*صنعتي ضروري كه لوكس تلقي ميشود* نگاهي به چالشها و معضلات فراروي هتلداري در ايران
خسرو ايرانپور با حضور در ايسنا گفته است كه براي دستيابي به اهداف برنامهي چهارم توسعه در جذب گردشگران و جهانگردان پيشبيني شده خارجي، به حدود 150 هتل 3 تا 5 ستاره نيازمنديم. دبير جامعهي هتلداران ايران اظهار داشته كه در حال حاضر 617 هتل در سراسر كشور فعاليت ميكنند كه از اين ميزان 65 هتل دولتي و بقيه خصوصي است. به گزارش خبرنگار ايسنا، كارشناسان گردشگري و اقامتي كشور در تحليل معضلات فراروي گردشگري از معضلات و مشكلات اقامتي به عنوان مشكل لاينحل اين صنعت نام ميبرند، به ويژه آنكه اكنون از بخش دولتي به عنوان رقيب اصلي بخش خصوص و عامل اصلي شكوفا نشدن هتلداري در ايران نام برده ميشود. اين در حاليست كه گزارشهاي ارايه شده از سوي WTO گوياي آن است كه سال 2004 ميلادي بهترين دوران براي گردشگري بينالمللي طي 20 سال گذشته بوده و حل اين مساله از سوي دست اندركاران گردشگري ايران ناديده گرفته شده است. مهدي جهانگيري مدير عامل شركت توسعه گردشگري در خصوص اين مشكلات به ايسنا گفته است كه شهرداري با دريافت 18 ميليارد تومان عوارض براي ساخت يك هتل 5 ستاره باعث شده تا هتلسازي يك كار اقتصادي تلقي نشود. اين نكتهاي است كه ديگر هتلداران نيز آن را تاييد ميكنند. رئيس اتحاديهي هتلداران استان تهران تصريح ميكند: مشكلات موجود در چارچوب شهرداري انگيزهي ساخت هتل در سرمايهداران را از ميان برده است. «محمدعلي فرخمهر» در گفتوگو با ايسنا با بيان اين كه عوارض پرداختي هتلداران به شهرداري براي توسعه و ساخت بسيار زياد است، افزود: در حال حاضر سرمايهگذاران بسياري متقاضي ساخت هتل هستند ولي نبود ضوابط شفاف و اعمال سليقه، مانع حضور پررنگ اين افراد ميشود. از سوي ديگر گزارش هايي در خصوص تعطيلي برخي هتلها يا تغيير كاربري آنها شنيده ميشود كه با توجه به مشكلات اقامتي در ايران اين امر چندان خوشايند نيست. حتي برخي مديران هتلداري در برخي استان ها مدعي شده اندكه وضعيت هتلهاي استان در موقعيت خطرناكي قرار گرفته است. جعفر جهاني، رييس جامعه هتلداران ايلام نيز تاكيد دارد: ارگانها و سازمانهاي دولتي با دارا بودن خوابگاهها و اماكن پذيرايي مخصوص به خود به هتلداري آسيب ميرسانند. دبير جامعهي هتلداران استان زنجان نيز مدعي است: وجود مهمانسراهاي دولتي غيرمجاز كه از سوي ادارات دولتي ساخته ميشود، بزرگترين مشكل هتلداري استان است. كاميار اسكندريون به ايسنا ميگويد: مهمانسراهايي كه با بودجه دولتي ساخته ميشوند و هيچ طراز مالي ندارند، موجب سودآور نبودن فعاليت بخش خصوصي صنعت هتلداري در استان زنجان ميشوند. اما در ادامه رئيس اتحاديه هتلداران استان خراسان، بزرگترين مشكل صنعت هتلداري استان را ساخت مهمانسراهاي دولتي دانسته و تصريح ميكند: دولت عليرغم بهرهوري كم اين مراكز اقامتي براي ساخت آنها هزينهي سنگيني متحمل ميشود و اين مهمانسراها با قيمتهاي پاييني از ميهمانان پذيرايي ميكنند. عطار در ادامه اظهار كرد: اين