محمدرضا خاتمي: حق داريم اعتراض كنيم اما حق نداريم مايوس شويم راهي نيست جز آنكه اصلاحات را ادامه دهيم
آنچه سبب شد مردم ما به انقلاب اسلامي گرايش پيدا كنند، تصوير ترسيم‌شده از حكومت حضرت علي (ع) بود. به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران، دكتر محمدرضا خاتمي دبيركل جبهه مشاركت ايران اسلامي در سخنراني خود در اولين نشست شوراي عمومي شاخه جوانان اين حزب، ضمن تبريك سالروز ميلاد حضرت امام علي (ع) افزود: بي‌شك مهمترين الگو براي انقلاب اسلامي ما، حكومت امام علي (ع) بود. وي با بيان اين مطلب كه شايد عموم مردم از فقه و كلام، عرفان و اصول اقتصادي آگاهي نداشته باشند، وجود الگوهايي همچون حكومت حضرت علي (ع) را نمونه خوبي براي گرايش مردم به سمت انقلاب و ايجاد حكومتي همچون آن دانست. وي گفت: بي‌ترديد انقلاب اسلامي ما با الگوگيري از رفتار و حكومت امام علي (ع) بوجود آمد و تبيين و تعريفي كه از آن حكومت مي‌شد، مردم را مشتاقانه به سمت پاگيري و فراگيري انقلاب سوق داد. دبيركل جبهه مشاركت ضمن بيان اين نكته كه شايد حكومت امام علي (ع) الي‌الابد براي ما دست نيافتني باشد، از عدم انطباق رفتارهاي برخي بخش‌ها با الگوي حكومتي آن حضرت، اظهار تاسف كرد. وي اين عدم انطباق با الگوي حكومتي امام علي (ع) را يك نوع خيانت به انقلاب دانست. خاتمي در ادامه از عباس عبدي و سعيد رضوي فقيه به عنوان دو دوست و همراه بسيار عزيز ياد كرد و افزود: آنها به خاطر وفاداري به آرمان‌هاي خود و راهي كه انتخاب كرده بودند، هزينه خيزش كل جامعه ما را مي‌پردازند. وي تصريح كرد: به اشتباه مي‌پندارند كه با در بندكردن چند نفر، خيزش عمومي متوقف خواهد شد. وي با بي‌عدالتي خواندن اين موارد، آنها را موجب مصرشدن مردم در پيمودن راهي كه انتخاب كرده‌اند، دانست. دبيركل جبهه مشاركت، شاخه جوانان اين جبهه را فعال‌ترين و متشكل‌ترين بخش اين جبهه خواند و گفت: علي‌رغم تضييقاتي كه در جامعه وجود دارد، شاهد رشد و نمو شاخه جوانان جبهه مشاركت بوده‌ايم. خاتمي در ادامه تصريح كرد: وضعيت كشور ما خطير است و شايد خطرناك، اما اين به معني غيرطبيعي بودن وضعيت كشور نيست. وي، مسائل و مشكلات موجود را طبيعي ارزيابي و تاكيد كرد: مسائل و مشكلات از الزامات طبيعي يك حركت است. وي وضعيت كشور را به يك بندباز تشبيه كرد و گفت: وضعيت بندبازي كه مختارانه و با آگاهي بر روي بند مي رود نگران‌كننده اما ناشي از انتخاب طبيعي اوست. دبير كل جبهه مشاركت با طبيعي خواندن مشكلات فراوان و هزينه‌پرداختن‌ها، گفت: مشكلات اگر چه كوچك نيستند ولي تا حدود زيادي طبيعي هستند. نايب‌رييس مجلس شوراي اسلامي تصريح كرد: اين انتظار درست و به جايي نيست كه كساني كه همه اركان قدرت را در دست دارند، به صرف چند راهپيمايي، تحصن و ... به آساني قدرت را تقديم ديگران كنند. وي افزود: راهي را كه ملت در پيش گرفته با پذيرش تمامي خطرات بوده است و انشاءالله تمامي اين زحمات به نتيجه برسد. خاتمي با بيان اينكه مهم نيست كه يك حزب يا گروه به آرمان‌هايش دست يابد، گفت: مهم اين است كه ملت در راهي كه انتخاب كرده، بتواند به ايده‌آل‌هاي اصيل خود گام به گام نزديكتر شود. دبيركل جبهه مشاركت، گفت: آينده ايران در جهان مهمترين چيز در جبهه مشاركت است و آينده ساختار نظام و آينده احزاب و گروهها، پس از آن از درجه