اعطاي جايزه نوبل به شيرين عبادي/3/ ديدگاههاي برزگر، شيخ عطار، جلاييپور، محبيان، شريعتي، نعيم محبوبي
- غلامحسين برزگر عضو كميسيون امنيت ملي و سياست - خارجي مجلس گفت: اعطاي جايزه صلح نوبل به يك زن مسلمان ايراني بايد مثبت تلقي شود و بايد نگاه جديتري به تحولات توجه شود. نماينده مردم سپيدان، در گفت و گو با خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اعطاي جايزه صلح نوبل براي اولين بار را به يك مسلمان و ايراني حائز اهميت برشمرد و گفت: همانطور كه شخصيتهاي جهاني براي ايشان پيام دادند و تبريك گفتند؛ شخصيتهاي داخلي ما نيز از اين قضيه استقبال كنند و به عنوان حركت و سمبلي كه در راستاي آزادي حقوق بشر و حقوق زنان و كودكان به آن نگه مثبت داشته باشند. وي با اشاره به دگرگون شدن نگاه جامعه جهاني عليه ايران به دليل نگرانيهايي در زمينه حقوق بشر و تبليغات سوء موجود، اظهار داشت: بايد سعي كنيم در صورتي كه كاستيهايي هست، آنها را برطرف كنيم تا آينده و متحولتري را براي جامعه خود دنبال كنيم. بزرگر با تاكيد بر تاثيرگذار بودن اعطاي اين جايزه بر كشورمان، خاطر نشان كرد: شخصيتهاي جهاني مانند پاپ و افراد ديگر به عنوان افراد صلح طلب كانديداي دريافت جايزه صلح نوبل بودند و خانم عبادي به عنوان يك فرد ايراني و مسلمان برنده آن شده است؛ لذا نگاه جهان و نگاههاي داخلي بايد به اين موضوع مثبت تلقي انگاشته شود. وي رويكردها و واكنشهاي داخلي و خارجي را نسبت به اعطاي اين جايزه به خانم عبادي مثبت برشمرد و ادامه داد: اگر كسي در داخل بحثي را برخلاف نگاه جهاني و داخلي دنبال كرده است، ناشي از كوته نظري بوده و نميتواند نطقه نظر شخصيتهاي كشوري باشد بلكه بيشتر شخصي، حزبي يا گروهي بوده است. نماينده مردم سپيدان اظهار داشت: همانطور كه خانم عبادي در مصاحبه خود اشاره كردند كه حقوق بشر ميتواند در راستاي نگاه اسلام باشد و منافاتي با اسلام ندارد؛ به عنوان حركت مثبتي از ايشان بايد مورد توجه قرار گيرد. بزرگر تاكيد كرد: انتظار ميرود با توجه به اين اميتاز بزرگي كه اكنون نصيب خانم عباديل شده است كه پيرامون شخصيت زن مسلمان و ايراني و متحول كردن جامعه ايراني و اينكه ايران به عنوان كشوري متمدن بوده كه از ديرباز مورد توجه جهانيان بوده است بيشتر جهان را متوجه سازند و اگر ديدگاه منفي در جهان در رابطه با زن ايراني و مسلمان و حقوق بشر وجود دارد ميتواند از بين ببرد و توجه جهانيان را به جنبه مهم فرهنگي، تبليغاتي و انساني اسلام بيشتر معطوف كند. - شيخ عطار گفت: اگر برخي جناحها و گروههاي سياسي از اعطاي جايزه صلح نوبل به شيرين عبادي استفاده ابزاري و جناحي كرده و اين مساله را براي حق جلوه دادن يك جريان خاص به كار ببرند قطعا به نظام جمهوري اسلامي ضربه وارد خواهد شد. عليرضا شيخ عطار مديرعامل موسسه همشهري در گفتوگو با خبرنگار سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، با اعتقاد به اينكه افراد صالحتري براي دريافت اين جايزه در داخل و خارج كشور وجود داشتهاند، خاطرنشان كرد: اگر صرفا فعاليت شيرين عبادي در رشته حقوق، معيار گزينش كميته برندگان جايزه صلح نوبل بوده است به نظر ميرسد در اين زمينه افراد ديگري بودند