چشم انداز صنايع دستي ايران (3) گيوه هديه‌اي ارزنده براي گردشگران
گيوه يكي از صنايع عمده دستي است كه هنوز با گذشت سال‌ها كاركرد خود را در زندگي روستايي و عشايري حفظ كرده است. به گونه‌اي كه در اين حوزه‌ها علاوه بر كاركرد روزانه گيوه، اين دست‌ساخته عشاير به عنوان سوغات نيز از سوي مسافران و گردشگران هديه برده مي‌شود. به گزارش ايسنا گيوه در زمره مهمترين صنايع دستي عشاير و روستاهاي ايران است كه هنوز هم با همان كيفيت گذشته در مناطقي چون روستاهايي كرمانشاه و كردستان توليد مي‌شود. مناطق کوهستاني کردستان و باختران و فارس و گذرگاه‌هاي صعب‌العبور آن‌ها، کم بودن‌راههاي ارتباطي ماشين رو، نوع معيشت مبتني بر دامداري و کشاورزي و ضرورت تحرک‌فراوان در فصول مختلف پاافزاري را نياز دارد که سبک و راحت و مقاوم و در عين حال ارزان بوده و در اين ميان خود عشاير و روستاييان نيز قادر به توليد آن باشند. گيوه‌نوعي پاي افزار است که رويه آن را از ريسمان و نخ پرگ يعني ريسمان‌هاي پنبه‌اي بافته و زير آن را گاه از چرم و يا از لت‌هاي به هم فشرده مي‌سازند. گيوه را بايد يکي از جالبترين و ارزنده‌ترين صنايع دستي روستايي و عشايري ايران دانست.اين پوشش‌قديمي که روزگاري بخصوص در فصل تابستان مورد استفاده فراوان قرار مي‌گرفت . گيوه داراي خواصي چند از جمله سبكي و خنك بودن است و در گذشته افراد زيادي در مناطق مختلفي از استان مركزي به ساخت و توليد گيوه اشتغال داشتند و گيوه هر منطقه‌اي به نام خاص شهرت داشته است. اين گزارش حاكي است گيوه آجيد مخصوص شهرستان سنجان و گيوه تخت كش مخصوص شهرستان محلات مي‌باشد. همچنين گيوه پاشنه دار و لاستيكي كه امروزه بيشتر از اين دو نوع توليد مي‌شود و از انواع سنتي و اصيل آن به ندرت ساخته مي‌شود. در سال‌هاي اخير به سبب رواج کفش ماشيني و جايگزين شدن آن به جاي پاي‌افزارهاي قديمي در اکثر مناطق ايران رونق و اعتبار ديرين را از دست داده و صنعتگران شاغل نيز به علت کمي درآمد و کاهش تقاضادر اين رشته به مشاغل ديگر روي آورده‌اند ولي زيبائي و تنوع و طرح‌هاي متعدد گيوه آن چنان است که هنوز هم داراي متقاضيان فراواني بوده و از استقبال قابل توجهي در فصول بهار و تابستان برخوردار است. گيوه کشي يکي از صنايع دستي رايج و بومي استان باختران است و به ويژه در بخش‌اورامانات از جمله صنايع دستي عمده مي‌باشد. اين صنعت بومي را مي‌توان بر مبناي نوع‌توليد و محل توليد به دو بخش اصلي روستائي و شهري تقسيم کرد. دو روستاي حجيج و نودشه از بخش اورامانات جزو مراکز قديمي و مهم توليد از گيوه مي‌باشند. علاوه بر دو روستاي‌ياد شده روستاهاي ديگري که در آن‌ها قبل اگيوه کشي و گيوه چيني معمول بوده و هنوز هم‌اين کار ادامه دارد عبارت است از : روستاي وراد، خانه دره، شرکان، ميريه نروي، وزلي تنگ‌مردان، پيله گر بره سيمين عليا، طلسم، ژامرگ، تومک، زمگه حيدر، حسين آباد دوآب،قشلاق عليا، داربيد. شايان ذكر است وسايل مورد نياز در گيوه‌دوزي عبارتند از: نخ، سوزن، درفش، ميخ، خمير سريش، شمع كه از موم زنبور عسل درست مي‌شود، گزن كه چاقويي پهن با لبه بسيار برنده است، مشته كه وزنه‌اي است آهني با كفي تخت كه براي كوبيدن استفاده مي‌شود و گيره‌اي به نام جريده كه براي محكم نگهداشتن گيوه به كار مي‌رود. انتهاي پيام