي خود و نحوه‌ي مواجهه با دانشگاهيان، متخصصان و حرفه‌مندان را حل كرده باشد.
بي‌دليل نيست كه هر فردي كه به اروپا مي‌رود با ديده حسرت به آن‌جا مي‌نگرد؛ چرا كه آن ها توانسته‌اند باب نقد را باز بگذارند.در پاريس سه ماه تابلو را براي نظرسنجي از مردم در پياده رو نصب مي‌كنند؛
ما همه را حذف كرديم، فقط يك نفر ماند
من اسلايدهايي از پاريس دارم كه نشان مي‌دهد آنها علاوه بر نظرسنجي از مردم، سه ماه تابلوي طرح را در پياده‌رو نصب مي‌كنند و انواع آدرس‌ها و ايميل‌ها و فكس را منعكس مي‌كنند تا مردم درباره‌ي آن اظهارنظر كنند، نه آن‌كه نقد تخصصي انجام مي‌دهند. اين‌كه ديگران را آدم حساب كند و نقد ديگران را بپذيرند مخصوص كساني كه دستي در كار داشته‌اند، خود موضوع بسيار مهمي است اما ما همه را حذف كرديم و يك نفر ماند.
نهاد درست به گونه‌اي معكوس عمل كرد. دستگاهي كه مي‌بايست رشد مي‌كرد و تمام عناصر لازم را دور خود جمع مي‌كرد و به هم پيوند مي‌زد براي آن‌كه فرآيند آغاز شود يكي يكي بازوهاي خود را حذف كرد و در نهايت علي ماند و حوضش. همه ما به اميد نهاد به آن‌جا رفتيم، فكر مي‌كنم حتي مهندس غمامي هم با اين انگيزه آمد.بارها آقاي حبيب اللهيان اشاره كردند كه ما نهاد را فراموش كرديم
من بارها در جلسات گفتم اين طرح مهم نيست. اين طرح بهانه‌اي است براي آن‌كه ما نهاد را راه بياندازيم. اكنون تصور مي‌كنم نهاد در جايگاه خودش قرار ندارد. از نظر مالي و سياسي به هيچ وجه استقلال ندارد. من كه دو سال رييس مركز پژوهش‌هاي شهري و روستايي وزارت كشور بودم مي‌دانم وقتي كه يك مركز پژوهشي و علمي زير بليط سياسي و مالي شش سازمان ديگر باشد يا هيات رييسه و هيات امناي آن شخصيت‌هاي اداري و سياسي باشند چه به روز آن مي‌آيد.
خود آقاي مهندس حبيب‌اللهيان شاهد هستند كه من بارها اصرار كردم كه اين نهاد چه شد و بارها خود ايشان اشاره كردند كه براتي به درستي اشاره مي‌كند كه ما نهاد را فراموش كرديم اما در عين حال نهاد به سمت نهادينه كردن خود پيش نرفت و الان بسيار بسيار كوچك و وابسته شده است و بنابراين اصلا در حد و اندازه‌اي نيست كه بتواند كاري انجام دهد. همه‌ي ما نگران چنين روزي بوديم كه هرجا كه طرح را ارايه مي‌كنند چند نفر دست بلند كنند و مجموعه‌اي از ايرادات را طرح كنند.نمي پذيرم مهندس غمامي بگويند چون وقت نداشتيم
ناگزير بوديم كه چيزي را سرهم بندي كنيم
من اين گفته‌ي آقاي مهندس غمامي را نمي‌پذيرم كه مي‌گويند چون وقت نداشتيم ناگزير بوديم كه چيزي را سر هم بندي كنيم. اين طراحي مثل جراحي مي‌ماند. ما كه نمي‌توانيم شكم بيمار را بشكافيم و بعد بگوييم وقت نداريم. زماني كه ما ادعا كرديم مي‌خواهيم تكليف تهران را روشن كنيم، مشكلات آن را حل كنيم و از اين وضعيت آن را به نقطه‌اي آبرومندانه هدايت كنيم، ديگر وارد شديم. اين‌كه وقت نداريم و همزمان، هم اين طرح را تهيه مي‌كنيم و هم آن را معني ندارد. بايد مي‌گفتيم ما تا سال 85 تا نقطه‌اي مشخص را عهده‌دار مي‌شويم. چرا يك‌باره حرفي زديم كه در آن بمانيم، طوري كه نه طرح جمع شد، نه نهاد تشكيل شد.