كه از وي صالحتر باشند، همچنين اگر بحث تلاش در جهت صلح جهاني در اعطاي اين جايزه مطرح است ميتوان گفت كه در اين خصوص به طور اعم كار خاصي از جانب ايشان صورت نگرفته و چه در خارج و چه در داخل ايران كساني كه در اين زمينه نظرياتشان مثمرثمرتر و مقبولتر بوده باشد، وجود دارند. وي از نظريه گفتوگوي تمدنهاي رييسجمهور به عنوان مصداق بارز اين مساله ياد و تصريح كرد: با توجه به اينكه نظريه گفتوگوي تمدنهاي خاتمي؛ مورد توجه سازمان ملل قرار گرفت و امروز اين مساله در دستور كار بسياري از رهبران جهاني قرار دارد ميتوان مدعي شد كه تاثيرگذاري موضوع صلح جهاني در آثار، كلمات و نوشتههاي خانم عبادي بسيار محدودتر از گفتمان برخي افراد منجمله رييس جمهور بوده است لذا عليرغم اينكه نفس اين قضيه كه يك خانم ايراني برنده اين جايزه شده است، موجب خوشحالي است اما اين علامت سوال در اذهان بوجود ميآيد كه آيا فردي واجد شرايطتر از خانم عبادي براي دريافت اين جايزه وجود نداشت. عضو شوراي مركزي حزب اعتدال و توسعه با اعتقاد بر اينكه توضيح تشيكلات گزينش اعطاي اين جايزه سبب ميشود تلاش و فعاليت صاحبان انديشه و تلاشگران نرمافزار در داخل تقويت شود، تاكيد كرد: مشخص شدن معيارهاي گزينش برنده جايزه صلح نوبل قطعا به شكوفا شدن استعداد چهرههاي فعال كمك ميكند و موجب ميشود اهل انديشه براي تلاش بيشتر ترغيب شوند. شيخ عطار با تاكيد بر اينكه عبادي بايد به عنوان يك فرد مسلمان، ريشههاي فرهنگي ريشههاي اسلامي و ديني را پاس بدارد، خاطرنشان كرد: خانم عبادي به عنوان يك فرد مسلمان بايد با پاسداشت ارزشهاي اسلامي، رسالت روشنفكري خود را انجام داده و گامهاي جدي خود را در جهت اعتلاي جامعه اسلامي و به خصوص جامعه ايران بردارد. - حميدرضا جلاييپور مدرس دانشكدهي علوم اجتماعي دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرنگار سرويس سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) به ذكر پنج نكته راجع به دريافت جايزهي صلح نوبل توسط شيرين عبادي اشاره كرد و افزود: ايشان تقريبا بيش از 20 سال است كه روي موضوعي بنيادي به لحاظ فكري و عملي فعاليت خود را متمركز كردهاند و آن موضوع نيز حقوق بشر است. خصوصا كار ايشان در اينجا اهميت مييابد كه در دو سه دههي گذشته جامعهي ما هيجاناتي نظير انقلاب را پشت سر گذاشته است. در همهي جوامع هنگامي كه اين نوع تحولات بروز ميكنند مسالهي حقوق بشر ميتواند مخدوش شود و افرادي كه از حقوق بشر دفاع ميكنند اندك ميشوند؛ ولي وي بهرغم بحرانهايي كه ايران در سه دههي گذشته پشت سر گذاشته است تمركز و پيگيري خود روي اين موضوع را از دست ندادهاند. وي در ادامه افزود: نكتهي ديگري كه بايد بدان توجه كرد، تلاش خستگيناپذير ايشان به عنوان يك زن در اين راه است. كساني كه در كشورهاي جهان سوم از حقوق بشر دفاع ميكنند خصوصا اگر زن باشند با مشكلات بيشتري مواجه هستند. عبادي بهرغم اينكه قبل از انقلاب حقوقدان برجستهاي بود و توانسته بود مقام قضاوت را كسب كند و به همين دليل جزو نخبگان حقوقي به شمار ميرفت، به دليل وقايع بعد از انقلاب عملا نتوانست در اين سمت فعاليت كند؛ تا جايي كه حتي مجبور شد بازنشستگي زودرس را قبول كند. به اين ترتيب