به گزارش ایسنا، امروز ۱۳ اسفند ۱۴۰۳ خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.
معاهده پاریس و جدایی افغانستان از ایران- ۱۲۳۵
با تصرف هرات توسط قوای ناصرالدین شاه قاجار، دولت انگلستان که از این مسئله به شدت عصبانی شد، به چهارمین شاه قاجار اعلان جنگ داد و جزیره خارک و بوشهر را اشغال کرد.
این مسئله باعث به وجود آمدن درگیری‌هایی بین قشون ایران و انگلیس شد که به شکست طرف ایرانی منجر شد. به دنبال این شکست مذاکراتی برای صلح آغاز شد که به عقد معاهده پاریس در فرانسه بین ایران و انگلیس انجامید.
به موجب این معاهده دولت ایران متعهد شد هرات و تمام خاک افغانستان را تخلیه کند و از هر ادعایی نسبت به حکومت خود در هرات و تمامی افغانستان دست بردارد.
انگلیس هم پذیرفت قوای خود را از ایران خارج و اسرای جنگی ایران را آزاد کند. این معاهده، دست ایران را به کلی از دخالت در افغانستان کوتاه کرد و باعث نفوذ انگلستان در دربار ایران شد.
هرات به کلی از ایران جدا شد و افغانستان نیز از حکومت مرکزی ایران مستقل شد. عهدنامه پاریس، ضربه شدید دیگری بر پیکر استقلال سیاسی و اقتصادی ایران زد و اثر آن کمتر از عهدنامه‌های ننگین گلستان و ترکمنچای که در زمان فتحلی شاه دومین شاه سلسله قاجار بین ایران و روسیه امضا شد، قلمرو ایران کوچک شد.
در تقویم خورشیدی مناسبت‌های دیگری چون رحلت فقیه بزرگ و استاد برجسته حوزه علمیه قم، آیت‌الله میرزا محمد فیض قمی در سال ۱۳۲۹، برگزاری نخستین سمینار شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر در سال ۱۳۷۴، امیرعباس هویدا نخست‌وزیر وقت پهلوی بودجه سال ۱۳۵۲ را تقدیم مجلس کرد در سال ۱۳۵۱، یک هواپیمای نظامی ایران در ارتفاعات البرز سقوط کرد و ۸ سرنشینش جان باختند در سال ۱۳۵۲، سران اوپک در کنفرانس الجزایر سه شرط شامل تضمین ارزش پول بهای نفت به وسیله غرب، حمایت از سرمایه‌گذاری‌های خارجی اعضای اوپک و اصلاح نظام پولی جهانی برای تثبیت قیمت نفت پیشنهاد کردند در سال ۱۳۵۳، ناصرالملک نایب السلطنه امروز در مجلس مراسم تحلیف را به جای آورد در سال ۱۲۸۹، محمدولی خان سپهدار تنکابنی با اخذ لقب سپهسالار اعظم از طرف احمدشاه قاجار به رئیس الوزرائی انتخاب شد در سال ۱۲۹۴، پیمانی در (برست لیتوفسک) بین عثمانی و روسیه امضاء شد به موجب این پیمان طرفین تصمیم گرفتند خاک ایران را تخلیه کنند در سال ۱۲۹۶، بودجه کل مملکتی مربوط به سال ۱۳۱۳ به تصویب مجلس شورای ملی رسید در سال ۱۳۱۲،
دکتر فاطمه سیاح استاد دانشگاه درگذشت در سال ۱۳۲۶ ثبت شده است.
رویدادهای مهم این روز در تقویم قمری
مرگ بنیانگذار سلسله بنی‌امیه- ۶۵
مروان بن حکم بن ابی العاص در سال دوم هجری متولد شد. پدرش توسط پیامبر لعنت شد و از شهر مدینه اخراج شد.
اما با به قدرت رسیدن عثمان بن عفان سومین خلیفه، مروان به دربار او راه پیدا کرد و به خلیفه بسیار نزدیک شد. مروان پس از مرگ معاویه دوم به خلافت رسید و دولت اموی در خاندان آل مروان جریان یافت.
مروان شخصیتی منافق، مزور، مکار و خبیث بود. مدت خلافت وی در حدود ۱۰ ماه طول کشید. مروان بعد از مرگ یزید، زن او را به همسری گرفت و به دست او هم کشته شد زیرا به یزید توهین کرده بود.
مروان یکی از دشمنان سرسخت اهل بیت عصمت و طهارت(ع) بود و ظلم فراوانی به آنان کرد.
