گردشگري و صنايع دستي چه ارتباط متقابلي داشته و يا احيانا مي‌توانند داشته باشند؟ اگر يادمان باشد دربحث ادغام سازمان‌هاي ميراث فرهنگي و گردشگري، بحث ادغام سازمان‌هايي چون صنايع دستي نيز مطرح بود كه بنا به دلايلي جامه تحقق به خود نپوشيد. به گزارش خبرنگار ايسنا، استقبال از نمايشگاه‌هاي صنايع دستي استان‌ها كه در ايام نوروز 84 و قبل برگزار شدند، نشان داد كه براي توسعه صنايع دستي راهي جز توسعه گردشگري داخلي و خارجي وجود ندارد و به عبارت بهتر رشد اين دو حوزه ارتباط مستقيمي با توسعه هر دو بخش دارد. استقبال از نمايشگاه صنايع دستي ايران در محل خانه‌ي آسياي هاوانا و ديگر نمايشگاه‌هاي خارجي نيز اين نكته را به اثبات مي‌رساند. اين درحاليست كه استان‌هاي توسعه‌نيافته كشور از بسترهاي مناسب گردشگري و يا توسعه اين صنعت برخوردار نبوده و همين عاملي شده است تا گردشگران معدودي به اين نقاط سفر كنند. به اين ترتيب در كنار محدوديت و حتي نبود بازاريابي مناسب، هاله‌اي از فراموشي بر روي صنايع دستي اين مناطق سايه افكنده است. حال آنكه رشته‌هاي مختلف صنايع دستي ايران براي گردشگران از جذابيت كافي برخوردارند، اما با توجه به سياست‌هاي موجود در بخش دولتي و خصوصي اغلب گروه‌هاي توريستي از نقاط خاص و مشخصي بازديد مي‌كنند. از همين رو صنايع دستي استان‌ها و نقاط ياد شده بيشتر نظر گردشگران را به خود جلب مي‌كند تا مناطقي كه مورد بازديد قرار نگرفته‌اند. به گفته معاون اقتصادي سازمان صنايع دستي: اگر دستگاه‌هاي دست ‌اندركار گردشگري براي سفر گردشگران به نقاط مختلف كشور بستر‌سازي كنند و شرايطي مهيا شود كه گردشگران خارجي و داخلي بتوانند به سهولت به همه نقاط كشور سفر كنند، شاهد توسعه صنايع‌دستي استان‌هاي محروم نيز خواهيم بود. شايد بتوان از راه‌اندازي تورهاي صنايع دستي به عنوان عاملي تاثيرگذار در گسترش و توسعه صنايع دستي محلي و ملي نام برد، چيزي كه اكنون كشورهايي چون سوريه را بر آن داشته كه با استفاده از صنايع دستي تجربه جديدي را در توريسم تجربه كنند. هرچند كه اين امر هنوز در ايران نهادينه نشده است؛ اما با توجه به تكثر فرهنگ‌هاي بومي ايران و صنايع مختلف دستي، راه‌اندازي تورهاي صنايع دستي و پي بردن به ارتباط دو حوزه گردشگري و صنايع دستي مي‌تواند تا حدي سياست‌گذاران را در گسترش اين حوزه‌ها ياري دهد. فاطميان در گفت‌وگويي با ايسنا گفته است كه بازديد تورهاي سياحتي از نمايشگاه‌هاي صنايع دستي نيز بايد توسط مديريت‌هاي صنايع دستي استان‌ها هماهنگ شود. همچنين لازم است هماهنگي بين صنعتگران و علاقمندان به فروش و ايجاد غرفه در آن مراكز با سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري صورت گيرد و بايد منتظر اتفاق‌هاي جديدي در راستاي رونق اقتصادي و معيشتي صنعتگران صنايع دستي در رشته‌هاي مختلف كشور باشيم. معاون اقتصادي سازمان صنايع دستي در اظهار نظري ديگر مي‌گويد: صنايع‌دستي از جاذبه‌هاي ديداري هر كشور است و وقتي گردشگران در يك كشور با جاذبه‌هاي ديداري بيشتري مواجه باشند، ديگران را نيز براي سفر به آن كشور تشويق مي‌كنند. در واقع صنايع دستي رهاورد درخشان و گرانبهاي مسافران و گردشگران از سفر به ياد ماندني آن‌ها به كشورها، استان‌ها و نقاط مختلف است. فاطميان هم‌چنين خاطرنشان كرده است: اميدواريم با ارتباط خوبي كه براي مديران استاني قرار داديم و به استان‌ها ابلاغ شده