هركس جاي او بود از اين حوادث سرخورده ميشد و راه را ادامه نميداد، ولي عبادي بهرغم ضربات مهلك كه به او وارد شد، به صورتي خستگيناپذير راه خود را ادامه داد و به گونهاي متمركز روي مسايلي نظير حقوق بشر، حقوق زنان و حقوق كودكان تكيه كرد. نكتهي سوم در كار وي بعد فرهيختگي است. او به عنوان شخصي كه در التهابات سالهاي گذشته قرار گرفته، بهرغم همهي بيمهريهايي كه به او شده است (حتي به زندان نيز كشيده شد) هيچوقت جانب انصاف را ترك نكرد و اين موضوع بسيار حائز اهميت است؛ چرا كه معمولا اشخاصي كه در اين نوع زمينهها فعاليت ميكنند و در معرض فشار قرار ميگيرند ممكن است در برهههايي هيجاني شوند و جانب انصاف را رها كنند؛ در صورتي كه ما شاهد بوديم او در مصاحبهي ديروز نيز منصفانه صحبت كرد. چه بسا كه اگر كسي اين بعد فرهيختگي را نداشت، ممكن بود در اين شرايط حرفهايي را بزند كه جنبهي عقدهگشايي داشته باشد و لذا اين بعد بسيار حائز اهميت است. وي افزود: نكتهاي كه در جايزهي او مطرح است اين است كه افرادي كه براي حقوق بشر و حقوق بندگان خدا زحمت ميكشند، اگرچه در اين دنيا به آنها سخت ميگذرد ولي به عنوان يك مسلمان به طور قطع ما معتقديم كه آنها در آخرت پاداش ميگيرند. حال اتفاقا نكتهاي كه در جايزهي خانم عبادي اتفاق افتاد اين بود كه ممكن است اشخاصي كه در اين زمينهها فعاليت ميكنند در داخل كشور مورد بيمهري قرار گيرند ولي بالاخره در دنيا انسانهاي منصفي هستند كه اين زحمات را ناديده نميگيرند، و از اين افراد تقدير ميكنند كه زندگي خود را وقف مسايل بنياديني نظير حقوق بشر كردهاند؛ مخصوصا در كشور ما كه در 6 - 5 سال گذشته كساني كه براي حقوق قانوني مردم زحمت ميكشيدند اين امر براي آنها كه از جملهي آنها اصلاحطلباني كه در زندان هستند مايهي اميدواري است و گويي اين جايزه تقديم به همهي آنهاست. وي در پايان افزود: سازماني كه اين جايزه را تعيين كرده نيز بسيار جالب عمل كرده است؛ دليل آن هم اين است كه در جامعهي فكري كشور ما حتي يك شخصيت فكري ـ فرهنگي هم وجود ندارد كه از اين جايزه ناراحت شده باشد و همه خوشحالند. بنابراين گزينشي جالب بود؛ به نحوي كه وقتي همه خبردار شدند خوشحال شدند و اين امر وفاق بالايي را در ميان فرهنگيان و اهل قلم به وجود آورده است. در آخر دريافت اين جايزه را به ايشان، مردم ايران و خصوصا فمينيستهاي ايراني تبريك ميگويم. - امير محبيان نايب رييس انجمن روزنامهنگاران مسلمان و عضو شوراي سردبيري روزنامهي رسالت ،در گفتوگو با خبرنگار سرويس سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران ضمن بيان مطالب فوق افزود:جايزهي صلح نوبل براي شيرين عبادي كه شادي وصفناپذير طيفي از راديكالهاي دوم خردادي را به دنبال داشت، بيش از آنكه پيامي انساني داشته باشد، به گمان من حاصل پيام سياسي از سوي اروپا براي ايران است. هرچند عبادي به عنوان يك چهرهي شاخص اصلاحطلب با گرايش همسو با دولت آقاي خاتمي به شمار نميرود و تمايلات فمينيستي و سكولار در مواضع وي آشكار است اما شايد استقبال عجيب حتي تا سرحد ذوقزدگي دولت كه كاملا غيرديپلماتيك مينمايد به اين صورت گرفته كه خانم عبادي بتواند نقش سفير غير رسمي روابط ايران و اروپا