بعدي اهميت قرار دارد؛ اگر دير بجنبيم ممكن است نتوانيم جايگاه خود را در دنيا بيابيم. وي افزود: ايران، امكانات، تسهيلات و موقعيت‌هاي ويژه‌اي دارد كه بايد مورد استفاده قرار گيرد. خاتمي با بيان اينكه شاخص‌هاي مثبت و منفي براي اميد يا ياس وجود دارد، اظهار عقيده كرد: به صورت بالفعل از نظر اقتصادي، فرهنگي، سياسي و تكنولوژي در جهان جايگاه مناسبي نداريم و با ناهنجاري، فقر، اعتياد، تبعيض و ... مواجهيم. با اين حال بايد از توان بالقوه خود استفاده كنيم تا با يك خيزش عظيم، عقب‌ماندگي‌هايمان را جبران كنيم؛ از اين لحاظ آينده اميدوار‌كننده‌اي خواهيم داشت. خاتمي با اشاره به اينكه وضعيت جامعه در حال گذار پيشاپيش بررسي شده است، گفت: اگر بخواهيم به وضعيت مطلوب دست يابيم، حق نداريم نااميد و مايوس شويم. حق داريم اعتراض كرده، تغييراتي ايجاد كنيم. حق داريم براي استفاده از توانايي‌ها و ظرفيت‌ها، ملاحظه هيچ چيز را نكنيم ولي حق نداريم مايوس شويم و از عرصه سياست‌ورزي و فعاليت اجتماعي كناره‌گيري كنيم. دبيركل جبهه مشاركت گفت: اين كشور و اين ملت باقي خواهد ماند و با مشكلات دست و پنجه نرم خواهد كرد و در اين راه نيازمند كساني است كه احساس مي‌كنند در قبال ملت مسووليت دارند و به ملت راه را نشان دهند و پشتوانه و پشتيبان اين كشور باشند تا با هزينه كمتر و راحت‌تر بتوانند از اين مشكلات عبور كنند. خاتمي افزود: ما ممكن است با حكومت قهر كنيم و در عرصه سياست‌ورزي معادلات خود را برهم بزنيم ولي حق نداريم معادلات خود را با مردم برهم بزنيم و براي اينكه فكر مي‌كنيم به بن‌بست رسيده‌ايم، گوشه عزلت بگزينيم. وي اين امر را بزرگترين آرزوي كساني دانست كه سعي مي‌كنند با روش‌هاي خاص خود، قدرتشان را حفظ كنند و اجازه تداول قدرت و مشاركت فعال سياسي، اجتماعي و فرهنگي را كه خواست اصلي همه گروههاي فعال در عرصه جامعه است، ندهند. وي گفت: ما نبايد تسليم خواسته‌ي آنان شويم. دبيركل جبهه مشاركت ادامه داد: ما حق داريم در بسياري روشها و رفتارهايي كه با آنها موافق نيستيم، شركت نكنيم. به اعتقاد وي، ما بخواهيم يا نخواهيم امروز يك زلزله در ايران روي داده كه نمي‌تواند همه اركان جامعه را تكان ندهد. وي با بيان اينكه جامعه ما در ابعاد مختلف دچار اين زلزله كه تغيير و تحول‌خواهي است، شده، اضافه كرد: ما موظفيم براي راهبري جامعه به سوي وضعيت مطلوب فكر و روش و الگو داشته باشيم. براي اين منظور بايد اين تغيير را شناخت و بررسي كرد كه در كجا و چطور مي‌توانيم بر اين تغيير تاثير بگذاريم تا اين تغييرات سمت و سوي مثبت بيابند و تغييراتي كه به ضرر جامعه است را اصلاح كنيم و يا جلوي آن را بگيريم. خاتمي با تاكيد بر اينكه بايد به تدريج از سطحي‌نگري دست برداريم و به روش‌هاي علمي تن بسپاريم، متذكر شد: جامعه بدون الگو، قانون و شاخص‌هاي مشخص تغيير نمي‌كند. بنيان‌هاي اجتماعي قوانين خاص خود را دارند اين امري است كه همواره به آن بي‌توجه بوده‌ايم و همواره به دنبال انقلاب و بر هم زدن بنيان‌هاي موجود در تشكيل بنيان‌هاي جديدي بوده‌ايم. وي در ادامه سخنانش ابراز عقيده كرد: امروز ساختار اجتماعي كشور به شدت متحول شده ولي ساختارهاي حقوقي و اجرايي - آنچه كه به آن حكومت مي‌گوييم - هيچ تغيير نكرده است. همين امر تضادها و تناقض‌هايي را آفريده است. نايب‌رييس مجلس شوراي