«ما در صدد اعمال عدالت نيستيم بلكه درصدد اجراي مصلحتيم» «نقاشي را همسنگ با ديگر هنرها ديدن، نگاه كارشناسانه‌اي نيست» گفت‌وگو با “عليرضا سميع‌آذر”
انتقال از موزه هنرهاي معاصر تهران به فرهنگسراي نياوران و نيز انتقال كامل امور اجرايي از مركز هنرهاي تجسمي به جمع هنرمندان كاريكاتوريست، نابه‌ساماني وضعيت دوسالانه كاريكاتور را موجب شد. رييس مركز هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي درباره وضعيت نابه‌سامان برگزاري نمايشگاه دوسالانه كاريكاتور، در گفت‌وگو با خبرنگار هنرهاي تجسمي ايسنا (خبرگزاري دانشجويان ايران)، با بيان مطلب بالا اذعان داشت: اين نمايشگاه از نمايشگاه قبل، دو چيز كمتر داشت؛ دو دور گذشته، نمايشگاه در موزه هنرهاي معاصر برگزار و اكنون در فرهنگسراي نياوران برگزار شد؛ همگان اذعان دارند كه به طور قطع موزه هنرهاي ويژگي نمايشگاهي وسيع‌تري را نسبت به فرهنگسراي نياوران دارد. هر نمايشگاهي وقتي به مكان كوچكتر برود و به لحاظ موقعيت مكاني، اعتباري تغيير كند، به طور طبيعي افت نسبي خواهد كرد. عليرضا سميع‌آذر، كمبود دوم را ناشي از نبود برنامه‌ريزي متمركز مركز هنرهاي تجسمي در برگزاري نمايشگاه با همكاري خانه كاريكاتور و جمع كاريكاتوريست‌ها دانست و افزود: اين دوره با مديريت انحصاري كاريكاتوريست‌ها انجام شد و حمايت تداركاتي و اجرايي مركز كمتر و حمايت مالي و پشتيباني بيشتر بود. او اذعان داشت: به‌رغم آنكه برگزاركنندگان از كاريكاتوريست‌هاي برجسته كشور هستند، اما از تجربه كار اجرايي، دست‌كم در نخستين دور، كمتر برخوردارند. طبيعي است كه دور اولي كه هنرمندان خود بخواهند برگزار كننده بينال باشند، ممكن است با برخي از كاستي‌هاي اجرايي ناشي از كمبود تجربه دوستان هنرمند مواجه باشيم. وي در عين حال تصريح كرد: اما اين خط مشي صحيح و به‌صلاحي است كه كار به هنرمندان واگذار شود. ممكن است مشابه اين كار را در بينال هنرمندان نقاش نيز شاهد باشيم و اين بي‌تجربگي‌ها، گريبانگير آن دوسالانه نيز شود. به اعتقاد سرپرست موزه هنرهاي معاصر تهران، نمي‌توان وضعيت موجود را به عنوان نابه‌ساماني چشمگيري مطرح كرد؛ بلكه بايد اميدوار بود افراد اولا از تجربه كافي برخوردار شوند، ثانيا از برخي صلاحيت‌هايي كه بيشتر همكاران در وزارت ارشاد بهره‌مند هستند، بهره‌مند شوند، و نهايت آن به صلاح بينالها خواهد بود. رييس مركز هنرهاي تجسمي در پاسخ به اين پرسش كه دوسالانه كاريكاتور و نقاشي شرايط مشابهي دارند؛ با اين تفاوت كه يكي در نياوران برگزار مي‌شود و ديگري پس از كش‌وقوس، اظهار نظر و سكوت‌هايي، در موزه هنرهاي معاصر تهران. اما اين تصور وجود دارد كه حمايت مركز هنرهاي تجسمي از اين دو دوسالانه، به‌طورطبيعي بايد يكسان باشد، عنوان كرد: نه، درست نيست؛ ما اينجا درصدد اعمال عدالت نيستم، بلكه در صدد اجراي مصلحتيم. نقاشي ما در همه رشته‌هاي هنرهاي تجسمي است. در هيچ جاي دنيا نقاشي و طراحي را با ساير رشته‌هاي ديگر هنرهاي تجسمي ازجمله