را به سود توجيه اوضاع ايران بازي كند. قصد ندارم بدبين باشم ولي گمان دارم دولت كمي شتابزده عمل كرده است؛ زيرا گزينش فردي از ايران با فاصلهي روشن و راديكالي از اصلاحات مورد نظر دولت بيشتر از آنكه مويد نظر اصلاحطلبان حكومتي باشد، حكايت از آن دارد كه بر اساس تز ديويد فرام الگوي لهستانيزه شدن براي ايران برگزيده شده است و تلاش ميشود جبههي جديد تبليغاتي عليه ايران گشوده شود. هرچند قضاوت هنوز زود است ولي آينده (شايد خيلي نزديك) و مواضع خانم عبادي ثابت خواهد كرد سخنگوي دولت تا چه حد دقيق و طبق منافع ملي عمل كرده است و تا چه حد خوشبينانه و بلكه سادهانگارانه. - اگرچه دنيا ناظر و نگران مسائل حقوق بشر در ايران است ولي اعطاي جايزه صلح نوبل به عبادي به عنوان يك زن ايراني مسلمان نشانگر امكان تامين حقوق بشر در چارچوب اسلام است. سعيد شريعتي، عضو شوراي مركزي جبهه مشاركت ايران اسلامي در گفتوگو با خبرنگار سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اشاره به اينكه نهادهاي بينالمللي و سازمانهايي كه اهداف و آرمانهايي چون صلح، دموكراسي و حقوق بشر را به دنبال ميكنند، تمامي تحولات سياسي، اجتماعي و فرهنگي در سطح جهاني را بررسي ميكنند، اهدا جايزه صلح نوبل به شيرين عبادي را به دليل فعاليتهاي پيگير وي در عرصه تامين حقوق بشر، حقوق زنان و كودكان دانست. وي خاطرنشان كرد: اعطاي اين جايزه به يك حقوقدان منتقد سيستم حقوقي و رفتارهاي قضايي در ايران، بايد تلنگري به دستگاه قضايي باشد تا به چارچوبهاي پذيرفته شده حقوق بشر در مجامع بينالمللي، تن داده، حقوق تمامي شهروندان به ويژه فعالان سياسي و اجتماعي را به رسميت بشناسد و هرچه زودتر به دنبال رفع اتهام از ايران به عنوان ناقض حقوق بشر باشند. وي با اشاره به اينكه اهداء اين جايزه به شيرين عبادي در تمامي دنيا مورد تكريم قرار گرفته، واكنشهاي داخلي در اين خصوص را به دو دسته تقسيم كرد و گفت: نخست اصلاحطلبان - به زعم وي شيرين عبادي نيز از زمره اصلاحطلبان است - كه همواره تحقق صلح، دموكراسي و حقوق بشر را در شعارهاي خود مبني بر گفتوگوي تمدنها، مردمسالاري و كرامت انساني گنجاندهاند، نسبت به اين رخداد اقبال نشان دادهاند و در مقابل محافظهكاران كه در چنبره به هم پيچيدهاي از توطئهنگري و دشمنتراشي به سر ميبرند، اين اتفاق را محصول توطئه آمريكا و استكبار جهان دانستهاند. رييس كميته اطلاعرساني جبهه مشاركت به موضعگيريهاي رسمي سخنگو و معاون حقوقي پارلماني دولت و وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي درباره دريافت جايزه صلح نوبل از سوي شيرين عبادي اشاره كرد كه با نگاهي واقعبينانه به تكريم از يك شهروند مدافع حقوق بشر پرداختهاند. به اعتقاد وي نظام و دولت ايران بايد با استفاده از تمامي تواناييهايشان تلاش كنند كه صداي صلحطلبي و آرمانهاي حقوق بشري فعالان سياسي و اجتماعي ايران در مجامع بينالمللي تكثير شده به گوش تمامي جهان برسد. شريعتي با اعتقاد بر اينكه بخشي از حاكميت دوگانه ايران واكنشي سرد، بيتفاوت، توطئهگرانه و مقابلهجويانه در اين خصوص داشته است، افزود: ولي احزاب و فعالان سياسي بايد با تمركز بر شعارهاي آرمانخواهانه، صلحجويانه و مدافع حقوق