از مهمترین عوامل موثر و مشکلات در کاهش تولید روغن در کشور و استان و عدم استقبال کشاورزان می‌توان به کشت دیر هنگام به علت کمبود یا نبودن آب، هزینه تولید بالا در مقایسه با غلات دیگر، حمایت ناکافی از طرف دولت و مسئولین، نبود یا کمبود یارانه‌های حمایتی از طرف دولت، پایین بودن قیمت خرید تضمینی این محصول، نبود آگاهی کشاورزان در مورد گیاهان روغنی و ترویج ناکافی این گیاه، ازدیاد آفت انگلی گل جالیز درمنطقه، نبود علف کش پهن برگ، اختصاصی مزارع کلزا، کمبود ارقام زودرس با عملکرد مطلوب ،خسارت آفات به خصوص شته و بیماری اسکروتینیا، تاخیر در شروع بارندگی‌های پاییزه، تلفات بذر در حین برداشت، نبود کمباین‌های مناسب در کشور، مشکلات درصد افت در زمان خرید بذر از کشاورزان، پوشش ناکافی بیمه تولید و خسارت سرما نام برد.
انتخاب ، معرفی و گسترش ارقام سازگار و پرمحصول گیاهان کلزا و گلرنگ در شرایط نیمه گرمسیری راهکاری مناسب برای تامین بخشی از روغن خوراکی مورد نیاز کشور است.
بصیر صمدی، درگفت‌و گو با خبرنگار ایسنا در خصوص اهمیت کشت دانه‌های روغنی در داخل کشور و کمبود مواد اولیه روغن گفت: کشت دانه‌های روغنی اهمیت زیادی دارد و این در حالیست که کشت این محصول در کشور با مشکلات و چالش‌هایی روبرو است.
وی در ادامه افزود:کلزا یک محصول فوق‌العاده است و این محصول برای پایداری در تولید غلات کشور نیز بسیار مهم است که اگر مدیریت معقول و کاملی در تولید آن اعمال شود، می‌تواند به پتانسیل واقعی خود برسد.
رئیس بخش نظام های زارعی و باغی مرکز تحقیقات کشاورزی استان تهران با اشاره به مصرف سرانه روغن در ایران خاطرنشان کرد: به‌طور متوسط مصرف سرانه روغن برای هر نفر در سال بین ۸ تا ۱۸ کیلوگرم است که این میزان نسبت به کشورهای پیشرفته دو برابر بیشتر است، در حالی که تولید داخلی تنها حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از نیاز کشور را تأمین می‌کند.
وی در خصوص مشخصات زمین‌های کشت دانه‌های روغنی گفت: دانه‌های روغنی، به‌ویژه کلزا، در بافت‌های مختلف خاک قابلیت رشد دارند. این محصول در خاک‌های شنی و سبک که برای کشت گندم مناسب نیستند، عملکرد بهتری دارد، اما در خاک‌های با نفوذپذیری کم و شرایط ماندابی حساس است.
صمدی درخصوص نوع دانه‌های روغنی قابل کشت در ایران خاطرنشان کرد: دانه‌هایی مانند کلزا، سویا، آفتابگردان، گلرنگ، کنجد و بادام‌زمینی جزء دانه‌های روغنی هستند که در کشور کشت می‌شوند.
وی درخصوص شرایط اقلیمی و کم‌آبی جهت کشت دانه‌های روغنی در ایران که سازگاری بیشتری داشته باشند، گفت: در مورد سویا اطلاعات کافی ندارم، اما به‌طور کلی این گیاه در استان‌های شمالی و مرطوب مانند گلستان، مازندران، گیلان، مغان و خوزستان کشت می‌شود در حالی که کلزا در تمام استان‌های کشور کشت می‌شود و بهترین عملکرد را در استان‌های گلستان، مازندران، خوزستان، فارس، اردبیل، کرمانشاه، ایلام، همدان و قزوین داشته است.
وی درخصوص میزان تولید دانه‌های روغنی از هر هکتار گفت: به‌طور متوسط از هر هکتار بین ۵۰۰ کیلوگرم تا ۴ تن دانه روغنی برداشت می‌شود و این در حالی است که کشاورزان پیشرو حتی تا ۵ تن هم برداشت می‌کنند.
صمدی در خصوص امکان رسیدن به خودکفایی در تولید روغن خوراکی اظهار کرد: با برنامه‌ریزی بلندمدت و کشت دانه‌های روغنی و همچنین همراهی کشاورزان و حمایت مسئولان، می‌توان میزان روغن کشور را تأمین کرد که این امر نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت و اصولی است و رسیدن به خودکفایی دور از انتظار نیست.
وی در ادامه افزود:کاهش واردات روغن خوراکی و جلوگیری از خروج سرمایه‌های ارزی با بررسی همه‌جانبه در تأمین روغن خوراکی از طریق استفاده بهینه از ظرفیت‌های زراعی موجود، امکان‌پذیر است.
صمدی درخصوص علت افزایش واردات دانه‌های روغنی و روند افزایشی آن گفت: عواملی مانند مصرف بیشتر روغن در کشور، تولید کمتر دانه‌های روغنی (حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از نیاز کشور) و واردات بیشتر، عدم آشنایی کشاورزان به این محصولات، نبود زیرساخت‌ها و مکانیزاسیون مناسب، و کمبود آب باعث شده که تولید دانه‌های روغنی در کشور کاهش و این مشکلات موجب شده که واردات دانه‌های روغنی روند افزایشی داشته باشد.
وی در پایان تأکید کرد: برای کاهش واردات و رسیدن به خودکفایی، باید به مشکلات موجود رسیدگی کرده و از ظرفیت‌های موجود به‌طور بهینه استفاده کرد.
انتهای پیام