مجسمه‌سازي، كاريكاتور و گرافيك، همسنگ ارزيابي نمي‌كنند. كتاب تاريخ هنر نمونه‌اي بر اين ادعاست. وي افزود: در همه جاي دنيا در تعبير هنر معاصر، در وهله اول همه افكار معطوف به نقاشي مي‌شود. نقاشي را همسنگ با رشته‌هاي ديگر هنر ديدن، نگاه كارشناسانه‌اي نيست. بنابراين، بايد براي بينال نقاشي اعتبار و منزلتي ويژه در نظر بگيريم. البته اين امر بدان معنا نيست كه از امكاني براي ساير بينالها دريغ كنيم. چنين كاري هم نكرده‌ايم. سميع‌آذر تاكيد كرد: البته برگزاري بينال نقاشي در موزه هنرهاي معاصر تهران، تصميم از پيش تعيين شده‌اي نبوده است. راه‌هاي مختلفي را بررسي كرديم، از هر راهي كه رفتيم به نتيجه نرسيديم. درنهايت، جمعي از هنرمندان شاخص كشور كه در ميانشان هنرمندان غيرنقاش هم بودند، نامه نوشتند؛ براي آنكه دوسالانه نافرجام نماند، استثنائا موزه فضاي نمايشگاهي خود را در اختيار دوسالانه نقاشي قرار دهد؛ ما هم تابع نظر جامع هنرمندان بوديم و پذيرفتيم. اين تصميم در آخرين لحظات اتخاذ شد. سرپرست موزه هنرهاي معاصر تهران درباره تسهيلات قايل شده در دوسالانه كاريكاتور و تفاوت اعطاي اين تسهيلات با شرايط نمايشگاه دوسالانه‌اي كه در موزه هنرهاي معاصر برگزار شود و نيز خلط مسؤوليت مركز هنرهاي تجسمي و موزه هنرهاي معاصر تهران، گفت: در عمل، اين خلط بين مركز هنرهاي تجسمي و موزه هنرهاي معاصر وجود ندارد و تفكيك مسؤوليت براي ما روشن است. درباره تسهيلات واگذار شده به نمايشگاه كاريكاتور نيز آماده پاسخگويي نيستم؛ البته نكته درستي است، اما تصميم‌گيري در مورد قاب و امكانات را من نمي‌گيرم. بخش خدمات نمايشگاهي ما مسؤول است، آنها مي‌دانند بينالي كه در هر جاي كشور برگزار مي‌شود، مسؤوليت مستقيمش با ماست و بايد بهترين امكانات را در اختيار آن دوسالانه قرار دهيم. نمي‌دانم كه دوستان ما با وجود داشتن قاب‌هاي خوب، از دادن آن به برگزاركنندگان دوسالانه كاريكاتور دريغ كردند يا نه؟ بايد پيگيري كنم. وي گفت: هيچگاه نشنيدم كه برگزاركنندگان بينال كاريكاتور به ما بگويند ما فلان چيز را مي‌خواستيم و موزه به ما نداد. اگر چنين چيزي اتفاق افتاده باشد، يك اشتباه بزرگ است و ما مقصر بوده‌ايم؛ اميدواريم اين اشتباه ديگر تكرار نشود. سرپرست موزه هنرهاي معاصر تهران تصريح كرد: همه مي‌دانند امكانات موزه هنرهاي معاصر در وهله نخست در اختيار بينال‌هاست. خط مشي كلي ما اين است كه در اين شرايط كه بينالها به انجمن‌هاي هنري واگذار شده، حمايت بيشتري به عمل آوريم و آنها را از امكانات بيشتري برخوردار كنيم؛ تا اين فكر با شكست مواجه نشود. وي در پايان درباره هزينه‌هاي برپايي برخي از دوسالانه‌ها عنوان كرد: فرهنگستان هنر متعلق به دولت است و بخشي از مسؤوليت‌هاي هنر متوجه اين نهاد است. وقتي موافقت كردند سالن نگارخانه را در اختيار ما قرار دهند، بابت اين موقعيت، هزينه‌اي از ما طلب نخواهند كرد. اما اگر هزينه‌اي را براي برگزاري مراسم گشايش يا پاياني متحمل شوند، آن هزينه را مي‌پردازيم. انتهاي پيام