رييس انجمن باستان‌شناسي ايران: گاهي بهتر است كه اصلا كاوش نكنيم آيا فجايعي كه در جيرفت اتفاق افتاد، قابل پيش‌بيني نبود؟
رييس انجمن باستان شناسي ايران، خود اذعان دارد كه عملكرد اين تشكل قابل نقد است و برغم آنكه چندسالي از تشكيل آن مي‌گذرد، هنوز منشاء خدماتي به جامعه نبوده است. جعفر مهركيان در گفت و گو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عنوان كرد: انجمن باستان شناسان، فاقد تمامي حساسيت‌هاست؛ بنابراين از آنجا كه خود منشاء خدماتي براي انجمن نبوده‌ام، قصد دارم از عضويت و رياست در اين انجمن استعفا داده ، عطايش را به لقايش ببخشم. وي گفت: منتظر منحل شدن هيات مديره انجمن هستم تا در برگزاري انتخابات، از همه اقشار باستان شناسي دعوت به شركت شده ، نمايندگان راستين گردهم آيند. به اذعان وي اعضاي هيات رييسه انجمن باستان شناسي كه خود نيز جزو آنها بوده است، نمي‌توانند همه اركان باستان‌شناسي كشور باشند. به گفته او باستان‌شناسان ـ اعم از دانشجو و باستان‌شناس ـ بايد مدافع حقوق ملي بوده ، در تدوين راهكارهاي باستان شناسي در جهت ميل به اهداف ملي باستان شناسي، پيشرو باشند و براي تكميل اطلاعات از گذشته و حتا پيشگيري از فعاليت‌هاي تكراري و تئوريزه كردن موضوع باستان شناسي مورد نياز جامعه گام بردارند. متاسفانه در ارتباط با عطش سيري‌ناپذير جامعه علمي براي كسب اطلاعات مدلل، مستدل و مستند، در اين راستا گامي برنداشته نشده است. مهركيان گفت: انجمن باستان شناسي در تدوين سياست‌هاي فرهنگي كشور، هيچ نقشي نداشته است. به اعتقاد او اينكه كجاي يك محوطه مورد كاوش قرار گيرد، ديباچه‌اي است بر اينكه چه بايد كرد. او اضافه كرد: هيچ معلوم نيست كه آيا باستان‌شناسان با كاوش به سؤالات خود پاسخ مي‌دهند يا خير، آيا مراقبت‌هاي ويژه پس از كاوش صورت مي‌گيرد؟ اما مسلم آن است كه گاهي نيازي به كاوش نيست؛ بلكه بهتر است اين پيكر، درد مختصري تحمل كند تا اينكه به دليل جراحي دچار عارضه‌هايي شود كه نتوان با ابزار و امكانات موجود آنها را برطرف كرد. به عبارتي، گاهي حق كاوش نداريم، چرا اسم موزه‌ها را گنجينه مي‌گذاريم كه مردم عوام خودبه‌خود به ياد گنج بيافتند و اين خود عاملي تشديد كننده باشد. گاهي اخبار در رسانه‌ها باعث تحريك احساساتي مي‌شود كه مردم در سوداي به‌دست آوردن دارايي‌هايي به‌سر برند. او اضافه كرد: ساليان دراز است كه باستان‌شناسي ما به دنبال اين موضوع نيست، ممكن است يك باستان‌شناس ميليون‌ها ريال براي به‌دست آوردن يك نقشه معماري خرج كند كه در آن صورت نيز با حفاري‌هاي غيرمجاز و تغيير موقعيت مكان، نقشه ارزش خود را از دست مي‌دهد. وي عنوان كرد: ابتدا ضروري است تئوريزه كنيم، كسري‌هاي موجود در باستان‌شناسي را شناسايي كرده، حلقه‌هاي مفقود شده و خلاءها را روشن كنيم. او با تاكيد بر اين كه بايد از دست زدن به كاوش‌ها در همه مكان‌ها خودداري شود تصريح كرد: باستان شناسان خارجي از نظر علمي با ايرانيها هيچ تفاوتي ندارند و هيچ دليلي ندارد به جهت امكانات و بودجه خوبشان، اجازه كار به آنها را در هر مكاني بدهيم. تنها در نقاط اضطراري ـ طرح‌هاي عمراني، لوله‌كشي‌ها، و... ـ است كه نياز به برنامه‌هاي همه‌جانبه يا ضربتي وجود دارد و در اين صورت مي‌توانيم از كشورهايي كه توان اين كار را دارند، درخواست كنيم تا مسؤوليت عمليات را برعهده بگيرند. رييس انجمن باستان‌شناسي ايران در ادامه به خبرنگار ايسنا گفت: بسياري از باستان شناسان خارجي كه به كشور ما مي‌آيند، بعضا تازه‌كاراني هستند كه اگر نه اولين، اما معدود كارهايي را تا به حال انجام داده‌اند. چه كسي مي‌تواند وجدان بيدار ملت باشد؟ مهركيان با تاكيد بر اينكه همكاري بين‌المللي تعريفي دارد كه بايد از نو انديشيد و آن را به روي كاغذ آورد، اذعان داشت: درحاليكه انجمن باستان‌شناسان اصلا حضور ندارد، بعضا مسؤولان، خود اقدام به انجام كارها مي‌كنند و از خود نقد نمي‌كنند. انجمن، بايد نماينده تخصص‌هايي باشد كه حتما و لزوما دست‌اندركار اين مهم نيستند. مهركيان در پايان سهيم شدن در جريان باستان‌شناسي دنيا را ضروري دانست و گفت: اگر منظورتان به‌دست آوردن اطلاعات و حضور در مجامع علمي است، چرا در كشورهاي آسياي ميانه حضور نيابيم؟ انجمن باستان‌شناسي بايد در راستاي تحقق مسائل مختلف نقش داشته باشد، آيا فجايعي كه در جيرفت اتفاق افتاد قابل پيش‌بيني نبود؟ انجمن به‌عنوان وجدان عمومي مي‌تواند موضوعي را مطرح كند، تحريك كند يا مسؤولان را وادار به موضعگيري و پاسخگويي كند. بايد تنوع افكار را باور داشته باشيم و با نگاهي انتقادي در جهت منافع ملي حركت كنيم. انتهاي پيام