در تقویم قمری مناسبت‌های دیگری چون رحلت عالم کبیر "شیخ مفید" فقیه نامی و متکلم شهیر مسلمان در سال ۴۱۳، درگذشت "ابن خَشّاب" محقق و نویسنده مسلمان در سال ۵۶۷ و وفات علامه محمدحسین نجفی روحانی معاصر در سال ۱۴۰۹ ثبت شده است.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی
انتفاضه مردم عراق علیه حسین- ۱۹۹۱
با شکست سنگین ارتش رژیم بعث عراق در تهاجم نیروهای نظامی ائتلاف غرب به رهبری امریکا در جریان جنگ کویت و تحریم هرگونه پرواز در عراق توسط شورای امنیت، مردم مسلمان عراق موقعیت را غنیمت شمرده و با استفاده از ضعف دولت در نواحی وسیعی از شمال تا جنوب این کشور علیه رژیم صدام قیام کردند.
در جریان این قیام که به دلیل تقارن آن با ایام شعبان ۱۴۱۱ به انتفاضه شعبانیه مشهور شد، کنترل بخش وسیعی از کشور به دست نیروهای مردمی افتاد و از ۱۸ استان عراق ۱۴ استان از دست حکومت بعث خارج شد.
در این مدت که حدود یک ماه به طول انجامید مردم تحت نظر مراجع حوزه علمیه بر امور نظارت داشتند و مناطق را اداره می‌کردند. در این هنگام، امریکا و متحدانش متوجه شدند ناخواسته، زمینه‌های ایجاد حکومتی مردمی و اسلامی در عراق پا گرفته و چیزی به سقوط حزب بعث نمانده است.
در این حال که تمامی فرودگاه‌ها و نقاط حساس نظامی و پادگان‌های عراق در اختیار و زیر نظر متجاوزان غربی قرار داشت و اجازه هیچ حرکت هوایی داده نمی‌شد، شرایط ناگهان تغییر کرد و با اشاره امریکا ارتش عراق، سرکوب بدون مرز مردم و شیعیان عراق را آغاز کرد.
مزدوران حزب بعث برای قلع و قمع انقلابیون حتی از به کارگیری سلاح‌های شیمیایی و بمب‌های خوشه‌ای و آتش‌زا علیه ملت خویش دریغ نکردند. در این کشتار که هیچ گاه از سوی دیکتاتورترین و خون آشام‌ترین رژیم‌های یک قرن اخیر نیز انجام نشده بود، صدها هزار نفر به صورت دسته جمعی قتل‌عام شدند و در گورهای دسته جمعی به طور ناشناس دفن شدند.
دامنه این جنایات به حدی رسید که صدام، محو مراکز قیام از جمله کربلا و نجف اشرف از نقشه جغرافیایی عراق را اجرایی کرد. او و مزدورانش از هیچ اهانت و جسارتی به ساحت مقدس بقاع ائمه معصومین در نجف و کربلا کوتاهی نمی‌کردند.
صاحب‌نظران معتقدند که در این چند روز در حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر به دست رژیم بعث به شهادت رسیدند. آن قیام مقدس به دلیل ضعف بنیه دفاعی مردم و عدم وجود رهبری واحد و هماهنگ، سرکوب وحشیانه و بدون مرز ارتش خون‌خوار صدام، سکوت مجامع بین‌المللی و کمک امریکا به صدام، پس از یک ماه به شکست انجامید و برگ ننگین دیگری بر تاریخ سراسر جنایت و سیاه رژیم بعث و حامیان جهانخوارش افزوده شد.
در تقویم میلادی مناسبت‌های دیگری چون درگذشت "رابرت هوک" دانشمند انگلیسی و بنیانگذار علم هواشناسی در سال ۱۷۰۳، تولد "الکساندر گراهام بل" دانشمند انگلیسی و مخترع تلفن در سال ۱۸۴۷، آغاز انقلاب مجارستان علیه سلطه اتریش در سال ۱۸۴۸، امضای معاهده "سان استِفانو" بین روسیه و عثمانی در سال ۱۸۷۸، درگذشت "گوتلیپ دایْمْلِر" مهندس آلمانی و مخترع موتور سیکلت در سال ۱۹۰۰، امضای قرارداد صلح بین آلمان و شوروی در جریان جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۸، امضای قرارداد صلح بین آلمان و شوروی در جریان جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۸ ثبت است.
انتهای پیام