زيارت در جامعه ايران تنها يك فرهنگ نيست، بلكه يك سياحت ديني نيز هست، كما اين كه در سايه همين اصل بوده كه در گذشته و حال علاقمندان و دوستداران اهل بيت و نوادگان آن‌ها، هميشه از راه‌هاي دور و نزديك بار سفر بسته و به زيارت بارگاه‌هاي منور و بقاع متبركه مي‌رفته و مي‌روند. به گزارش خبرنگار حج و زيارت ايسنا، اكنون در سطح كشوري بالغ بر 7 هزار بقعه متبركه با قابليت‌هاي گردشگري شناسايي شده است. البته در كنار بقاع و ابنيه متبركه ايران، حرم مطهر امام رضا(ع)، حضرت معصومه(س) و ... از شهرتي جهاني برخوردار بوده و سالانه مورد بازديد و زيارت خيل عظيمي از زايران داخلي و خارجي قرار مي‌گيرند. با توجه به جايگاه و پتانسيل بالاي زيارتي ايران اين پرسش هنوز باقي است كه پتانسيل‌هاي زيارتي كشورمان چه زماني در خدمت توسعه سياحت ديني قرار خواهد گرفت؟ به ويژه آن‌كه آمارهاي اعلام شده نشان مي‌دهند كه بيش از 60 درصد گردشگران خارجي با نگاه سياحتي و زيارتي به كشورمان سفر مي‌كنند.. اگر اين مدعا در كنار آمار 5 ميليوني ايرانيان تنها براي زيارت عتبات عاليات و هزاران بناي زيارتي در ايرن ديده شود، آنگاه پي خواهيم برد كه پتانسيل‌هاي واقي زيارتي ايران تا چه حد مورد غفلت قرار گرفته است. در اين راستا يك عضو هيات عملي دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به برپايي نماز جماعت در شهرهاي مدينه و مكه كه با اقبال فراواني مواجه مي‌شود، به ايسنا مي‌گويد: به كارگيري جلوه‌هايي از وحدت در برگزاري آيين‌ها و حتي در معماري بناها و بازارها نه تنها گردشگران مسلمان بلكه افراد غيرمسلمان را مجذوب مي‌كند. دكتر همايون با بيان اينكه طراحي فضاهاي زيارتي به نحوي به اماكن زيارتي اديان ديگر نزديك مي‌شود، ابراز كرد: وجود زاويه‌ها و خلوت‌ها در بناهاي مذهبي براي رهايي از هياهوي زندگي عصر حاضر در تضاد با اصل فرهنگ زيارت است و اين رفته رفته انسان را گريزان مي‌كند در حاليكه توقع داريم مدت اقامت او در شهرهاي زيارتي افزايش يابد. جداي از ماهيت زيارتي، ارزش بناهاي مذبي و بقاع متبركه زماني دوچندان مي‌شود كه بدانيم بيش از 50 درصد بقاع متبركه، ابنيه‌اي با جنبه‌هاي تاريخي و ميراثي هستند و همين امر مي‌تواند با ساماندهي اين بناها بيشتر در حوزه گردشگري جلوه‌نمايي كند. چندي پيش رييس ستاد ويژه بقاع متبركه اعلام كرده بود كه آنها درصدد ساماندهي بناهاي متبركه براي خدمات دهي به زايران هستند. چند روز پيش نيز سرپرست سازمان اوقاف و امور خيريه در نخستين همايش معرفي و گراميداشت امامزاداگان ابراز اميدواري كرد كه در چند سال آينده تمام تجهيزات و امكانات در بقاع متبركه ايجاد شود و اين اماكن به صورت مجهز در اختيار زائران قرار گيرد. نظام‌زاده با تاكيد بر اينكه امامزاده‌ها كانون‌هاي عظيم معنوي و فرهنگي هستند، ابراز كرد: امامزادگان شناسنامه‌هاي ايران در بعد مذهبي، تاريخي و هنري محسوب مي‌شوند كه همواره در ميان مردم اين سرزمين از حيات جاري برخوردارند. در اين ميان وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي اعلام كرد: حدود 25 ميليون نفر در سال گذشته امامزاده‌هاي كشور را زيارت كرده‌اند. احمد مسجدجامعي با بيان اينكه امامزاده‌ها كاركرد مجتمع‌هاي فرهنگي و گردشگري را دارند، تصريح كرد: براساس تحقيقات موجود، حضور مردم در امامزاده‌ها بيشتر از مساجد است و زيارت نيز در ميان مردم به نسبت بسياري فعاليت‌هاي اجتماعي و ديني، جايگاه برتري دارد. وي با اشاره به نقش امامزاده‌ها در زندگي جوامع امروزي گفت: اگر قصد پرداخت به حوزه‌ي امامزاده‌ها را داريم، بايد به تمام جوانب اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي اين اماكن توجه كرد. وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي ادامه داد: امامزاده‌ها به دليل برخورداري از آثار هنري ارزشمند در ساختار بناها و جوانب آن، نمايشگاه هنري محسوب مي‌شوند. وي با بيان اينكه بسياري از