اسلامي يادآور شد: دوم خرداد قصد داشت تغييرات مثبت اجتماعي را در ساختارهاي حقوقي نظام بازتاب دهد. به اعتقاد وي، حركت اصلاحات در اين راستا موفق بوده و رفتارها درون نظام به تدريج تغيير كرده است. خاتمي ادامه داد: البته انتظار نابجايي است كه طي 6 سال، تغييراتي اساسي در جامعة 25 ساله ايجاد كرد. اگر چه از اصلاحات انجام شده راضي نيستيم ولي راهي جز آن نيست كه اين راه را ادامه دهيم تا تأثيرگذار باشيم و ساختارهاي حقوقي و اجرايي متناسب با تغييرات و تحولات درون اجتماع متحول شوند. خاتمي گفت: برخلاف آنچه كه اختلاف سليقه خوانده مي‌شود، تفاوت در عمق بنيادهاي فكري دوطرف است كه امكان وجود سازش در اين سطح وجود ندارد. وي با اشاره به تغييرات و تحولات اساسي (شهرنشيني، معرفتي، اقتصادي و ارزشي) سه دهة گذشته، از آنچه كه قرار گرفتن آزادي‌خواهي امروز در برابر ايدئولوژي‌خواهي اوايل انقلاب، خواند، به عنوان يكي از اين تغييرات ياد كرد و ادامه داد: امروز نسبي‌گرايي جاي مطلق‌گرايي را گرفته است. قانون‌گرايي جاي خود را به واقع‌گرايي داده و خصوصي‌گرايي در ابعاد زندگي شخصي و عمومي جاي خود را به اجتماعي بودن داده است. تعامل با دنيا در برابر ستيزه‌جويي به عنوان يك ارزش درآمده است. اينها نشانة يك تغيير اساسي در جامعه است. دبيركل جبهة مشاركت، اين تغييرخواهي را دچار نقص‌هايي دانست و توضيح داد: در داخل ايران طبقة خاصي نداريم كه عامل محركة تغييرخواهي در كشور باشد تا بر اساس منافع اين طبقات حركات را ساماندهي كند. از سوي ديگر، مراجع فكري در جامعة ما تا حدود زيادي دچار تزلزل شده‌اند كه خطراتي براي جامعة ما دارد. وي با بيان اينكه شايد متشكل‌ترين طبقه، كارگران باشند؛ گفت: آنها هم محدود به برخي حركات صنفي شده‌اند كه در جامعه چندان اثرگذار نيست. همين عارضه سبب مي‌شود كه انرژي درون جامعه هدر رود و گاهي اين ارزشها در تعامل با يكديگر خنثي مي‌شوند و اين، فرصت بسيار استثنايي براي اقتدارگرايان است كه مانع از تجميع اين انرژي‌ها و شكل گرفتن حركتهاي اجتماعي همه‌جانبه شوند. خاتمي، جوانان را مهمترين عنصر تحول‌خواهي در جامعه دانست و متذكر شد: جوانان يك طبقه نيستند بلكه از طبقات مختلف هستند. به گزارش ايسنا، محمدرضا خاتمي در ادامه با اشاره به نقش جوانان در حل مشكلات، گفت: جوانان يك خصوصيت بارز و مشترك دارند و آن اينكه علي‌رغم وجود مشكلاتي در جامعه مثل بيكاري و مبهم بودن آينده‌اشان، نشان دادند كه ميدان‌هاي سياسي و اجتماعي، مهمترين ميدان فعاليتشان است. آنها در اين زمينه توانسته‌اند خود را متحد و منسجم نشان دهند. وي، مهمترين عامل محرك جوانان در اين بخش را احساس تحقير و عقب‌افتادگي در عرصه‌هاي مختلف دانست و تأكيد كرد: خواستة اصلي جوانان، مشاركت بيشتر و شايسته‌سالاري است. از ديدگاه خاتمي، در جامعة ما حكومت به لحاظ جدايي از تحولات اجتماعي، نتوانسته به برنامة مدون و قابل اجماعي در درون خود برسد. دبيركل جبهة مشاركت به نزاع دربارة اولويت دادن به توسعة سياسي يا اقتصادي اشاره و خاطرنشان كرد: زماني كه كساني كه بر سر كار هستند، مي‌خواهند توسعة اقتصادي ايجاد كنند - چنانچه اين توسعه با منافع گروهي در تضاد باشد - توسعة سياسي و ارزشها مدنظر قرار مي‌گيرد. اما زماني كه شعار توسعة سياسي سر داده مي‌شود، دوباره نان و معيشت مردم مد نظر