تا زماني كه قادر به انطباق برنامه حفاظت‌ها و ساماندهي محوطه هگمتانه با برنامه‌هاي پژوهشي و باستان‌شناسي نباشيم، بايد از حفاريهاي گسترده‌ جلوگيري كنيم. بهرام توتونچي ـ معاون حفظ و احياي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان همدان ـ با بيان اين مطلب، گفت: بيرون آوردن حجم بسياري از بناهاي هگمتانه به لحاظ برداشتن ساختاري از خشت و نبود امكانات حفاظت فيزيكي كار درستي نيست. البته اين كار براي ما نيز بسيار مشكل است؛ چراكه نصب پوشش‌ها علاوه بر هزينه‌بر بودنش منظر نامطلوب 30‌ هكتاري در مركز شهر را باعث مي‌شود و اينها همه با سياست فعلي مبني بر ساماندهي كلي تپه هگمتانه مغايرت دارد. وي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)‌، اعلام كرد: طرح نامبرده در حال حاضر تهيه شده، اما راجع‌ به حفاري‌ها و اينكه آيا ادامه دهند يا خير، مقطعي و موضعي باشد، يا به صورت گسترده، اختلاف نظرهايي وجود دارد. بحث حفاظت پس از حفاري است كه آيا پوشش‌ها را به همين صورت قرار دهند يا به صورت مدرن و با سازه‌هاي فضايي منطبق بر ساماندهي باشد؟ انطباق دو برنامه جامع ساماندهي و باستان‌شناسي منطبق با هم بسيار ضروري است و از طرفي مطمئنا حفاري‌ها يكنواخت و يكدست نيست و اين انطباق بسيار دشوار است. براي تعيين حدود ساختار فضاها انجام حفاري لازم است كه البته فعلا آخرين فصل‌ آن سال گذشته جهت تعيين دوره‌هاي مختلف در تپه انجام شد. توتونچي با اشاره به اينكه آيا در صورت امكان برنامه حفاريها در ادامه كاوشهاي سال قبل انجام خواهد گرفت، گفت: كاوشها به منظور شناسايي لايه‌هاي موجود ناشناخته خواهد بود و تصميم‌گيري راجع ‌به ادامه آن سياست كلي، كارشناسانه و دقيقي را مي‌طلبد كه البته چندين جلسه آن تشكيل شده و بايد ادامه يابد. به هر حال 30 هكتار محوطه وسيعي است و مي‌تواند مكان بسيار پرجاذبه‌اي براي گردشگران باشد. معاون پژوهشي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان همدان در ادامه در خصوص نوع برخورد و ديدگاه‌هاي مردم همدان راجع به هگمتانه گفت: مالكان به لحاظ روشن نبودن تكليف و خريد ملكشان از سوي سازمان تا حدي ناراضي هستند، تملك وسيع است و ما قطعا نمي‌توانيم با آنها برخورد مناسبي داشته باشيم؛ چراكه با انبوهي از مالكان روبه‌رو هستيم كه با تخصيص اعتبار كم، آنهم به طور غير مستمر، كار دشوار است و مشكل بر سر اينكه كدام خانه تمكل شود، وجود دارد. البته سال گذشته جناب مرعشي قولهايي در معيت مقام معظم رهبري دادند كه حدود 32 ميليون تومان جهت خريد اراضي هگمتانه اختصاص داده مي‌شود، كه فعلا هنوز مكانيزم آن اجرايي نشده و قضيه تحقق نيافته است. وي افزود: اوايل انقلاب تملك هسته مركزي تپه توسط سازمان مسكن و شهرسازي هماهنگ شد و در محلي حدود 6000 دستگاه خانه‌هاي متحد‌الشكل ساخته و واگذار شد. اين تملك عمومي منجر به آزادسازي حدود 25 تا 30 هكتار از تپه شد، اما در حال حاضر تملك روندي كند دارد كه امكان نارضايتي براي مردم ايجاد مي‌كند. در حال حاضر