استاد دانشگاه فاتح استانبول در ميزگرد ايسنا/1/: سياست خارجي ايران در دولت جديد تغييري نخواهد داشت در خصوص مسالهي اسراييل، بين دولت و ملت تركيه شكاف وجود دارد
رييس گروه روابط بينالملل دانشگاه فاتح استانبول با بيان اين كه در دوران رياست جمهوري سيد محمد خاتمي فعاليتهاي با معنايي در عرصهي سياست خارجي ايران صورت گرفته، بر اين باور است كه سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در زمان دكتر احمدينژاد تفاوتي بنيادي با سياست خارجي دوران پيشين نخواهد داشت. دكتر لطف الله كارآمان، استاد دانشگاه فاتح استانبول و رييس گروه روابط بينالملل اين دانشگاه با شركت در ميزگرد خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با عنوان "متغيرها در روابط تهران - آنكارا" در ارتباط با جهان امروز و سيستم تك قطبي آن به رهبري آمريكا اظهار داشت: به عنوان فردي از جهان اسلام با سيستم فعلي حاكميت جهاني يعني يك جهان تك قطبي با حاكميت آمريكا كاملا مخالفم. وي افزود: به نظرم به خصوص اقتدارگرايي بوش پدر و پسر، روند تك قطبي شدن جهان امروز را سرعت بخشيده است، ولي معتقدم كه در زمان شوروي سابق اقتدار آمريكا به مراتب بيش از امروز بود، ولي سقوط شوروي كه بسيار غيرمنتظره بود، موجبات بروز خلا قدرت در جهان از سويي و قدرتگيري بيوقفهي طرف مقابل را از ديگر سو فراهم آورد. اين استاد دانشگاه فاتح استانبول در رابطه با سياست خارجي دوران هشت سالهي سيد محمد خاتمي، اظهار داشت: به اعتقاد من سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در دوران هشت سالهي آقاي خاتمي مثبت بوده است؛ در زمان ايشان تلاشهاي بامعنايي در عرصهي سياست خارجي صورت گرفت. دكتر كارآمان ادامه داد: اگر توجه كنيد درخواهيد يافت كه از دههي 90 ميلادي به بعد تلاش آمريكا همواره اين بوده كه حاكميتي مسلط را بر جهان اعمال نمايد، در چنين شرايطي تلاش سياستمداران و روشنفكراني چون سيدمحمد خاتمي كه بر ديالوگ و عقلگرايي تاكيد دارند، بسيار با معنا و با ارزش است. وي با اشاره به نظريهي «خاورميانهي اسلامي» رييس جمهور سابق كشورمان در مقابل نظريهي «خاورميانهي بزرگ» آمريكا گفت: شرايط جهاني بسيار مهم و قابل توجه است، جمهوري اسلامي ايران در شرايط فعلي جهان، امتيازات متعددي را داراست، ولي واقعيت اين است كه جهان امروز با يك قدرت مسلط و ارباب واحد مواجه است كه اين مساله باعث ميشود نظريات ارزندهي روشنفكراني چون آقاي خاتمي تاثيري را كه لازم است، نداشته باشند. اين استاد دانشگاه فاتح استانبول همچنين با اشاره به انتخاب دكتر احمدي نژاد به سمت رياست جمهوري كشورمان، خاطرنشان كرد: با توجه به اينكه در حال حاضر به نوعي ايران در محاصرهي آمريكا قرار دارد و همچنين با توجه به شرايط داخلي ايران، فكر نميكنم كه در زمان رياست جمهوري احمدي نژاد بر ايران تغيير چنداني در سياست خارجي اين كشور آشكار شود. دكتر كارآمان با تاكيد بر اين كه فكر نميكند دولت احمدي نژاد در عرصهي ديپلماتيك سياستي راديكال را دنبال نمايد، اظهار داشت: فكر ميكنم در زمان آقاي خاتمي در عرصهي سياست خارجي ايران هويت و جايگاهي مخصوص ايجاد شد، البته ممكن است برخي با استناد به اينكه دنياي كنوني دنياي زور و قدرت