/بررسي پرونده‌ي هسته‌يي ايران/ سليمي: موضوع هسته‌يي ايران پرونده‌اي مستقل از ديگر مسايل سياست خارجي ما نيست
استاد روابط بين‌الملل دانشگاه علامه طباطبايي معتقد است كه نمي‌توان موضوع هسته‌يي ايران را مستقل از ديگر پرونده‌هاي سياست خارجي ايران دانست. به گزارش خبرنگار انرژي هسته‌يي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دكتر حسين سليمي، استاد روابط بين‌الملل بعدازظهر امروز (يكشنبه) در سخناني در كنفرانسي دانشجويي با عنوان «بررسي پرونده‌ي هسته‌يي ايران از منظر حقوق بين‌الملل» در محل دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه علامه‌طباطبايي در خصوص حقانيت اعضاي عضو آژانس بين‌المللي انرژي اتمي براي استفاده از انرژي هسته‌يي گفت: اين آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است كه بايد صلاحيت اعضا را در استفاده از انرژي صلح‌آميز هسته‌يي احراز كند. وي گفت: نكته اين نيست كه خود آن كشورها اعلام كنند به طرف سلاح هسته‌يي حركت نمي‌كنند و يا اين كه آژانس در گزارشاتش اعلام كند كه چيزي در برنامه‌هاي آن كشور پيدا نكرده‌اند، بلكه نقش اصلي بر اساس موافقتنامه‌هايي است كه بين ايران و‌آژانس امضا شده است. بر عهده مدير كل آژانس است كه صلاحيت عضوي از آژانس را در استفاده از انرژي هسته‌يي تاييد كند. وي افزود: بنابراين آژانس مرجع تشخيص تعهدات كشورهاي عضو براي عدم انحراف از فعاليت‌هاي صلح‌آميز است. سليمي با اشاره به گزارش‌هاي آژانس درباره‌ي ايران گفت: اين گزارش‌ها نشان مي‌دهد كه هنوز بند چهار براي ايران مصرح نشده است. اين استاد دانشگاه با بيان اين كه ما در بحث مساله‌ي هسته‌يي دچار يك تقليل‌گرايي در مقابل يك نگرش سيستمي شده‌ايم، گفت: اين نگرش مسايل سياست خارجي را محدود به چند كشور مي‌بيند، در حالي كه در نگرش سيستمي فرقي نمي‌كند كه برخورد ايدئولوژيك شما چه باشد. وي در ادامه ابراز عقيده كرد: مساله‌ي هسته‌يي ايران واكنشي در برابر سيستم بين‌المللي از سوي يك بازيگر است به نام جمهوري اسلامي ايران، لذا نبايد فكر كرد كه اين مساله موضوعي است بين ايران و آمريكا يا اروپا، بلكه مساله‌اي به هم پيوسته است و آنچه كه از سوي آمريكا و اروپا در مقابل ايران اعمال مي‌شود، عكس‌العمل سيستم بين‌المللي در مقابل كليت سياست خارجي ايران است. سليمي با انتقاد از اين كه برخي از تصميمات آژانس و يا شوراي امنيت تصميمي سياسي به معناي بي‌اعتباري آنها خوانده مي‌شود، گفت:اين گونه صحبت كردن اشتباه است. مسلما تمام تصميمات در دنيا سياسي است. مگر تصميمي غير سياسي هم وجود دارد؟ اين استاد دانشگاه در پاسخ به سوالي مبني بر اين كه آيا ايران توان دگرگون كردن نظمي را كه آمريكا پشت سر آن است را دارد و اين كه آيا ايران قدرتي فرامنطقه‌يي است؟ ابراز داشت: با نگاهي سيستم گونه به نظام بين‌الملل مي‌بينيم كه اين سيستم داراي قواعد جوهري است. قدرت براساس نظريه‌ي والتز پديده‌اي يكپارچه است و نمي‌توان قدرت را مساله‌يي جدا از اقتصاد، سياست، فرهنگ و ابزار نظامي دانست. وي ادامه داد: اگر برخي از بازيگران تصميم بگيرند نارضايتي خود از قواعد بين‌الملل را اعلام كنند، دو حالت دارد يا توانايي آن را دارند و يا اين كه با اين كار به نابودي خود كمك مي‌كنند. وي با اشاره به رفتار آلمان در جنگ جهاني دوم كه در اعتراض به قواعد سيستم بين‌الملل برآشفت، گفت: ايران قابل مقايسه با اين مدل‌هاي تاريخي نيست. بنابراين توانايي تغيير سيستم امنيتي، استراتژيك، اقتصادي و اجتماعي خاورميانه را نمي‌توان از ايران انتظار داشت. سليمي تصريح كرد: ميزان حضور ما در اقتصاد بين‌الملل به جز نفت بسيار ناچيز است و به لحاظ نظامي هم مي‌توان گفت آسيب‌پذير هستيم. بنابراين چالش ايران با مركزيت نظام بين‌الملل مي‌تواند هزينه‌هاي بسيار سنگيني داشته باشد. اين استاد روابط بين الملل در پاسخ به سوال دانشجويي كه درباره‌ي صلح‌آميز يا غير صلح‌آميز بودن برنامه‌هاي هسته‌يي ايران مي‌پرسيد، در نقل قولي از جك استرا، وزير سابق امور خارجه‌ي انگليس گفت: او مي‌گويد اسراييل بد كاري كرده است كه سلاح هسته‌يي به دست آورده و نبايد داشته باشد، اما اسراييل كشوري را تهديد به نابودي نكرده است. اين در حالي است كه ايران تهديد كرده اسراييل بايد از صفحه‌ي روزگار حذف شود. سليمي اظهار داشت: پرونده‌ي هسته‌يي ايران پرونده‌اي مستقل از ديگر مسايل سياست خارجي ما نيست. تا زماني كه ايران بخواهد قواعد بين‌الملل را به چالش بكشد، مساله‌ي ايران وجود دارد. سليمي در پاسخ به سوالي ديگر مبني بر اين كه برخي در داخل تحريم و جنگ را عاملي در خودكفايي و اتكا به خود ايران مي‌دانند و از سويي برخي تحريم و جنگ را تخريب پاياپاي زيربنايي كشور مي‌دانند، گفت: در مورد مساله‌ي انرژي هسته‌يي صرفا دولت و رييس‌جمهور تصميم گيري نمي‌كند، بلكه مجموعه‌يي از كنش و واكنش در سيستم جمهوري اسلامي ايران است كه شكل مي‌گيرد. كساني معتقدند بالاخره ما يك جايي با غرب درگير مي‌شويم، چرا آنجا جايي نباشد كه افكار عمومي با ماست. نگرش ديگري معتقد است كه در سال‌هاي گذشته ايران توانسته است به زيرساخت‌هايي اقتصادي، سياسي، فرهنگي دست يابد و ماجراي هسته‌يي ارزش فدا كردن اين زيرساخت‌ها را ندارد . اما نگاه سومي هم وجود دارد كه حد متوسط بين اين دو نگاه است. آنها معتقدند ارزش‌هاي اصلي سيستم را مي‌توان در روند يك مذاكره حفظ كرد، به نحوي كه اين ارزش‌ها را دچار چالش نكنيم و از سويي وارد معامله‌اي شويم تا غرب ما را به عنوان يك قدرت بپذيرد. سليمي در خصوص مذاكره ايران با آمريكا به طور مستقيم درباره‌ي مساله‌ي هسته‌يي كشورمان نيز ابراز عقيده كرد: محور يكي از صحبت‌هاي دكتر احمدي‌نژاد با يكي از مجلات خارجي كه درباره‌ي مذاكرات ايران و آمريكا سوال مي‌كرد، اين بود كه ايشان هيچ كجا در صحبت‌هايشان