است و با حضور مديران استان‌ها در شوراي كار گروه گردشگري و هماهنگي با روساي سازمان گردشگري بتوانيم ويترين‌ها و غرفه‌هاي فروش صنايع دستي رادر مراكز اقامتي، سياحتي، پذيرايي و تمامي اماكني كه قابليت بازديد جذب توريست را دارند، ايجاد كنيم. فرانچسكو فرانجيالي - دبير كل سازمان جهاني گردشگري - نيز كه به تازگي از برگزاري يك كنفرانس در رابطه با گردشگري و صنايع دستي در ماه‌اكتبر خبر داده است، مي گويد: من فكر مي‌كنم كه صنعت گردشگري و صنايع دستي مي‌تواند اشتغالزا باشد. كارشناسان مي‌گويند: رونق و اعتلاي صنايع دستي ارتباط مستقيمي با ايجاد بازارهاي فروش دارد كه ايجاد اين بازارها نيز ارتباط مستقيمي با توسعه گردشگري داخلي و خارجي دارد. از همين روست كه تا تحولي در گردشگري كشور به وجود نيايد. نمي‌توان به توسعه صنايع دستي نيز چندان دلخوش بود. بر اساس پيش‌بيني WTO ، گردشگري در سال‌هاي آينده در راس همه‌ي صنايع جهان قرار مي‌گيرد و بزرگترين بخش تجارت بين‌المللي را به خود اختصاص مي‌دهد. توريسم كه با فرهنگ، سياست و اقتصاد ملي كشورها پيوند غير قابل انكاري دارد، به صنعت سودآور و پول‌سازي تبديل شده است كه در صورت داشتن برنامه‌ريزي مناسب و اجراي موفق آن، با كمترين ميزان سرمايه‌گذاري مي‌توان بيشترين بهره‌هاي اقتصادي، سياسي و فرهنگي را از آن برد. امروزه ميليون‌ها نفر در سرتاسر جهان به مناطق مختلف سفر مي‌كنند و گردشگري از پوياترين بخش‌هاي اقتصادي جهان به شمار مي‌آيد، در اين سفرها بخش‌هاي متعدد اسكان، بازديد از مناطق ديدني، تغذيه و خريد صنايع دستي و سوغاتي‌هاي يك محل وجود دارد كه همه سودآور بوده و سبب رونق اقتصادي منطقه مورد بازديد خواهد شد. در همين راستا پروانه پرچكاني - پژوهشگر گردشگري - زمنيه‌هاي جلب توريست در كشورمان را به دو گروه زمينه‌هاي فرهنگي و طبيعي تقسيم‌ كرده و هر يك را نيز داراي زير مجموعه‌هاي فراواني خوانده و مي‌گويد: يكي از اركان و زمينه‌هاي اصلي جلب گردشگر صنايع دستي است كه معمولا در زيرمجموعه‌ زمينه‌هاي فرهنگي آورده مي‌شود. صنايع دستي ضبط زيبايي‌هايي است كه ضمير آدمي آن را دريافته و گوياترين و بهترين اثر برآمده از روحيات و درون آفرينندگان آن است، فرهنگ هر جامعه و روند تحول و تكامل تاريخي آن فرهنگ در صنايع دستي ادوار مختلف بشريت تبلور يافته و به عينيت مي‌رسد. در حالي كه فرهنگ را مي‌توانيم مجموعه‌ي دستاوردهاي مادي و معنوي بشر و يا عملكرد انسان در محيط جغرافيايي خود بدانيم، صنايع دستي را نيز ساكت‌ترين و گوياترين مبلغان فرهنگي مي‌دانيم كه قادر هستند بدون كلمه‌اي هويت و روحيات آفرينندگان خود را به بيننده يادآور شوند. انسان صنعتي امروز با نگاه كردن به يك صنعت با ارزش دستي به عمق غناي فكري و فرهنگي پديد آورندگان آن پي برده و خود نيز بهتر مي‌انديشد. زبان صنايع دستي زبان آرامش است و جهان كه خسته از رويارويي و تقابل‌هاي گوناگون سياسي، فرهنگي، علمي و ... است، به اين آرامش نياز داشته و به راحتي جذب آن خواهد شد. فرهنگ و بينش‌هاي مذهبي و محيط جغرافيايي اصولي‌ترين مواردي هستند كه در آفرينش يك صنعت دستي دخالت دارند و به همين دليل اين نوع صنايع بازتاب درستي از تاريخ و فرهنگ هر قوم به شمار مي‌آيند كه مي‌توانند عامل موثري در انتشار فرهنگ جامعه مربوطه در سطح جهان باشند. صنايع دستي يكي از مهمترين پتانسيل‌هاي گردشگري در هر كشور است كه در