بشر، در صحنه سياست داخلي و جامعه بينالملل، براي استفاده بهينه از اين فرصت به دنبال تشكيل ائتلاف و اتحاد با يكديگر باشند. اين روزنامهنگار و فعال سياسي در پايان به شيرين عبادي پيشنهاد كرد تا بخشي از جايزه خود را صرف تشكيل يك موسسه غيردولتي كرده، سالانه جايزهاي را به فعالان حقوق بشر، صلح و دموكراسي در ايران اهدا كنند. بدين ترتيب فعاليتهاي وي در زمينه حقوق بشر، زنان، كودكان، دموكراسي و صلح نهادينه خواهد شد. - خانم عبادي بايد اين جايزهاي ملي و متعلق به همهي مردم و همهي گروههاي ايران بداند و اجازه ندهد از ان سو استفاده سياسي و جناحي شود. فيروز نعيم محبوبي در گفت و گو با خرنگار سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين مساله را كه براي نخستين بار يك مسلمان، يك ايراني و يك زن جايزهي صلح نوبل را دريافت ميكند، از بعد داخلي حائز اهميت دانست و گفت: هر سه اين موارد كه با هم هيچ مغايرتي ندارند، ميتوانند براي جامعه ما و كساني كه هر كدام از اين سه مورد برايشان مهم است افتخار آميز باشند. سردبير صداي عدالت افزود: تاثير اين جايزه بر جامعي ما بستگي كامل به برخورد داخلي با آن دارد اگر مسولين گروهها و مخصوصا خود خانم عبادي برخورد اصولي و صحيحي به اين مساله دشته باشند و آن را خارج از مسائل سياسي و جناحي بنگرند هيچ مشكلي پيش نخواهد آمد. وي تصريح كرد: بيشترين مسوليت متوجه خود خانم عبادي است كه از اين جايزه به عنوان مبشر صلح و برقرار كنندهي اتحاد و همدلي بين هموطنان خود استفاده كند و اجازه ندهد جايزهي صلح ملعبهي دست كساني شود كه آن را دستاويزي براي جنگ و عناد با نظام جمهوري اسلامي يا عليه موافقين و مخالفين يكديگر استفاده كنند كه البته با توجه به ويژگيهاي خانم عبادي به نظر ميرسد ايشان چنين اجازهاي نخواهد داد. وي در خصوص اهداف اعطاي اين جايزه به شيرين عبادي معتقد است بهتر آن است كه فكر كنيم جايزه به خاطر ويژگي صلح آميز فعاليتها و نوشتةهاي خانم عبادي به وي داده شده زيرا اگر همه،اين گونه فكر كنيم ميتوانيم ترفندهاي احتمالي عليه كشور را بهتر كنترل كنيم. نعيم محبوبي افزود: مسائل سياسي بغرنج در كشورمان زياد داريم و شايسته نيست كه اين مساله مثبت را كه دنيا يكي از هموطنان ما را شايسته جايزه صلح دانسته سياسي كنيم كه در اين صورت، كشور بايد هزينههاي زيادي را متقبل شود. اين روزنامهنگار در ادامه واكنشهاي خارجي نسبت به اين مساله را به دو بخش تقسيم كرد يكي برخورد مثبت شخصيتهاي بينالمللي و ديگي واكنش دولتهايي كه با ما دوست نيستند و يا گروههاي مخالف جمهوري اسلامي. وي تصريح كرد: بايد در سياست خارجي خود بين اين دو تفاوت قائل شويم و هر دو را با يك چوب نرانيم. نعيم محبوبي همچنين تاكيد بر مسووليت مهم مطبوعات دراين موارد از برخي مطبوعات داخلي كه اصلا به اين موضع نپرداختند انتقاد كرد و گفت: اگر مطبوعات ما هوشمندي خود را حفظ كنند اين مساله ميتواند براي ما افتخار بزرگي باشد. سردبير صداي عدالت پيشنهاد كرد: وزارت امور خارجه با كمك نهادهاي مربوط،كميتهاي تشكيل دهند و طي يك دو ماه آينده مسائل مربوط به جايزهي خانم عبادي را كنترل كند تا مشكلي براي سياست خارجي ما ايجاد نشود. انتهاي پيام