شهرهاي ايران در نسبت با امامزاده‌ها تعريف شده‌اند، تصريح كرد: اگر بسياري از شهرهاي دنيا در كنار مناطق طبيعي ايجاد شده‌اند، بسياري از مناطق آباد و شهري ايران در جوار امامزاده‌ها شكل گرفته‌اند و اين حيات جاري اهل عترت است. مسجد جامعي با ابراز اينكه در كنار اين امامزاده‌ها مهمترين بناهاي فرهنگي شكل‌ گرفته‌اند، اظهار كرد: اين محبت مردم بود كه در طي قرن‌ها سايبان حرم مطهر حضرت معصومه (س)، به پايگاه و قم به شهري فرهنگي تبديل شده است. به هر حال اين روزها اخبار خوشايندي از توسعه توريسم زيارتي به گوش مي‌رسد. طرح توسعه آستان حضرت معصومه (س) تا قراردادهاي ايران و عراق براي تبادل زايران و تهيه اطلس و بانك اطلاعاتي امامزادگان ايران و ... در مجموع اين اميدواري را ايجاد مي‌كند كه پتانسل فراموش شده بناهاي مذهبي براي توسعه سياحت ديني و در نهايت گردشگري كشور قرار گيرد. اما مقامات و مديران سازمان اوقاف كه مسئوليت عمده رسيدگي به بقاع متبركه را بر عهده دارند، بارها از نبود اعتبارات به عنوان مشكل و مانع اصلي عدم ساماندهي بناهاي متبركه ياد مي‌كنند. معاون بقاع و اماكن متبركه‌ي سازمان اوقاف و امور خيريه مي‌گويد: مسوولان كشوري بايد امامزادگان و بقاع را در برنامه‌ريزي فرهنگي و اعتباري قانون بودجه لحاظ كنند. مهندس چمران، با اشاره به اينكه در كشور حدود 7 هزار بقاع متبركه شناسايي شده است مي‌گويد: تحققات و آمارهاي موجود نشان مي‌دهد، توسعه‌ي فراوان و پيشرفت‌هاي چشم‌گير در اماكن متبركه بيانگر نيازهاي شديد جامعه به اماكن معنوي است، بنابراين بايد براي متناسب شدن فضاهاي آنها با تكنولوژي روز تلاش كرد. وي در ادامه با اشاره به اقدامات سازمان اوقاف و امور خيريه در جهت توسعه‌ي اين اماكن از انقلاب اسلامي تاكنون، افزود: امامزادگان مكانهايي براي عبادت و زيارت، تجلي‌گاه اشتياق، تقويت بنيانهاي معرفتي و ظهور كرامات بوده‌اند و در زندگي اجتماعي تاثير داشته‌اند و عاملي موثر براي پيشگيري از هنجارهاي اجتماعي هستند كه زمينه براي استفاده‌ي بيشتر از اين فضا تا حدودي مهيا شده است. معاون بقاع و اماكن متبركه‌ي سازمان اوقاف و امور خيريه با اشاره به كاركردهاي فرهنگي امامزادگان، اظهار كرد: اين اماكن با ايجاد كتابخانه‌ها، مراكز علمي و آموزشي در جوار آنها فضايي مناسب براي ارتباط زائران با يكديگر ضمن بهره‌برداري از دانش است. چمران به منافع اقتصادي اماكن متبركه و بقاع اشاره كرد و گفت‌: ايجاد اشتغال، محروميت زدايي، گردشگري، احداث هتل و زائرسرا و به بهانه‌ي زيارت دستاورد اقتصادي امامزادگان و بقاع است. وي ادامه داد: شناسايي مراقد مطهر امامزادگان در سطح كشور، جمع‌آوري منابع اسناد و انجام پژوهش‌هايي در اين زمينه، چاپ ترجمه و تصحيح‌ زيارت‌نامه‌ها، انتخاب هيات امنا و سازماندهي امور مالي و بودجه‌بندي، شناسايي اموال تاريخي و ثبت آنها، تشكيل بانك اطلاعاتي، برنامه‌ريزي براي امور خدماتي و بهسازي، تشكيل شوراي فني و معماري، تاكيد بر انجام برنامه‌هاي فرهنگي بدور از قشري‌گري، تهيه‌ي دستورالعمل‌هاي ضروري براي پيشرفت اين اماكن و ارائه‌ي برنامه‌اي راهبردي و استراتژيك براي بقاع و امامزادگان از ديگر اقدامات سازمان اوقاف و امور خيريه در سالهاي گذشته تا كنون بوده است كه همچنان در حال انجام است. معاون بقاع و اماكن متبركه سازمان اوقاف و امور خيريه تصريح كرد: در زمينه‌ي ثبت اماكن متبركه و بقاع تاريخي و رفع مشكلات موجود با سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و دانشگاه‌ها زمينه‌ي همكاريهايي ايجاد شده است. وي اظهار كرد: از سال 1360 تاكنون ميزان نذورات و هدايا به بقاع و اماكن متبركه 172 برابر، هزينه‌هاي "عمراني و توسعه"، "فرهنگي و مذهبي" و "خدماتي و بهسازي" به ترتيب 203، 169 و 181 برابر شده است. چمران ادامه داد: در حال حاضر بيش از 3 هزار و 840 باب زائرسرا و بيش از 200 كتابخانه در كنار اين اماكن احداث شده است. انتهاي پيام