است، هوادار برخورد راديكال با مخالفانشان باشند، ولي با توجه به اوضاع كنوني نظام بينالملل، چنين رويكردي راه به جايي نخواهد برد، لذا معتقدم كه سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در دوران دكتر احمدي نژاد با دوران آقاي خاتمي تفاوت چنداني نخواهد كرد. وي در ارتباط با روابط رژيم صهيونيستي - آنكارا كه ميتواند عليه ايران در نظر گرفته شود، افزود: در چنين مواردي بايد مقاطع مختلف زماني را تقسيمبندي نماييم و در اين رابطه بر سالهاي اخير تاكيد داشته باشيم. در حدود سال 1990 روابط اسراييل با تركيه به اوج خود رسيد، ولي اين روابط را ميتوان از دو منظر مدنظر داشت؛ در اين چارچوب ما بايد راجع به «دو تركيه» صحبت كنيم كه چنين امري متسلزم نگاه به تركيه از زاويهاي ديگر است. رييس گروه روابط بينالملل دانشگاه فاتح استانبول همچنين گفت: براي تحليل اين مساله، تركيه را به دو بخش «دولت مدرن و رسمي» از سويي و «افكار عمومي يا دولت غيررسمي» از ديگر سو تقسيم مينماييم، در واقع ميخواهيم اينجا تركيه را از دو زاويهي ملت و دولت بنگريم، ما هم مانند بسياري از كشورهاي جهان در كشورمان با بحث نظاميان و نفوذشان در تصميمات حكومت دست به گريبان هستيم. اينجا لازم است تقسيم بندي ديگري را نيز تحت عنوان «انتصابيها و انتخابيها» در تركيه انجام دهيم. دكتر كارآمان با اشاره به اينكه براي نخستين بار در تركيه تعبير دو تركيه را طرح كرده است، ادامه داد: سال 1990 زماني است كه در آن انتصابيها يعني همان نيروهاي نظامي مورد نظر در راس امور تركيه قرار داشتهاند؛ روابط كنوني ما با اسراييل هم به همان دوران باز ميگردد، اگر از زاويهاي كه گفته شد به مسايل بنگريد، هرگز نقش تركيهي دوم، يعني افكار عمومي اين كشور را انكار نخواهيد كرد، ولي به هر صورت بايد اذعان كرد كه در اين رابطه بين دو تركيه يا به عبارتي ملت و دولت تركيه شكاف وجود دارد. وي افزود: در سال 96 مقالهاي نوشتم و در آن بحث دو تركيه را مطرح كردم و تاكيد كردم كه قراردادهايي كه در آن زمان بسته شده، قراردادهايي از جانب انتصابيها بوده است و افكار عمومي تركيه با آن مخالف هستند، به هر حال معتقدم در آن مقطع زماني چنين شرايطي بر تركيه حاكم بوده است. در عين حال اصرار دارم كه تاكيد كنم كه در كشور ما تركيهاي هست كه هوادار آرمان فلسطين و ملت آن است. اين استاد دانشگاه فاتح استانبول با اشاره به روابط واشنگتن - آنكارا گفت: روابط آمريكا با تركيه نيز اين چنين است، يعني در حاليكه مردم عادي تركيه با چنين روابطي مخالفند، ولي اين روابط وجود دارد. دقت داشته باشيد كه اگر پيماني در زمان دولتهاي پيشين بسته ميشود، دولت بعدي نيز بايد در تبعيت از دولت قبلي آن را تداوم بخشد. دكتر كارآمان در پايان اظهاراتش در خصوص آيندهي روابط تهران - آنكارا اظهار داشت: در اين خصوص من بسيار اميدوارانه به آينده مينگرم و دليل اصلي اين نگرش هم به سياست فعلي دولت تركيه باز ميگردد. دولت فعلي ما به شدت با تنش مخالف است و در عين حال بر اهميت همجواري و همزيستي با همسايگانش تاكيد دارد كه اگر اين سياست از هر دو سو تداوم يابد، قطعا آيندهاي به مراتب روشنتر از امروز در انتظار روابط تهران - آنكارا خواهد بود. انتهاي پيام