دل بستن به اين طرح اصلا درست نيست
اين طرح نه توان و نه اعاي حل مشلات تهران دارد
هر وقت كه من روزنامه‌ها را مي‌خوانم و مي‌بينم از طرح جامع انتقاد مي‌شود، متاثر مي‌شوم؛ چون مي‌بينم اين ها همان حرف‌هايي است كه ما تذكر مي‌داديم و متاسفانه هيچ‌كس توجهي نكرد. بنابراين به نظر من ما هيچ راهي نداريم. دل بستن به اين طرح كه اساسا درست نيست و اين‌كه عده‌اي در شوراي شهر فكر كنند طرحي آمده و مي‌تواند مشكلات شهر را حل كند چنين نيست. اين طرح نه توان و نه ادعاي آن را دارد. اين طرح را حداكثر مي‌توانستيم به عنوان مقدمه‌اي بپذيريم و يك نهاد مستقل از نظر سياسي، مالي و اداري تاسيس كنيم. با اين هدف كه آن نهاد طرح را اصلاح كند. اما متاسفانه در حال حاضر نه نهاد را داريم و نه طرح را.مهندس آزادي:
معتقدم كه همه چيز از بين نرفته است
معتقدم اين حركت به همان اندازه كه مي‌تواند ما را جلو ببرد مي‌تواند ما را عقب هم ببرد. اگر ارزيابي ما طرح را مششع ببيند، به همان اندازه خطرناك است كه بگوييم اين نهاد از دست رفته است. اين حركت نقطه ضعف‌هاي بسيار زيادي دارد اما بايد با اميد اين حركت را پيش برد. چون همه‌ي ما اعتقاد داريم كه برنامه‌ريزي امري مستمر و دائمي است. نمي‌توانيم بگوييم با يك برنامه‌ريزي سه ساله همه چيز از بين رفت. من معتقدم كه همه چيز از بين نرفته است؛ چرا كه افراد ثابت نيستند بلكه اين فرآيند است كه مي‌تواند استمرار يابد.
غمامي:
اگر من بگويم حرف من را گوش نكردند
پس اين تك روي است، درست است
من البته توجه آقاي دكتر براتي را به اين نكته جلب مي‌كنم كه تا كنون در چهار منطقه شهر سمينار و نمايشگاه برگزار شده است. بنابراين اين‌كه گفته مي‌شود در اين سه ساله تك‌روي بوده است درست نيست. اگر من بگويم حرف من را گوش نكردند، پس اين تك‌روي است، آيا درست است؟
دكتر براتي:
طرح جامع باعث زمين گير شدن نوسازي در بافت فرسوده شد
مشكل دوقطبي بودن تهران، و تراكم 800 نفر در مقابل 100 نفر ديده نشد
آيا اين درست است كه به ما بگويند شما بياييد در جلساتي شركت كنيد و نتيجه‌اي نداشته باشد. واقعيت اين است احكامي كه شما در طرح جامع داديد باعث شد نوسازي بافت فرسوده در اولين قدم زمين‌گير شود.
چرا زماني كه من گفتم مشكل دو قطبي و شمالي – جنوبي بودن تهران، تراكم 800 نفر در مقابل 100 نفر بايد در طرح جامع ديده شود كسي توجه نكرد؟
غمامي:ما ديديم.
براتي:
وقتي مي گوييد جمعيت بايد ثابت باشد؛
چگونه ادعا مي كنيد تراكم 800 نفر در مقابل 100 نفر را به عنوان يك معضل ديده ايد
شما وقتي مي‌گوييد جمعيت بايد ثابت باشد چگونه ادعا مي‌كنيد اين مساله را در نظر گرفتيد؟ شما نمي‌توانيد بگوييد جمعيت ثابت باشد و از طرفي تراكم 800 نفر در مقابل 100 نفر را به عنوان يك معضل ديده‌اند.
غمامي:اين كه بگوييد وقتي مردم را در اين طرح مشاركت نداديد، پس طرحي نيست، درست نيست
وارد مضمون طرح شويد
حرف نهايي من اين است كه اين نهاد بايد زودتر تاسيس مي‌شد. اكنون نيز تمركز بايد روي اين موضوع باشد كه چرا نهاد درست نمي‌شود. اما اين‌كه شما بگوييد وقتي مردم را در اين طرح مشاركت نداديد، پس طرحي نيست، اين درست نيست. شما وارد مضمون طرح شويد و بگوييد چنين مساله‌اي از تهران طرح شده است آيا درست است يا خير؟
ايسنا:
ما هم از جناب‌عالي و جناب آقاي مهندس حبيب‌اللهيان و اساتيد گرامي تقاضا مي‌كنيم در جلسه‌ي آينده كه به بررسي متدولوژي و محتواي طرح جامع خواهيم پرداخت شركت فرماييد و از همه‌ي اساتيد و مديراني كه دعوت ما را در اين جلسه پذيرفتند كمال تشكر را داريم.
انتهاي پيام