احتمال انجام مذاكره با آمريكا را رد نكردند. شايد منظور از اين نوع بيان اين است كه اگر آمريكا ما را به عنوان يك قدرت بپذيرد، ما مذاكره هم مي‌كنيم. سليمي ادامه داد: در حال حاضر فضاي رسانه‌يي، سياسي و بين‌المللي عليه ايران است. پس از انقلاب اسلامي به جز دوران مربوط به گروگان‌گيري ايران در صدر اخبار روز دنيا نبوده است، اما امروز اين گونه است معتقدم شرايط فعلي شرايط مذاكره مستقيم ايران با آمريكا بر سر مساله‌ي هسته‌يي نيست. حتي مذاكرات ايران و آمريكا درباره‌ي عراق نيز در حالت اغماست. وي در پاسخ به سوالي درباره‌ي تهديدات ايران به قطع نفت و يا بستن تنگه هرمز در صورت حمله به ايران ابراز داشت: ايران هرگز به سمت بستن تنگه هرمز نخواهد رفت. در عين حال هر كشوري كه تحت فشار قرار گيرد، رفتارش تغيير خواهد كرد. اين تغيير رفتار را در زمان جنگ تحميلي و يا گروگان‌گيري شاهد بوده‌ايم. وي معتقد است: ايران از ابزارهايي كه بخواهد برايش مخاطرات امنيتي به وجود آورد، استفاده نمي‌كند. اين استاد دانشگاه با اشاره به رفتار چين و روسيه در قبال ايران اظهار داشت: ما با روسيه‌اي مواجه هستيم كه در برخي شرايط و مسايل هژموني آمريكا را پذيرفته است و حتي من اين مساله را از زبان سفير روسيه در تهران شنيدم كه بر قدرت درجه دو بودن تاكيد مي‌كرد. در روند مذاكرات ايران با اروپا مذاكره‌كنندگان ايران اظهار مي‌داشتند كه روس‌ها با لحن تندتري با ايران صحبت مي‌كنند تا اروپايي‌ها كه هسته‌يي شدن ايران را برنمي‌تابند. سليمي تاكيد كرد: اساسا مساله‌ي ايران را بازي استراتژيك بين روسيه و آمريكا نمي‌توان دانست. روسيه با كارت ايران بازي مي‌كند تا امتياز بيشتري بگيرد و كنار رود. اين استاد دانشگاه در ادامه تصريح كرد: كشورها نبايد در عرصه‌ي بين‌الملل در سيستم سياسي خارجي‌شان رفتاري را انجام دهند كه تمام پل‌هاي پشت سرشان را خراب كنند، چرا كه عرصه سياست خارجي عرصه انتخاب‌هاي متفاوت است. وي ابراز عقيده كرد: نبايد يك انتخاب را به گونه‌اي به افكار عمومي وارد كرد كه براي آنها دروني شود. متاسفانه ما در زمان جنگ اهم ين چالش را داشتيم. وقتي خواستيم از آن مواضع‌مان برگرديم و قطعنامه‌ي 598 را بپذيريم شوك عظيمي بر مردمي كه آن قدر شهيد و كشته داده بودند وارد شد. استاد روابط بين‌الملل دانشگاه علامه طباطبايي ادامه داد: دخالت دادن ايدئولوژي در مساله‌ي هسته‌يي باعث مي‌شود كه ما نتوانيم حتي مساله را به درستي براي مردم طرح كنيم. سليمي در پايان در خصوص بخشي از پيش نويس قطعنامه‌ي شوراي امنيت عليه ايران گفت: در بخشي از اين پيش‌نويس اين عبارت آمده است كه ايران تهديد صلح و امنيت بين‌المللي است. اين عبارت براي معدود كشورهايي مثل كره‌ي شمالي، يوگسلاوي سابق و عراق به كار رفته است. تصور مي‌كنم از اين پس در مساله‌ي هسته‌يي به سمت بحراني‌تر شدن شرايط مي‌رويم، چه تحريم شويم چه نشويم. انتهاي پيام