امر موجب كاهش ميهمانهاي هتلها ميشود؛ به گونهاي كه ضريب اشغال هتلهاي استان خراسان به 33 درصد رسيده است. رئيس جامعهي هتلداران استان خراسان تعداد مهمانسراهاي دولتي تابلودار مشهد را 177 و بدون تابلو را 100 عدد ميداند. وي كمبود ميهمان و گردشگر را دليلي ديگر بر فعاليت كم بخش خصوصي در اين استان عنوان و اظهار كرد: ضريب اشتغال هتلها در اين استان تنها 30 درصد است كه اين رقم سودآور نبودن اين صنعت و فروش كم هتلها را مشخص ميكند. با اين وجود خسرو ايرانپور همچنان ترجيح ميدهد كه با نظر مثبتي به هتلداري كشور نگاه كند. دبير جامعهي هتلداران ايران با اشاره به مشكلات هتلهاي كشور بعد از جنگ تحميلي و در زمان بحران عراق و افغانستان ميگويد: همهي دورانهاي گذشته مرحلهي آزمون و خطا براي صنعت هتلداري بوده است؛ به طور كليه شرايط را به گونهاي به وجود آورد كه امروز مساله جهانگردي و توسعهي آن در كشور به يك باور ملي و عزم همگاني تبديل شده و بالطبع صنعت هتلداري كشور نيز از مزاياي اين باور عمومي بهرهمند ميشوند. ايرانپور يادآور شد: ورود بيشتر گردشگران كه هدف اصلي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در برنامهي چهارم توسعه است، نيازمند افزايش فضاهاي اقامتي است. در اين ميان يك دستاندركار هتلداري نيز انتقادات زيادي را به سيستم هتلداري و نيروي انساني آن وارد ميكند. ابوالقاسم حاج حسيني ميگويد: تأسيس دانشكده هتلداري ميتواند به ايراني شدن مديريت هتلها كمك كند. مدير هتل هماي شماره 2 مشهد، به خبرنگار ايسنا ميافزايد: متأسفانه درايران چيزي به عنوان آموزش حرفهاي هتلداري وجود ندارد و جهت پيشرفت و رشد علمي در هتلداري نيازمند يك عزم ملي هستيم. وي با بيان اين كه به تازگي اقدام اساسي دراين زمينه آغاز شده است اظهار داشت: در زمينه كادرسازي و مديريت هتلهاي ايراني با مشكل مواجهايم و تأسيس دانشكده هتلداري و نگاه علمي به آن تا حدود زيادي ميتواند تجربهها را به نسلهاي بعد منتقل نمايد. رئيس سابق دفتر توريستي خليج فارس يكي ازمشكلات عمده در بخش هتلداري را عدم فرهنگسازي در اين بخش عنوان كرد و گفت: درخارج از كشور يك سرآشپز هتل برابر با مدير عامل حقوق و مزايا ميگيرد، در حالي كه در كشور ما بدليل نبود تخصص در اين بخش اين فرهنگ هنوز نهادينه نشده است. وي با اشاره به اين كه در هتلداري چهار بحث مالي، خدمات هتل، بازاريابي وفروش غذا و نوشابه جز مباحث اساسي است، گفت: بحث عمده و بسيار مشكل در اكثر هتلهاي ايران، بحث غذا و نوشابه است و اين قسمت نياز به نيروي متخصص بيشتري دارد. وي با انتقاد از گروههاي هتلهاي ايران در نمايشگاههاي بينالمللي گفت: درنمايشگاه بينالمللي كه دركشورهاي اطراف ايران برگزار ميشود، دولتهاي امارات، بحرين و كويت با اجتماع در يك محيط بزرگ به تبليغات كشورشان ميپردازند اما گروههاي ايران تنها به تبليغ هتلهاي خود اكتفا ميكنند. مدير عامل شركت توسعه ميهمانخانههاي ايران نيز نظراتي جالب و درخور تامل دارد. جهانگيري به ايسنا ميگويد: با تاسف طي دهههاي