كنار مزاياي فرهنگي خود از سودآوري قابل ملاحظه اقتصادي نيز برخوردار است. رشته‌هاي مختلف صنايع دستي از دير باز در سرزمين ايران رونق داشته و صنايع دستي به عنوان حرفه و صنعتي قديمي از ابتدايي‌ترين دوره تمدن ايران تا به امروز جايگاه رفيعي از نظر اقتصادي و فرهنگي داشته‌اند. آثار صنايع دستي ايران از دوره نو سنگي به صورت ابزار و وسايل ساده‌اي كه از سنگ‌هاي صيقل خورده ساخته شده تا آثار متنوع و گوناگون سفالي كه از هزاره‌هاي ششم قبل از ميلاد به اين سو در دسترس بوده و زينت بخش موزه‌هاست، جام‌هاي ساخته شده از طلا و نقره، ريتون‌هاي بي‌نظير هزار‌هاي قبل از ميلاد، آثار ظريف و شيشه‌اي، ‌سنگ‌تراشي‌ها، حكاكي‌ها، قلم‌زني‌هاي استثنايي دوره هخامنشي و ساساني و همچنين قالي بي‌نظير پازيريك كه حدود 500 قبل از ميلاد، اقتدار كهن و پيشينه‌ي مستحكم ايران را در بافت قالي به ثبوت مي‌رساند، همه نشان از جايگاه شايسته و با اهميت ايران از شروع تمدن در فلات ايران تا دوره‌ي باستان داشته و مبلغين فرهنگي ايران در طي اعصار گذشته بوده‌اند. به گزارش ايسنا، پرچكاني هم‌چنين با بديهي دانستن اين موضوع كه فرهنگ و تمدن ايراني كه در طول تاريخ، عمق اصالت خود را بارها و بارها به رخ جهانيان كشيده و به لحاظ عمق غناي تاريخي و مذهبي خود، تاثير شگرفي از اصل محتواي خود به جاي گذارده، قادر است با اندكي تدبير و برنامه‌ريزي اصولي اصالت انديشه و فرهنگ خود با تك تك مظاهر تمدن اسلامي - ايراني خود، از جمله صنايع دستي در نمايشگاه فرهنگ‌ها - كه توريسم بستر اصلي آن است - به نمايش بگذارد، تاكيد كرد: صنايع دستي اعم از يك قالي، يك كوزه، يك تابلوي هنري و ... ساكت‌ترين و در عين حال گوياترين سفيران فرهنگي يك منطقه مي‌باشند كه با توجه به ويژگي‌ها و شاخص‌هاي خود مي‌توانند در نقش پيام‌رسانان صنعتي كشور متمدن و مذهبي ايران ظاهر شوند. توريستي كه يكي از صنايع دستي كشور مورد بازديد را به كشور خود مي‌برد، قطعا در مورد منطقه تهيه آن و چگونگي ساخت آن صنعت و كاربرد آن صنعت به دوستان و آشنايان خود توضيحاتي خواهد داد و بدون آن كه متوجه باشد، در نقش يك مبلغ ظاهر خواهد شد و اين آسان‌ترين و سودآورترين روش تبليغ در صنعت گردشگري است. صنايع دستي ايران علاوه بر اين كه تبلور عيني فرهنگ اصيل، بومي، مردمي و معنوي كشورمان است، همواره معرف خصوصيات بارز و شاخص‌ هنر و تمدن اين مرز و بوم بوده و در كنار شغل كشاورزي و دامداري در ايجاد شغل‌هاي جانبي براي مردم شرها وروستاها نيز موثر مي‌باشد. در اين رهگذر جاي جاي كشور پهناور ايران نيز با توجه به بافت سنتي خود وغالب بودن كار كشاورزي و دامداري و پيشينه‌ي تاريخي و هويت و فرهنگ مردم، در امر صنايع دستي بسيار فعال و كوشا بوده و در صورت برنامه‌ريزي صحيح و توجه اساسي به صنايع دستي و كيفيت آن، درآمد زيادي از طريق رفت وآمد گردشگران و خريد صنايع دستي متنوع كشور توسط گردشگران به دست خواهد آمد. به اين ترتيب برگزاري نمايشگاه‌هاي صنايع دستي در كشورهاي مختلف نيز ضمن سودآوري قابل توجه، كمك شاياني به ترغيب بازديدكنندگان از محل ساخت اين صنايع خواهد نمود. از ديدگاهي ديگر برپايي چنين نمايشگاه‌هايي و ارائه‌ي مناسب صنايع دستي كشورمان، علاوه بر تمام موارد ذكر شده، قادر است سم‌پاشي جوامعي كه به لحاظ سياسي مايلند هويت و تمدن عظيم ايراني را زير سئوال ببرند، خنثي نمايد. انتهاي پيام