نيز بيشتر با ساخت و سازهاي مردم و نه با كار و كاسبي آنها مشكل داريم. به هر حال ممكن است كند و كاوها به آثار لطمه بزند. ساليانه با اختصاص صد ميليون تومان املاك بر اساس اولويت خريداري مي‌شوند و بعد از خريداري پنج ملك مي‌توانيم آنها را تخريب كنيم. در حال حاضر نيز بايد محدوده فاز يك را گسترش دهيم. توتونچي همچنين گفت: تلاشهايي براي افزايش اعتبارات لازم براي اين كار را از زمان ادغام صورت گرفته است؛ اما چشمگير نبوده و بيشتر مباحث بياني بوده است تا اجرايي. بحث مديريتهاي پروژه فراز و نشيب‌هاي خود را دارد. اگر اعتبارات خوبي شكل بگيرد و بتواند ماهيت اجرايي داشته باشد، با سرعت زياد مي‌توان در مدت زمان محدودي مشكل آزادسازي حريم را حل و هگمتانه را كاملا از حصار آزاد كرد.اين امر جزء آمال و آرزوها و دغدغه خاطرمان است. وي درباره حفاظتهاي فيزيكي از محوطه تپه اظهار داشت: پوششهاي فعلي با امكانات محدود و كم و با سرعت در سال 74 همراه با حجم وسيع حفاريها ايجاد شد و ما اگر آن زمان اين فكر را نكرده بوديم، هر چه بيرون آمده بود تا به حال از بين رفته بود. اما همين پوشش در شرايط آب و هوايي همدان و در سرما و گرما و يخبندان شديد تا حدي جواب داده است. اما خودمان اذعان داريم اين پوشش مناسب و ايده آل نيست و در حدي كه بضاعت مالي بوده كار شده است. اميدواريم در بحص ساماندهي پوششهاي وسيع داربست را به پوششهايي آبرومند تبديل كنيم كه البته اعتبارات سنگيني را طلب مي‌كند. وي همچنين با مثبت ارزيابي كردن فعاليتهاي سازمان، آينده‌اي روشن براي محوطه پيش بيني كرد و گفت: نزديك بودن اين محوطه تاريخي به مركز شهر بحث ساماندهي و عمران محوطه باري بسترسازي مناسب در گردشگري بسيار اهميت دارد. در اين محوطه نبايد تنها موضوع باستان‌شناسي را رعايت كرد. اين محل به گونه‌اي است كه هر بازديد‌كننده‌اي را حتما به سمت خود مي‌كشد. اگر بخواهيم فقط از بعد باستان‌شناسي به اين قضيه نگاه كنيم، امكان آن نيست، بايد بينابين كار ساماندهي محوطه فضاي سبز و اماكني براي توريست‌ها نيز فراهم شود. توتونچي هگمتانه را يكي از سايتهاي ارزشمند كشور برشمرد و عنوان كرد: اين سايت به دو طرح جامعه نياز دارد كه بعد پژوهشي و گردشگري در كنار هم در آن ديده شوند. پس از آزادسازي‌ها هسته مركزي بخش ارزشمندي شهر كه با تبديل مدرسه به موزه پيرامون آن اين امر را تقويت كرديم. البته مي‌دانيم اين موزه مناسبي نيست. اما برنامه اي براي تشكيل موزه جامع منطقه‌يي همدان با ساختار جديد در دستور كار است. البته قصد داريم تمام آثار منسوب به همدان در موزه ايران باستان را به اينجا منتقل كنيم. محوطه نيز خود پارك موزه‌اي است كه بخش باستان‌شناسي آن بايد با مشخص شدن خط و ربط ساختار معماري براي گردشگران تقويت شود كه البته نياز به بررسيهاي باستان‌شناسي دارد. ايجاد فضاي نمايشگاهي و موزه‌اي نيز علاوه بر تشكيل مراكز پژوهشي تحقيقاتي مختلف خشت و مرمت‌ها از نكات اساسي ديگري است كه بايد براي محوطه در نظر گرفته شود. انتهاي پيام