قرار مي‌گيرد. وي، اين امر را نشاندهنده آن دانست كه بنابراين نيست كه به دنبال پيدا كردن راه حل‌هايي برويم كه مشكلات امروز جامعه را حل كند. خاتمي، عدم آشنايي با ماهيت علمي اين مشكلات را علت دچار شدن به آنها دانست و ابراز عقيده كرد: دچار تناقض در رفتار شده‌ايم. نايب رييس مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اين سخن آيت‌الله مصباح يزدي كه «متاسفانه نظام جمهوري اسلامي ما از رباخوارترين نظام‌هاي عالم شده است»، مدعي شد: ما يكي از رياكارترين حكومت‌ها را داريم. خاتمي در بيان علت مطلب فوق و در ادامه‌ي ادعاهاي خود افزود: چيزي كه در باور اكثر مسؤولان وجود دارد، در رفتار و گفتارشان نيست و اين عدم صداقت، مشكل اصلي ماست. وي ادامه داد: چوبي كه ما در جبهة مشاركت مي‌خوريم، حاصل صداقت ماست. يعني تلاش كرده‌ايم آنچه را باور داريم در رفتار و گفتار خود منعكس كنيم. اين صداقت، سرماية عظيم جبهة مشاركت است. نايب رييس مجلس شوراي اسلامي، برخي چارچوب‌هاي حكومت با مردم را دچار تناقض‌هايي خواند و ادامه داد: بر اين اساس تلاش مي‌شود كه اين موارد بر جامعه تحميل گردد. وي با بيان اينكه در كشور ما همه چيز اعم از كشاورزي، صنعت، دانشگاه‌ها و غيره، دولتي است؛ گفت: اين موجب شده كه به نوعي به رياكاري تن داده شود و برخي براي حفظ موقعيت‌هاي خود، ارزش‌هاي تحميل شده را به ظاهر بپذيرند. دبيركل جبهة مشاركت با ابراز اين ادعا كه وضعيت كنوني به گونه‌اي است كه جامعه به راهي مي‌رود و حكومت به راهي ديگر و با بيان اينكه اصلاحات نويد پر كردن اين شكاف را مي‌داد، گفت: شايد اصلاحات در ابتداي راه توفيق بسيار زيادي داشت اما به هر علت در ادامه اين راه توفيق چنداني نداشت. دبيركل جبهة مشاركت ادامه داد: اگر امروز هنوز از اصلاحات حرف مي‌زنيم و اميدواريم، به دليل انباشت سرمايه‌اي است كه در چند سال اول در عرصة داخلي و خارجي براي كشور به وجود آمد. وي با بيان اينكه مهمترين كار اصلاحات اين بود كه بندهايي از اذهان و افكار مردم را پاره كرد و شيشه‌هايي را ترك داد، افزود: اين بزرگترين تحولي است كه در داخل كشور ما اتفاق افتاد. خاتمي تأكيد كرد: اصلاحات، پرده‌هاي ظاهري كه بر تحولات عميق اجتماعي وجود داشت را كنار زد و ملت را با انرژي عظيمي كه در درون خود دارند، آشنا كرد. دبيركل جبهة مشاركت با تأكيد بر اينكه نبايد به دنبال تغييرات سريع و ناگهاني باشيم، به حوادث خردادماه امسال و نقش مردم در خاموش كردن اين حركت - كه آن را بنيان‌كن مي‌خواند - اشاره كرد. وي بر ضرورت تغيير روش‌هاي اتخاذ شده؛ تأكيد كرد و بيان اينكه مهمترين عامل توسعه در دنيا، حكمراني خوب است، آن را نياز اصلي كشور خواند و ادامه داد: بايد در اين راه خود را به دانش و روش‌هاي علمي مسلح كنيم. خاتمي برخورد با دانشگاه در چند سال اخير را علاوه بر آنكه داراي ضربات مقطعي به جامعه دانست؛ بزرگترين خيانت به كشور توصيف كرد و افزود: اين برخوردها نه تنها راه علمي و كارشناسانة برخورد با مشكلات نيست، بلكه ملت را از ساز و كارهاي علمي و كارشناسي جهت ايجاد تغييرات مورد نظر خود محروم مي‌كند. خاتمي در پايان خطاب به جوانان گفت: اگر مي‌خواهيد آينده‌اي بهتر داشته باشيد، سعي كنيد بر اساس برنامه‌ريزي به راه‌هايي دست يابيد كه خير و صلاح خودتان و جامعه‌تان در آن است. انتهاي پيام