گذشته ما هتلهايي با كيفيت و استانداردهاي روز جهان را در كشور احداث نكردهايم، كما اين كه هتلهاي موجود نيز با تلاشها و زحمات مديران و دستاندركاران كنوني هتلداري حفظ و اداره شدهاند. وي با تاكيد بر اين كه كلان شهري مثل تهران نياز به 5 هزار تخت 5 ستاره دارد، فقدان اين امر را لطمهاي به گردشگري استان و كشور دانست و ابراز داشت: خوشبختانه با فراهم شدن بسترها و شرايط لازم اميد ميرود تا با پروژههاي بخش خصوصي از جمله تاسيس چند هتل 5 ستاره در تهران اين خلا تا حدي برطرف شود. جهانگيري مشكل نبود هتلهاي استاندارد و مراكز مطلوب اقامتي را قابل تعميم به بيشتر استانها و مناطق كشور دانست. وي در عين حال تاكيد دارد: بيشك رسيدن به اهدافي كه در حوزه گردشگري در برنامههاي توسعه چهارم و چشمانداز 20 ساله ترسيم شده، نيازمند فراهم ساختن امكانات و بسترهايي چون هتلهاي استاندارد است كه ما در شركت توسعه ميهمانخانههاي ايران، استراتژي خود را بر مبناي گسترش هتلداري ترسيم كرده و بنا داريم كه بخشي از هتلهاي وابسته به شركت را نيز به بخش خصوصي واگذار كنيم. در برهه كنوني كارشناسان بر اين باورند كه توسعه توريسم خارجي تنها با گسترش توريسم خارجي امكانپذير است. يعني اگر قرار است كه در چشم انداز برنامه 20 ساله 2 ميليون گردشگر وارد ايران شوند، در اين مدت حداقل بايد 40 ميليون سفر داخلي در ايران صورت بگيرد. اما آيا در شرايطي كه اكثر هتلهاي كشور با كمبود مخاطب مواجه هستند، اين آرمان محقق خواهد شد؟ رئيس اتحاديهي هتلداران استان اصفهان در اينباره به ايسنا ميگويد: نبود مشتري در طول سال، بزرگترين مشكل هتلهاي اين استان است كه يكي از دلايل اين امر، كمبود مسافرتهاي داخلي است. محسن درخشان ميافزايد: براي رفع اين مشكل، دولت بايد طوري برنامهريزي كند كه گردشگران خارجي وارد كشور شوند؛ چراكه در صورت ورود مسافران به ايران، گردش مالي در هتلها به وجود ميآيد و عوارض اين مكانها به راحتي پرداخته ميشود. درخشان، با بيان اينكه سرمايهگذار، تنها زماني كه از بازدهي اقتصادي سرمايهي خود اطمينان حاصل كند، اقدام به سرمايهگذاري ميكند، اظهار كرد: افراد زيادي براي سرمايهگذاري به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري مراجعه ميكنند؛ ولي در هنگام ساخت با عوارضي كه به سازندگان هتل تعلق ميگيرد، بخش خصوصي از اينگونه ساخت و سازها منصرف ميشود. نكته ديگر آنكه براساس آمار و ارقام موجود، هتلداري در منطقهي آسيا - پاسفيك در سال 2004 ميلادي از رشد قابل ملاحظهيي برخوردار بوده است؛ به طوري كه اين رشد دورقمي اعلام شده است. اگرچه كه منطقهي آسيا - پاسفيك در سال 2003 ميلادي و اوايل سال 2004 بحران شيوع ويروس سارس را پشت سرگذاشت؛ اما با اين حال گزارش شده است كه درآمد حاصل از هر اتاق درهتلهاي منطقهي آسيا و پاسفيك نسبت به سال 200 ميلادي تقريبا 10 دلار بيشتر شده است و حال جاي اين سوال است كه سهم مراكز اقامتي ايران از گردشگري اين صنعت رو به رشد در برهه كنوني و آيندهاي نزديك چيست؟ انتهاي پيام